15 april 2024 - door Paula Verschaeve
Afgelopen week kwamen de Europese landbouwministers en de Europese Commissie samen in Genk voor een informele driedaagse (7 - 9 april). Deze bijeenkomst diende als forum om kennis te maken met Belgische innovaties en specialiteiten en om dieper in te gaan op de strategische autonomie van de EU op het vlak van eiwitten.
De Europese landbouwministers willen de productie van plantaardige eiwitten in Europa opschalen en de EU-eiwitstrategie snel goedgekeurd zien.
De Belgische landbouworganisaties pleiten voor een European Farmers Deal, wat de strategische rol van de landbouwsector moet verankeren.
Tijdens de informele Landbouwraad gaven de EU-landbouwministers alvast de start aan een Europese voedselstrategie die zekerheid biedt op gezond, betaalbaar en lokaal geproduceerd voedsel.
In deze blog ontdek je de belangrijkste conclusies.
De ambitieuze EU-eiwitstrategie was hét onderwerp aan de tafel van de Europese landbouwministers in Genk. Tot op heden importeert de EU nog te veel plantaardige eiwitbronnen uit andere landen. Naast economische gevolgen heeft de import van eiwitbronnen ook een impact op het milieu en onze gezondheid. De Europese landbouwministers zijn het erover eens dat een nieuwe EU-eiwitstrategie snel goedgekeurd moet worden. Belgisch federaal minister van Landbouw David Clarinval bevestigde dat er nog te veel soja geïmporteerd wordt uit Zuid-Amerika en de VS. De bedoeling is om een EU-strategie uit te werken zodat de productie van eiwithoudende gewassen in Europa opgeschaald kan worden. Alleen zo kan de strategische autonomie van de EU op gebied van plantaardige eiwitten gewaarborgd worden. De Europese landbouwministers bespraken ook verschillende manieren om meer afzetmogelijkheden voor eiwitproducten te creëren om zo de productie ervan winstgevender te maken.
Tijdens de informele vergadering werd aan elke EU-lidstaat gevraagd welke voorstellen en oplossingen ze in Europa verlangen om deze autonomie in eiwitten te garanderen. Samengevat pleiten de ministers voor:
meer onderzoek en innovatie,
eerlijke concurrentievoorwaarden,
intersectoraal overleg,
en meer Europese steun om de ontwikkeling van plantaardige eiwittenteelt in plaats van graangewassen te stimuleren.
Volgens de ministers kunnen onze eigen landbouwers ook een graantje meepikken van de productie van plantaardige eiwitten op Europese bodem als alternatieve inkomstenbron. Daarom is het belangrijk om de hele eiwitketen te benaderen in relevante beleidsstrategieën op zowel Europees, nationaal als regionaal niveau. Het ultieme doel is om waarde toe te voegen aan elk onderdeel van die keten en een gelijk speelveld te garanderen binnen Europa en met buitenlandse handelspartners.
In Genk werden geen definitieve knopen doorgehakt. Maar de EU-landbouwministers kijken wel uit naar het volgende rapport van de Commissie over de ontwikkeling van plantaardige eiwitten in de EU. Ze vragen de Commissie om de lat hoog te leggen.
Op de informele Landbouwraad haalden Oostenrijk en Duitsland zwaar uit naar de Europese wet tegen ontbossing die bepaalt dat soja, cacao, palmolie, koffie en rundvlees vanaf eind dit jaar niet meer op de EU-markt mogen komen als blijkt dat daarvoor bos gekapt is. Maar deze regels gelden ook voor Europese landbouwers. Zij mogen niet langer producten exporteren die geteeld zijn op ontboste gebieden. Volgens de Oostenrijkse minister van Landbouw kan deze wet leiden tot een vermindering van de productie van eiwithoudende gewassen, wat de import van buiten de EU zou doen toenemen. Volgens Oostenrijk steunen al een twintigtal EU-lidstaten de oproep om de EU-wet tegen ontbossing af te zwakken om zo de boeren tegemoet te komen. De ministers van Landbouw vragen nu aan de Europese Commissie om de “ongewenste effecten van de EU-verordening af te zwakken”. Het is nog onduidelijk wat de Commissie zal doen.
Op dinsdagmorgen vond ook een overleg plaats tussen de Belgische landbouworganisaties, de Eurocommissaris en de drie Belgische ministers van Landbouw. De landbouworganisaties legden hun voorstellen op tafel voor een European Farmers Deal. Dit moet de strategische rol van de landbouwsector verankeren. “Als Europa in de toekomst zijn eigen voedsel wil produceren, hebben we een wezenlijke landbouwstrategie én bijbehorend budget nodig”, aldus Lode Ceyssens, voorzitter van Boerenbond.
In de marge van de informele bijeenkomst in Genk bereikten de Raad en het Europees Parlement een deal over de verlenging van de schorsing van invoerrechten en quota op Oekraïense export naar de EU. Toch blijft dit een doorn in het oog voor de landbouworganisaties. “Door het toelaten van de invoer van producten die aan veel lagere productievoorwaarden geproduceerd zijn dan de eigen Europese producten, kunnen onze eigen landbouwers weggeconcurreerd worden”, benadrukte Boerenbond.
De landbouworganisaties hielden ook een pleidooi voor betere mededingingsregels en extra Europees budget. Volgens hen is er meer Europees budget nodig zodat ze hun bijdrage kunnen leveren aan zowel de voedselvoorziening als aan verdere verduurzaming.
In Genk gaven de EU-landbouwministers alvast de start aan een Europese voedselstrategie die zekerheid biedt op gezond, betaalbaar en lokaal geproduceerd voedsel. Wat de conclusies uit de informele Landbouwraad zullen opleveren, blijft afwachten. Het is nu eerst uitkijken naar de Raad Landbouw op 29 april 2024 en de agenda van de volgende Europese Commissie.
.jpg)
