Data Act: EP en Raad starten trialoogonderhandelingen

Europees Parlement bepaalt onderhandelingsstandpunt

De ‘Data Act’ (ook wel de Datawet genoemd) heeft als doel de innovatie te stimuleren door het wegnemen van belemmeringen voor de toegang van consumenten en bedrijven tot gegevens. De wetgeving stelt onder andere gemeenschappelijk regels vast voor het delen van gegevens die worden gegenereerd door het gebruik van verbonden producten of diensten om eerlijkheid in contracten voor gegevensuitwisseling te waarborgen.

De EP-leden willen ervoor zorgen dat contractuele afspraken centraal staan in B2B relaties. Bedrijven zouden kunnen beslissen welke gegevens gedeeld kunnen worden, en de fabrikant zou ervoor kunnen kiezen bepaalde gegevens niet beschikbaar te stellen. Bij het opstellen van contracten voor gegevensuitwisseling zal de Datawet kmo’s beschermen tegen oneerlijke contractvoorwaarden die door bedrijven in een sterke onderhandelingspositie worden opgelegd. 

De ontwerp-tekst bepaalt ook hoe overheidsinstanties toegang kunnen krijgen tot en gebruik kunnen maken van gegevens uit particuliere sector die nodig zijn in uitzonderlijke situaties of noodsituaties, zoals overstromingen of bosbranden.

Daarnaast hebben de EP-leden de bepalingen versterkt om:

• Handelsgeheimen te beschermen;
• Een situatie te vermijden waarin concurrenten meer toegang krijgen tot gegevens om diensten of apparaten aan te passen;
• Verzoeken om gegevens van bedrijven aan de overheid aan strengere voorwaarden te koppelen.

Verder zou de Data Act het overstappen tussen providers van clouddiensten en andere gegevensverwerkende diensten ten goede komen, en waarborgen invoeren tegen onwettig internationale gegevensoverdracht door aanbieders van clouddiensten.

Raad bepaalt algemene oriëntatie

De tekst van de algemene oriëntatie van de Raad is op 24 maart 2023 beschikbaar gesteld. Enkele belangrijke aandachtspunten en wijzigingen zijn de volgende:

• Verdere specificatie van het toepassingsgebied van de verordening betreffende data over het internet der dingen (IoT), waarbij de nadruk wordt gelegd op de functionaliteiten van de door verbonden producten verzamelde data in plaats van op de producten zelf;  

• Verduidelijking over de wisselwerking tussen de voorgestelde Data Act en bestaande wetgeving zoals de Data Governance Act en de algemene verordening gegevensbescherming (GDPR);

• Wijziging om een beter evenwicht te vinden tussen de bescherming van bedrijfsgeheimen en intellectuele-eigendomsrechten, in combinatie met passende waarborgen tegen misbruik;

• Aanvullende richtsnoeren met betrekking tot een vergoeding voor het beschikbaar stellen van data en geschillenbeslechtigingsmechanismen;

• Verfijning met betrekking tot verzoeken van overheidsinstanties om data te delen op basis van een uitzonderlijke situatie;

• Vaststelling van duidelijkere en breder toepasbare bepalingen betreffende het doeltreffend overstappen tussen dataverwerkingsdiensten.

Volgende stappen

• De volgende trialoogonderhandelingen zullen hoogstwaarschijnlijk plaatsvinden op 23 mei en 28 juni 2023.

Bronnen en meer lezen

Persbericht over de onderhandelingspositie van het Europees Parlement: https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20230310IPR77226/data-act-meps-back-new-rules-for-fair-access-to-and-use-of-industrial-data .

Persbericht over het standpunt van de Raad: https://www.consilium.europa.eu/nl/press/press-releases/2023/03/24/data-act-member-states-agree-common-position-on-fair-access-to-and-use-of-data/ .