26 april 2024 - door Paula Verschaeve
Op woensdag 24 april 2024 - de voorlaatste sessie in Straatsburg van deze legislatuur - stemde het Europees Parlement finaal over luchtkwaliteit en verpakkingsafval.
Het Europees Parlement streeft naar strengere EU-luchtkwaliteitsnormen die nauwer zijn afgestemd op de aanbevelingen van de WHO.
Ook de Europese Parlementsleden willen verpakkingen en verpakkingsafval aan banden leggen.
Beide deals gaan nu nog naar de Raad voor finale goedkeuring.
De laatste sessie in Straatsburg van deze legislatuur zit erop. De laatste milieudossiers zijn afgerond. Zo hebben de Europese Parlementsleden nog ingestemd met de deal over luchtkwaliteit en met de deal om verpakkingen in de Europese Unie duurzamer te maken.
Het wetsvoorstel, waarover de Raad en het Europees Parlement in maart 2024 een voorlopig akkoord sloten, is door het Europees Parlement met 476 stemmen voor en 129 stemmen tegen, bij 24 formeel aangenomen.
Met de goedgekeurde regels willen ook de Europese Parlementsleden verpakkingen en verpakkingsafval in de EU terugdringen en een circulaire economie aanmoedigen: “In Europa verzuipen we in verpakkingsafval, dat nog elk jaar stijgt. Met deze wet moet verpakking recycleerbaar worden en verbieden we bepaalde wegwerpverpakkingen tegen 2030.” - aldus Sara Matthieu (Groen).
Concreet moet de hoeveelheid verpakkingen in 2030 met 5% naar beneden, in 2035 met 10% en in 2040 met 15%. Bovendien worden bepaalde soorten plastic wegwerpverpakkingen - denk maar aan verpakkingen voor onbewerkte verse groenten en fruit en zeer lichte plastic draagtasjes - vanaf 1 januari 2030 verboden. EU-lidstaten worden ook verwacht statiegeldregelingen op te zetten om eenmalige plastic flessen en metalen blikjes gescheiden in te zamelen.
Gezien er tijdens de plenaire vergadering geen amendementen zijn ingediend, weerspiegelt het standpunt van het Europees Parlement de inhoud van het voorlopig akkoord.
Zowel de ENVI-commissie als de vertegenwoordigers van de lidstaten in de Raad (Coreper) stemden al in met de deal.
De EU-lidstaten (Raad) moeten nog finaal instemmen met het akkoord. Maar door de gevoeligheid van de tekst, kan de stemming in de Raad een debat inhouden. Na goedkeuring is de wet klaar voor publicatie in het EU-Publicatieblad en de bijhorende inwerkingtreding 20 dagen na publicatie.
Eind november 2022 diende de Europese Commissie een voorstel in voor een verordening over verpakkingen en verpakkingsafval ter vervanging van de huidige richtlijn (1994). De herziening draagt bij tot de verwezenlijking van de doelstelling van de Europese Green Deal en het nieuwe actieplan voor de circulaire economie om ervoor te zorgen dat „alle verpakkingen op de EU-markt tegen 2030 op een economisch haalbare manier herbruikbaar of recycleerbaar zijn”. De herziening zal ook bijdragen aan de toezegging van de strategie voor kunststoffen van 2018 om ervoor te zorgen dat “tegen 2030 alle kunststofverpakkingen die in de handel worden gebracht, op een kosteneffectieve manier kunnen worden hergebruikt of gerecycleerd.
In februari 2024 bereikten de onderhandelaars een voorlopig akkoord over strengere normen voor luchtkwaliteit in Europa. Dat akkoord is nu door de leden van het Europees Parlement met 381 stemmen voor en 225 tegen, bij 17 onthoudingen goedgekeurd.
Met de goedkeuring stemmen de Europese Parlementsleden in met nieuwe EU-luchtkwaliteitsnormen die van kracht worden in 2030. Doel is om de luchtverontreiniging in de EU tegen 2050 te verminderen tot een niveau dat geen negatieve impact meer heeft op onze gezondheid en het leefmilieu. Bovendien wil de richtlijn in lijn zijn met de aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
Gezien er tijdens de plenaire geen amendementen zijn ingediend, weerspiegelt het standpunt van het Europees Parlement de inhoud van het voorlopig akkoord.
De EU-lidstaten (Raad) moeten hun definitieve goedkeuring nog geven. Daarna zal de nieuwe richtlijn in het EU-Publicatieblad gepubliceerd worden en 20 dagen later in werking treden. EU-landen hebben dan twee jaar de tijd om de richtlijn om te zetten in hun eigen wetgeving.
Om luchtvervuiling aan te pakken, publiceerde de Europese Commissie in oktober 2022 een voorstel voor een richtlijn over de luchtkwaliteit en schonere lucht voor Europa. Dit voorstel sluit aan bij het EU-actieplan ‘Towards Zero Pollution for Air, Water and Soil’. Concreet voegt het Commissievoorstel de bestaande twee richtlijnen uit 2004 en 2008 samen tot één richtlijn.
Verordening over verpakkingen en verpakkingsafval
Richtlijn over luchtkwaliteit
