13 mei 2025 - door Kristof Vlaeminck
De Raad heeft een aanbeveling aangenomen over een Europees systeem voor kwaliteitsborging en erkenning in het hoger onderwijs (European Quality Assurance and Recognition System). Daarnaast hebben de Europese ministers van onderwijs overeenstemming bereikt over een label voor gezamenlijke Europese diploma’s en de volgende stappen naar een mogelijk gezamenlijk Europees diploma (Joint European Degree).
Beide teksten weerspiegelen de ambitie van de Raad voor de toekomst van het hoger onderwijs in Europa.
Ook de praktische aspecten van het proces worden behandeld, wat bijdraagt aan de haalbaarheid van de voorgestelde initiatieven.
De twee initiatieven vullen elkaar aan en zullen de aantrekkingskracht van Europese universiteiten vergroten en hun internationale reputatie versterken.
In de resolutie van de Raad wordt de visie van de lidstaten op een label voor gezamenlijke Europese diploma’s uiteengezet. In 3 fasen die uiterlijk in 2029 afgerond moeten zijn, wordt een routekaart voorgesteld om tot een gezamenlijk Europees diploma te komen.
De Europese Commissie wordt gevraagd om samen met de lidstaten en betrokken partijen een beleidslab (Policy Lab) op te richten. Dit lab moet een duidelijk en werkbaar kader uitwerken voor het label voor gezamenlijke Europese diploma’s.
Het beleidslab krijgt drie hoofdopdrachten:
heldere criteria en een controleaanpak ontwikkelen;
richtlijnen en procedures opstellen voor het toekennen van het label;
een herkenbare visuele stijl ontwerpen, zowel digitaal als op papier.
Het lab zal bestaan uit vertegenwoordigers van de lidstaten, experts en de Europese Commissie. Indien nodig kunnen extra deskundigen worden betrokken. De Commissie ondersteunt het lab technisch en organisatorisch. Tegen de zomer van 2026 moeten de resultaten klaar zijn, zodat het label nog dat jaar kan worden ingevoerd.
Ook de lidstaten krijgen opdrachten. Ze worden gevraagd om bestaande Europese afspraken zoals ECTS en het diplomasupplement volledig toe te passen. Dit vormt de basis voor het nieuwe label. Daarnaast moeten ze ervoor zorgen dat het label eind 2026 eerlijk en consistent kan worden ingevoerd in alle Europese hogeronderwijsinstellingen.
Tussen 2026 en 2028 zullen de Europese Commissie en de lidstaten het label voor gezamenlijke Europese diploma’s invoeren en de eerste ervaringen ermee grondig evalueren. Deze fase dient om te testen hoe haalbaar het label is in de praktijk en om te kijken welke juridische, financiële of administratieve obstakels er nog bestaan. Ook wordt onderzocht of eerdere knelpunten in de samenwerking tussen landen zijn opgelost.
Het beleidslab blijft hierbij een belangrijk platform. Het zal de voortgang opvolgen, samenwerking met betrokken partijen (zoals universiteiten, studenten en kwaliteitsinstanties) stimuleren en meewerken aan de verkenning van een mogelijk gezamenlijk Europees diploma.
De Commissie krijgt daarnaast enkele specifieke taken:
ondersteuning bieden aan hogeronderwijsinstellingen die het label willen toepassen;
het label breder bekendmaken, onder meer via een herkenbare visuele stijl en communicatiestrategie;
jaarlijks rapporteren aan de Raad over de vorderingen, uitdagingen en lessen uit de invoering;
samen met het beleidslab een diepgaande evaluatie uitvoeren van de impact van het label, vooral op samenwerking, aantrekkelijkheid en mobiliteit binnen het Europese hoger onderwijs;
een haalbaarheidsstudie uitvoeren voor een volledig gezamenlijk Europees diploma, inclusief kwaliteitsnormen, erkenning en mogelijke voordelen voor studenten.
Tegen eind 2028 wordt een evaluatieverslag voorgelegd aan de Raad, die op basis daarvan beslist over de volgende stappen.
In 2029 beslist de Raad, op basis van de evaluatie van het label en de haalbaarheidsstudie, of en hoe het label voor gezamenlijke Europese diploma’s op lange termijn wordt voortgezet. Ook kan de Raad de Commissie vragen om concrete voorstellen te doen voor de invoering van een volledig gezamenlijk Europees diploma.
Gegarandeerde kwaliteitsnormen voor alle deelnemende universiteiten zijn een essentiële voorwaarde voor de toepassing van een label voor gezamenlijke Europese diploma’s en de eventuele invoering van een gezamenlijk diploma. De aanbeveling van de Raad over een Europees systeem voor kwaliteitsborging en erkenning in het hoger onderwijs heeft daarom tot doel kwaliteitsborgingsprocessen binnen universiteiten in heel Europa te stimuleren, met name door:
ervoor te zorgen dat kwaliteitsborgingsprocessen flexibel, internationaal en geschikt voor het beoogde doel zijn, zodat universiteiten kunnen reageren op en bijdragen aan de dynamische maatschappelijke transformaties die van invloed op hen zijn.
ondersteuning van de toepassing van automatische wederzijdse erkenning van kwalificaties in de lidstaten
De invoering van het label voor gezamenlijke Europese diploma’s zal voortbouwen op de grondslagen van het Bolognaproces. Het label zal garanderen dat de hoogste kwaliteitsnormen worden nageleefd en zal een belangrijke Europese dimensie hebben.
Het hoger onderwijs heeft een sterke reputatie en is tevens een van de hoekstenen voor de economie in Vlaanderen. Het is dan ook belangrijk dat de Vlaamse hoger onderwijsinstellingen bij de voorlopers in Europa blijven en de trein om nog attractiever te worden niet missen. De gezamenlijke Europese diploma’s zullen ook een sterke link hebben met de European Universities, waarbij 11 Vlaamse hogeronderwijsinstellingen betrokken zijn. Dit dossier heeft dan ook een bijzonder hoge relevantie voor de Vlaamse universiteiten en hogescholen.
Persbericht van de Raad
Resolutie van de Raad over een label voor gezamenlijke Europese diploma’s en de volgende stappen voor een mogelijk gezamenlijk Europees diploma
Een Europees diploma (Europese Commissie)
Aanbeveling van de Raad over een Europees systeem voor kwaliteitsborging en erkenning in het hoger onderwijs
Europese Onderwijsruimte (achtergrondinformatie)
