19 februari 2024 - door Kaatje Gevaert
In de "EU-subsidiemonitor 2021-2022" analyseert VLEVA hoe Vlaamse organisaties presteren, in welke Europese subsidieprogramma's ze actief zijn en wat de resultaten zijn.
Deze week: de European City Facility, kortweg EUCF
EUCF verleent vereenvoudigde financiële ondersteuning aan lokale besturen om hen te helpen investeringsconcepten te ontwikkelen voor de energietransitie.
Ontdek het programma, welke lokale besturen reeds een EUCF -subsidie binnenhaalden én alles over de nieuwe projectoproep.
Gemeenten en lokale overheden spelen een cruciale rol in de duurzame energietransitie van Europa. Ze hebben het potentieel om grote investeringsprogramma's voor duurzame energie op te zetten en kleinere projecten te bundelen tot grotere investeringsportefeuilles. Dit vereist aanzienlijke financiële middelen.
Hoewel het potentieel groot is, zijn er belangrijke obstakels. Vaak ontbreken geloofwaardige en gedetailleerde investeringsconcepten, inclusief informatie over het project, de betrokken partijen, juridische en financiële analyses en het stappenplan voor investeringen. Deze concepten zijn echter noodzakelijk om toegang te krijgen tot financiering.
Als reactie hierop is de "European City Facility" (EUCF) opgericht, gefinancierd via het LIFE-programma. EUCF biedt financiële ondersteuning op maat, in de vorm van forfaitaire bedragen van €60.000, en gerelateerde diensten aan lokale overheden. Deze ondersteuning helpt hen bij het ontwikkelen van investeringsconcepten door middel van haalbaarheidsstudies, financiële analyses, juridisch advies, marktonderzoek en risicobeoordeling. Let op: EUCF financiert geen investeringen zelf, maar biedt toegang tot diensten en hulp bij de ontwikkeling van investeringsconcepten.
In de periode 2021-2022 konden maar liefst 6 Vlaamse lokale besturen rekenen op financiële ondersteuning vanuit EUCF, samen goed voor 360.000 euro. Dat zowel kleine gemeenten, steden en intercommunales in aanmerking komen, blijkt uit het lijstje van succesvolle aanvragers: Brugge, Intercommunale Leiedal, Mechelen, Mortsel, Ranst en Zottegem.
Mikaël Angé, Country Expert & National Hub voor Belgische geïnteresseerde lokale besturen, blikt tevreden terug:
Vlaamse steden tonen een sterke participatie in de European Urban City Facility, met een hoog aantal begunstigden in de 3de en 4de oproep. Het slaagpercentage ligt momenteel rond de 30%, wat hoger is dan in veel andere West-Europese landen. Gemeenten waarvan hun aanvraag werd afgekeurd, raad ik aan de feedbackrapporten grondig te bekijken en hun aanvraag voor toekomstige oproepen te verbeteren. Momenteel zijn er een 6-tal Vlaamse steden geselecteerd, wat aangeeft dat veel gemeenten nog steeds kans maken. In de 5de oproep merkten we een lagere deelname. Ik moedig Vlaamse spelers aan om actief deel te nemen aan het programma in de lopende 6de oproep.
Naar een energieneutraal patrimonium - gemeente Zottegem
In oproep 4 bereidde Intercommunale SOLVA in opdracht van de stad Zottegem succesvol de subsidieaanvraag ‘Naar een energieneutraal patrimonium’ voor. Met deze subsidie maakt SOLVA voor de stad een roadmap op voor het stadspatrimonium die het mogelijk maakt om 55% CO2 te besparen tegen 2030 en energieneutraal te worden tegen 2050. Het levert tegelijk een dynamisch framework aan om de lange termijn doelstellingen op te volgen en te vertalen naar korte termijn acties.
Hoe kregen ze dit voor elkaar en wat valt er uit te leren? We legden enkele vragen voor aan Wim De Backer, projectmanager energie bij SOLVA.
