Beperkingen op import landbouwproducten

02 april 2024 - door Paula Verschaeve

De 27 lidstaten zijn het eens over een rem op de invoer van Oekraïense landbouwproducten. Wel moeten ze hun fiat nog geven over de voorgestelde heffingen op Russisch graan.

  • De EU wil tarieven invoeren voor bepaalde landbouwproducten uit Oekraïne en Rusland.

  • De voorgestelde remprocedure geldt voor eieren, gevogelte, suiker, maïs, gries, haver en honing uit Oekraïne.

  • De Europese Commissie stelt voor om heffingen in te voeren op de import van granen, oliehoudende zaden en graanproducten uit Rusland en Belarus, inclusief tarwe, maïs en zonnebloemmeel.

Lees de laatste stand van zaken hier.

Rem op invoer Oekraïense landbouwproducten

Om de Oekraïense economie te versterken schortte de Commissie in juni 2022 - met steun van de EU-lidstaten - de importtarieven en quota voor de Oekraïense export af. Om Oekraïne te steunen in de aanhoudende aanvalsoorlog van Rusland, werd die maatregel recent verlengd tot 5 juni 2025. Maar boeren in Polen, Hongarije, Roemenië en Slovakije kwamen in opstand en begonnen grensovergangen te blokkeren. Volgens hen wordt de Europese markt overspoeld met goedkope producten uit Oekraïne. Ook elders in Europa leidde deze maatregel tot boerenprotesten. 

Om de Europese boeren tegemoet te komen, kwam de Commissie eind januari met een zogenaamde noodremprocedure voor suiker, eieren en gevogelte uit Oekraïne. Als de import van die producten de gemiddelde importvolumes uit 2022 en 2023 overstijgt, zouden opnieuw handelstarieven worden ingevoerd.

Een meerderheid van de lidstaten stemde toen in, maar voor het Europees Parlement was dat onvoldoende. De Parlementsleden wilden dat ook honing en sommige graansoorten toegevoegd werden aan die lijst. Daarnaast streefden ze naar de referentieperiode 2021-2023.

Ook maïs, gries, haver en honing

Op woensdag 20 maart 2024 vonden de onderhandelaars van de lidstaten en het Europees Parlement een voorlopig compromis. Zo wordt de lijst met producten uitgebreid tot eieren, gevogelte, suiker, maïs, gries, haver en honing. Een bepaalde hoeveelheid van die producten uit Oekraïne mag dus tolvrij in de Europese Unie worden verkocht. Maar zodra die hoeveelheid overschreden wordt, gelden weer invoerrechten. De Commissie zal al na veertien dagen de remprocedure kunnen activeren.

Kleine wijziging

Toch is het voorlopig akkoord nog licht gewijzigd. Op woensdag 27 maart 2024 stelde het Belgisch voorzitterschap een gewijzigd voorstel voor, dat steun kreeg van de ambassadeurs van de 27 lidstaten. De referentieperiode loopt nu van juni 2021 tot december 2023. Bovendien bevat de tekst een verklaring van de Commissie

Volgende stappen

De Raad zal nu het Europees Parlement raadplegen, dat op zijn beurt goedkeuring moet geven aan het gewijzigd akkoord.

Importtarieven op Russisch graan

In de marge van de Europese Top (21 en 22 maart 2024) kwam de Europese Commissie met een plan om tarieven in te voeren op de import van Russische en Wit-Russische graanproducten. Dit om te voorkomen dat Rusland de EU-markt destabiliseert. Het moet ook tegemoetkomen aan het onbegrip in Oekraïne. 

De Commissie stelt voor om tarieven in te voeren op de import van granen, oliehoudende zaden en graanproducten uit Rusland en Belarus, inclusief tarwe, maïs en zonnebloemmeel. Die producten komen nu meestal tegen een nultarief in de EU binnen. Voor graan stelt de Commissie een importtarief van 95 euro per ton voor. De import van oliehoudende zaden en aanverwante producten wordt met 50 procent belast

Met dit voorstel beoogt de Commissie een aantal doelstellingen waar te maken:

  • destabilisatie van de EU-markt voorkomen;

  • de Russische invoer van illegaal toegeëigend graan, geproduceerd op het grondgebied van Oekraïne, bestrijden; 

  • voorkomen dat Rusland inkomsten uit export naar de EU gebruikt voor de financiering van zijn aanvalsoorlog tegen Oekraïne. 

Het voorstel heeft geen gevolgen voor de doorvoer van granen, oliehoudende zaden en graanproducten uit Rusland en Belarus naar derde landen zoals Afrika en Azië. 

Volgende stappen

Het voorstel zal nu door de Raad worden besproken. Na goedkeuring door de Raad zullen de heffingen onmiddellijk worden toegepast.

Bronnen, en meer lezen

Deal to extend trade support for Ukraine with safeguards for EU farmers

Commission proposes increased tariffs on Russian and Belarusian grain products