07 februari 2024 - door Ina De Vlieger
De Europese Commissie heeft op 6 februari 2024 haar mededeling gepubliceerd over de EU-klimaatdoelstelling om tegen 2040 de broeikasgasemissies met 90% te verminderen ten opzichte van het niveau in 1990. Dit voorstel is het startschot voor een politiek debat en een open dialoog met alle belanghebbenden in het proces om in de volgende legislatuur een 2040-klimaatdoelstelling op te nemen in de klimaatwet.
Een 2040-klimaatdoelstelling moet de EU op koers houden om tegen 2050 klimaatneutraal te worden.
Om de aanbevolen reductiedoelstelling van 90% te halen, zijn zowel broeikasgasemissiereducties als koolstofverwijderingen nodig.
Een tussentijdse klimaatdoelstelling creëert meer rechtzekerheid voor investeerders in nieuwe technologieën.
Op basis van een uitgebreide effectbeoordeling van mogelijke trajecten stelt de Commissie in een mededeling voor om de netto broeikasgasemissies tegen 2040 met 90% verminderen t.o.v. het niveau in 1990.
Het voorkeursscenario van de door de Commissie uitgevoerde effectbeoordeling vermeldt een vermindering van 90 tot 95%. In haar mededeling heeft de Commissie voor de ondergrens gekozen.
De 90% reductiedoelstelling is volgens commisaris Hoekstra een bewuste keuze, die duidelijkheid geeft en het mogelijk maakt ambities te koppelen aan de kunst van wat haalbaar is.
2040 klimaatdoelstelling biedt perspectief voor de economie en samenleving in Europa. Ze creëert immers meer rechtzekerhied voor investeerders in nieuwe technologieën.
De effecten van de transitie zullen verschillen tussen sectoren en regio's, afhankelijk van hun afhankelijkheid van specifieke activiteiten. De mededeling benadrukt dat het sociaal klimaatfonds, gefinancieerd door het emissiehandelssysteem (ETS), 87 miljard euro zal beschikbaar stellen om kwetsbare huishoudens, vervoersgebruikers en micro-ondernemingen te ondersteunen.
De reductiedoelstelling van 90% vereist dat de broeikasgasemissies van de EU in 2040 onder 850 MtCO2-eq liggen en dat de koolstofverwijdering toeneemt tot 400 MtCO2. Dit laatste vereist de inzet van technologieën voor het afvangen en opslaan van koolstof, evenals het gebruik van afgevangen koolstof in de industrie (CCUS). Daarom publiceerde de Commissie samen met haar mededeling over de 2040-klimaatdoelstelling de EU-strategie voor industrieel koolstofbeheer - COM(2024) 62 final.
Een veerkrachtig en koolstofvrij energiesysteem voor gebouwen, vervoer en industrie.
Een industriële revolutie met concurrentievermogen gebaseerd op onderzoek en innovatie, circulariteit, efficiënt gebruik van hulpbronnen, ontkoling van de industrie en schone technologische productie.
Infrastructuur om waterstof en CO2 te leveren, te transporteren en op te slaan.
Efficiëntere emissiereductie in de landbouw.
Klimaatbeleid als investeringsbeleid
Eerlijkheid, solidariteit en sociaal beleid vormen de basis voor de transitie
EU-klimaatdiplomatie en partnerschappen om het koolstofarm maken van de wereld aan te moedigen.
Risicobeheer en veerkracht.
Lees meer over deze 8 bouwstenen in de Annex bij de EC-mededeling (blz. 28-29).
De mededeling wordt voor onderzoek naar het Europees Parlement en de Raad gestuurd.
Zij kunnen formeel op de mededeling reageren door respectievelijk een resolutie van het Europees Parlement of een reeks conclusies van de Raad aan te nemen.
Na de Europese verkiezingen van juni 2024 zal de volgende Commissie een wetgevingsvoorstel doen waarin de EU-brede klimaatdoelstelling voor 2040 wordt vastgesteld. Ook zal zij het juiste beleidskader voor de periode na 2030 uitwerken om het streefcijfer voor 2040 op een eerlijke en kostenefficiënte manier te halen.
De klimaatverandering blijft de grootste uitdaging voor de komende decennia. Met deze mededeling start de Commissie een proces op om een klimaatdoelstelling voor 2040 vast te stellen en de EU op weg te helpen naar klimaatneutraliteit tegen 2050, zoals vastgelegd in de Europese Klimaatwet (2021). De mededeling - COM(2024) 63 - gaat vergezeld van een grondige effectbeoordeling, die als input dient voor een wetsontwerp waarin de doelstelling voor 2040 zal worden vastgesteld. Het wetgevend initiatief zal worden uitgewerkt na de EU-verkiezingen (juni 2024) door de nieuwe Commissie.
Persbericht Europese Commissie, 6 februari 2024: Commission presents recommendation for 2040 emissions reduction target to set the path to climate neutrality in 2050
EC- Mededeling : Securing our future. Europe's 2040 climate target and path to climate neutrality by 2050 building a sustainable, just and prosperous society - COM(2024) 63 final
Impact Assessment report - SWD(2024) 63 final
Factsheet - Europe's 2040 climate pathway (2-pager, in bijlage)
