Fit for 55: een overzicht van de belangrijkste initiatieven

16 november 2023 - door Celeste Wezenbeek

Gepubliceerd op 15 juli 2021

De Europese Commissie heeft op 14 juli 2021 een pakket voorstellen uitgebracht die betrekking hebben op het klimaat-, energie-, grondgebruik-, vervoers- en belastingbeleid van de EU. Met dit ‘fit for 55’-pakket wil de Europese Commissie (EC) haar beleid doen rijmen met de ambitie om de netto-uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met ten minste 55% te verminderen ten opzichte van 1990. Deze wetgevingsinstrumenten moeten er dus voor zorgen dat de, in de Europese klimaatwet overeengekomen streefcijfers, bereikt worden.

Wat volgt is een overzicht en korte samenvatting van enkele van de belangrijkste initiatieven. Je kan steeds doorklikken voor meer informatie. 

Hervorming ETS-systeem

De Commissie stelt voor de emissies van de huidige EU-ETS-sectoren tegen 2030 met 61% te verminderen ten opzichte van de niveaus van 2005. De emissiehandel zal ook worden toegepast in nieuwe sectoren. Volgens het voorstel zullen de emissies van het zeevaart in de bestaande EU-ETS worden opgenomen, terwijl de emissies van brandstoffen die in het wegvervoer en in de bouw worden gebruikt, onder een nieuw, afzonderlijk emissiehandelssysteem zullen vallen.

Ontdek er alles over in dit VLEVA-artikel.

Herziening verordening inzake de lastenverdeling

In haar voorstel voor herziening van de verordening inzake de lastenverdeling (ESR) stelt de Commissie voor om op EU-niveau de broeikasgasuitstoot door de non-ETS-sectoren (gebouwen, wegvervoer en binnenlands maritiem vervoer, landbouw, afvalverwerking en kleine industrieën) tegen 2030 met 40% te verminderen t.o.v. van het niveau in 2005. Verder variëren de aangescherpte bindende streefcijfers per lidstaat tussen 10% à 50%, voor België is dat 47%.

Lees meer over de herziening van de ESR-verordening in dit VLEVA-artikel.

Herziening LULUCF-verordening 

De Commissie wil met haar voorstel voor herziening van de LULUCF-verordening de sector 'landgebruik, verandering in landgebruik en bosbouw'  klimaatneutraal maken tegen 2035. Dit is een doelstelling op EU-niveau. Er komen ook aparte gefaseerde doelstellingen voor de lidstaten en flexibiliteitsregels worden aangepast.

Lees wat de Commissie verwacht van de lidstaten in dit VLEVA-artikel.

Herziening richtlijn hernieuwbare energie 

De Commissie verhoogt in haar voorstel voor herziening van de richtlijn hernieuwbare energie (RED III) het streefcijfer voor het aandeel energie geproduceerd uit hernieuwbare bronnen in 2030 naar 40%. Er komen geen bindende doelstellingen voor de lidstaten. Wel stelt zij specifieke streefcijfers voor voor belangrijke sectoren: vervoer, verwarming & koeling en gebouwen en industrie.

Ontdek deze streefcijfers in dit VLEVA-artikel.

Richtlijn energie-efficiëntie 

De richtlijn energie-efficiëntie zal bindende en meer ambitieuze jaarlijkse doelstelling vaststellen voor het terugdringen van energieverbruik op het EU-niveau. De richtlijn zal als leidraad dienen voor de vaststelling van de nationale bijdragen. De overheidssector zal jaarlijks 3% van zijn gebouwen moeten renoveren om de renovatiegolf te stimuleren, banen te scheppen en het energieverbruik en de kosten voor de belastingbetaler terug te dringen.

Ontdek er alles over in dit VLEVA-artikel

Carbon Border Adjustment Mechanism

Het Carbon Border Adjustment Mechanism moet carbon leakage tegengaan en zorgt ervoor dat importeurs CO2-certificaten zullen moeten aankopen voor de ingebedde emissies in producten die ze invoeren van buiten de EU. Voorlopig is het mechanisme enkel van toepassing op 5 sectoren: cement, ijzer en staal, aluminium, meststoffen en elektriciteitsopwekking. 

Ontdek meer details over het voorstel in dit VLEVA-artikel.

Herziening richtlijn energiebelasting

De huidige richtlijn energiebelasting is van kracht sinds 2003 maar past niet meer bij de huidige Europese visie rond energie en klimaat. Daarom is de richtlijn aan een herziening toe. De Europese Commissie wil de structuur van de belastingstarieven verschuiven van volume naar energie-inhoud en milieuprestaties. Daarnaast zullen minder belastingvrijstellingen en verminderingen mogelijk zijn. Onder andere luchtvaart en scheepvaart zullen meer energiebelastingen moeten betalen.

Lees alles over de herziening van deze richtlijn in dit VLEVA-artikel.

Infrastructuur alternatieve brandstoffen

Als de vloot emissievrije voertuigen tegen 2030 zal groeien naar 30 miljoen dan moet ook de infrastructuur voor alternatieve brandstoffen uitgebreid worden. De Europese Commissie stelt een nieuwe verordening voor die de huidige richtlijn zal vervangen. Tegen 2030 zullen er zo’n 3.5 miljoen terminals moeten zijn in de Europese Unie. 

Ontdek meer doelstellingen uit deze verordening in dit VLEVA-artikel.

Verordening CO2-emissienormen auto's en bestelwagens

De Commissie wil met strengere CO2-emissienormen voor nieuwe auto's en bestelwagens de overgang naar emissievrije mobiliteit versnellen. Tegen 2035 moeten alle nieuw geregistreerde auto’s en bestelwagens emissievrij zijn, dus geen CO2 meer uitstoten. Hiervoor heeft ze de 2030-streefcijfers scherper gesteld.

Lees er meer over in dit VLEVA-artikel.