Het LIFE-programma ondersteunt projecten op milieu, klimaat en energie om de doelstellingen van de Europese Green Deal te realiseren. Dit omvat de ondersteuning van de EU-biodiversiteitsstrategie, het actieplan voor de circulaire economie, en het bevorderen van een groen herstel na de COVID-19-pandemie. Daarnaast streeft het programma ernaar om Europa tegen 2050 klimaatneutraal te maken. Veel van de nieuwe projecten moeten grensoverschrijdend zijn, met betrokkenheid van meerdere lidstaten.
1. Natuur en Biodiversiteit: Bescherming en verbetering van natuurgebieden zoals Natura 2000, strategische natuurprojecten, en beheer van invasieve uitheemse soorten.
2. Circulaire Economie en Levenskwaliteit: Transitie naar een duurzame, circulaire economie door projecten op het gebied van recycling, hergebruik en milieubeheer. Focus op standaardacties (SAP).
3. Klimaatmitigatie en Klimaatadaptatie: Vermindering van CO2-uitstoot en aanpassing aan klimaatverandering, met projecten die gericht zijn op duurzame klimaatsverandering en bewustwording.
4. Transitie naar Schone Energie: Bevordering van energie-efficiëntie en hernieuwbare energie door capaciteitsopbouw en innovatie, ook op kleine schaal.
1. Standard Action Projects (SAP): Traditionele LIFE-projecten zoals best practices, demonstratie- of proefprojecten. Deze vallen niet onder SNAP, SIP, of technische ondersteuning.
2. Strategic Nature Projects (SNAP): Projecten binnen het subprogramma Natuur en biodiversiteit die actieprogramma’s in lidstaten coördineren en afstemmen met andere beleidsgebieden en financieringsinstrumenten.
3. Strategic Integrated Projects (SIP): Grootschalige projecten waarbij overheden, bedrijven, kennisinstellingen en NGO’s samenwerken op regionale, nationale of transnationale schaal.
4. Projecten voor Technische Ondersteuning: Voorbereiding van strategische geïntegreerde projecten.
5. Andere Acties: Acties gericht op capaciteitsopbouw, informatieverspreiding, kennisoverdracht en bewustwording ter ondersteuning van de energietransitie.
LIFE creëert naast de traditionele projecten twee financiële instrumenten. Deze worden beheerd door de Europese Investeringsbank EIB:
De “Private Financing for Energy Efficiency (PF4EE)” maakt energie efficiënte projecten - die aansluiten bij de Nationale Energie-efficiëntie Actieplannen- mogelijk via leningen bij private banken. Voor België zet Belfius in op dit instrument om interessante leningen beschikbaar te stellen. Website: https://pf4ee.eib.org/
Met de “Natural Capital Financing Facility" tracht de EIB biodiversiteits- en adaptatieprojecten van private of publieke organisaties te financieren.
Om van deze specifieke instrumenten gebruik te maken, dient men zich rechtstreeks te wenden tot de EIB: PF4EE_Instrument@eib.org of NCF_Instrument@eib.org.
Het LIFE-programma financiert projecten gericht op milieu, klimaat en energie. De belangrijkste doelstellingen zijn:
1. Bevorderen van de transitie naar een duurzame, circulaire, energie-efficiënte economie, die gebruik maakt van hernieuwbare energie en klimaatneutraal en klimaatbestendig is.
2. Beschermen, herstellen en verbeteren van het milieu.
3. Het stoppen en omkeren van het verlies aan biodiversiteit en het voorkomen van ecosysteemdegradatie, onder andere door het beheer van het Natura 2000-netwerk.
Het LIFE-programma omvat twee meerjarige werkprogramma’s: voor de periodes 2021-2024 en 2025-2027.
Europese partners nodig? Meestal niet – alleen bij het subprogramma Transitie naar schone energie (3 partners uit 3 lidstaten).
Het programma staat open voor organisaties binnen de EU en in derde landen, mits deze landen formeel geassocieerd zijn met het LIFE-programma, zoals de leden van de Europese Economische Ruimte (EER). De coördinator van een project moet echter altijd in een EU-lidstaat gevestigd zijn.
Maximale duur: De maximale duur van een project is 10 jaar
Toepasselijke (EU) wetgeving: Verordening (EU) 2021/783 inzake de vaststelling van het Programma voor milieu en klimaatactie
Synergieën zijn mogelijk met de volgende programma's:
Horizon Europe
Gemeenschappelijk Landbouw Beleid - GLB
Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling - EFRO
InvestEU
Innovatiefonds
Budget 2021-2027: 5,4 miljard euro
Cofinanciering: 60% tot 75% van de projectkosten. Voor projecten in het onderdeel Transitie naar schone energie: tot 95%
Website fonds
Aanvraagprocedure: Via de EU-portal Funding and Tenders opportunities.
Vlaamse contactpunten
Vlaams contactpunt Circulaire Economie en Levenskwaliteit - OVAM
Kris Van Looy - kris.van.looy@ovam.be,
Vlaams contactpunt en federaal contactpunt natuur en biodiversiteit - Agentschap Natuur en Bos
Michaël Moens - michael.moens@vlaanderen.be