Welke partijen zijn betrokken bij het project?
Stad Zottegem is initiatiefnemer én indiener van dit project. Zottegem stelde Intercommunale SOLVA aan om het subsidiedossier op te stellen en het verdere project te begeleiden.
Hoe kijken jullie als intercommunale aan tegen Europese subsidies en hoe ondersteunen jullie hierbij lokale besturen?
Een aantal Europese subsidieprogramma’s zijn voor (kleinere) lokale besturen vaak te “ver van hun bed”, abstract, grootschalig en arbeidsintensief zonder garantie op succes (bv. LIFE, EIF). Toch zijn er ook wel meer ‘laagdrempelige’ en meer lokaal verankerde mogelijkheden zoals Leader, EFRO Vlaanderen en EUCF, waar mits een sterk partnerschap en een bovenlokale speler als promotor eerder op kan en zal ingezet worden. Door onder andere het handige VLEVA-subsidieoverzicht kunnen we snel reageren op zulke subsidie-oproepen. Toch blijft bij lokale besturen vaak de frustratie te horen dat men meer structurele financiering wenst in plaats van subsidie-oproepen.
Hoe verliepen de aanvraag en uitvoering van dit project?
De EUCF-subsidie is zeer laagdrempelig. Het aanvraagdossier en de administratieve verplichtingen blijven beperkt. Vorige week hebben we onze bevindingen, “het investeringsconcept” opgeladen, we wachten af of er nog bijkomende vragen komen voor de goedkeuring ervan.
Heb je tips voor toekomstige aanvragers van EUCF
Dien een project dat past binnen de scope van EUCF. Zoals bij elke subsidieaanvraag is het daarnaast belangrijk om de selectiecriteria goed te analyseren en de gepaste accenten aan te brengen die de slaagkansen van jouw project verhogen.
Onderzoek uitbreiding van het warmtenet - gemeente Mortsel
Ook Mortsel ontving 60.000 euro financiering in kader van EUCF. Het lokaal bestuur is hiermee vastbesloten om mee te strijden tegen de klimaatverandering. Met het subsidiebudget zal Mortsel samen met Warmte Verzilverd (een samenwerking tussen energiecoöperaties ZuidtrAnt-W en Ecopower, aangevuld met de technische experten van Kelvin Solutions) onderzoeken of het haalbaar is om het bestaande warmtenet uit te breiden.
Het project is in volle uitvoering en het uitgewerkt investeringsconcept wordt binnenkort verwacht, toch polsten we bij Arno ‘S Heeren, deskundige milieu en klimaat bij gemeente Mortsel naar zijn ervaringen met de subsidie.
Wat is jullie algemene ervaring met deze EU-subsidie?
Positief: er is goede ondersteuning vanuit de EU, door overzichtelijke presentaties en templates. Ook Warmte Verzilverd biedt goede ondersteuning aan, met het voorbereiden van de aanvraag en de opmaak van het investeringsconcept.
Negatief: de deadlines zijn strak en houden weinig rekening met lokale politieke besluitvorming (gemeenteraad). Er kan wel uitstel worden gevraagd.
Heb je tips voor toekomstige aanvragers van EUCF?
Laat je als lokaal bestuur bijstaan door een partner met ervaring met zulke aanvragen en voorzie een goed samenwerkingsakkoord met die partner. Investeringsconcepten opstellen kan je als lokaal bestuur niet alleen.
Oproep EUCF: EUCF lanceerde haar zesde projectoproep. De oproep loopt nog tot 15 maart 2024.
EUCF events: Herbekijk hier het webinar dat VVSG organiseerde naar aanleiding van oproep 6.
Benieuwd naar de volledige EU-subsidiemonitor? Je vindt hem hier.
Meer weten over Europese subsidieprogramma's, projectoproepen, subsidie-events en onze dienstverlening? Je vindt het hier.
Heb je een vraag over Europese subsidies? Neem contact op met ons subsidieteam via subsidieteam@vleva.eu.