30 juni 2022 - door Celeste Wezenbeek
Deze week stond de laatste Raad milieu voor de zomervakantie gepland. In dit artikel worden de voornaamste resultaten toegelicht.
Er werd een algemene oriëntatie bereikt over volgende dossiers die allemaal kaderen binnen het Fit for 55 pakket, dat als doel heeft om tegen 2030 de netto-uitstoot van broeikasgassen met ten minste 55% verminderen ten opzichte van het niveau van 1990.
De Raad is overeengekomen de algemene ambitie van 61% emissiereducties tegen 2030 in de onder de EU-ETS vallende sectoren te handhaven, zoals voorgesteld door de Commissie.
Er werd overeenstemming bereikt over een broeikasgasemissiereductiedoelstelling op EU-niveau van 40% ten opzichte van 2005 voor de sectoren die niet onder de ETS vallen.
Er is overeengekomen de streefcijfers voor de vermindering van de CO2-uitstoot voor nieuwe auto's en nieuwe bestelwagens tegen 2030 op te trekken tot 55% voor auto's en tot 50% voor bestelwagens.
De Raad is overeengekomen de algemene ambitie van 61% emissiereducties tegen 2030 in de onder de EU-ETS vallende sectoren te handhaven, zoals voorgesteld door de Commissie. Daarnaast hebben de ministers ingestemd met een eenmalige verlaging van het totale emissieplafond met 117 miljoen emissierechten ("re-basing") en met de verhoging van het jaarlijkse reductiepercentage van het plafond met 4,2% per jaar ("lineaire reductiefactor").
Wat betreft de sectoren die onder het koolstofgrensaanpassingsmechanisme (CBAM) vallen, heeft de Raad zijn goedkeuring gehecht aan het voorstel om geleidelijk, over een periode van tien jaar tussen 2026 en 2035, een einde te maken aan de gratis emissierechten voor de sectoren die onder het CBAM vallen. Daarnaast zullen de emissies van de zeescheepvaart opgenomen worden in de werkingssfeer van de EU-ETS. De algemene oriëntatie aanvaardt het Commissievoorstel betreffende de geleidelijke invoering van verplichtingen voor scheepvaartmaatschappijen om emissierechten in te leveren. Ook stemden de ministers in met een nieuwe, afzonderlijke regeling voor de handel in emissierechten in te stellen voor de sectoren gebouwen en wegvervoer. Het nieuwe systeem zal gelden voor distributeurs die brandstoffen leveren voor verbruik in de sectoren gebouwen en wegvervoer.
De Raad heeft overeenstemming bereikt over een broeikasgasemissiereductiedoelstelling op EU-niveau van 40% ten opzichte van 2005 voor de sectoren die niet onder de ETS vallen, namelijk binnenlands zeevervoer, landbouw, afval en kleine industrieën. De verhoogde nationale streefcijfers die aan elke lidstaat worden toegewezen, worden behouden, zoals voorgesteld door de Commissie. Meer bepaald wordt in de algemene oriëntatie de hoeveelheid jaarlijkse emissiequota die tussen lidstaten kunnen worden overgedragen, verhoogd tot 10% voor de jaren 2021 tot en met 2025, en tot 20% voor de jaren 2026 tot en met 2030.
De Raad heeft een algemene doelstelling van 310 Mt CO2-equivalent aan nettoverwijderingen in de LULUCF-sector in 2030 op EU-niveau bevestigd. Dit komt neer op een toename van de verwijderingen met ongeveer 15% ten opzichte van vandaag. De huidige regels volgens welke de emissies de verwijderingen niet mogen overschrijden (de "no debit rule"), blijven van toepassing tot 2025. Voor de periode 2026-2030 zal elke lidstaat een bindende nationale doelstelling voor 2030 hebben.
De Raad is overeengekomen de streefcijfers voor de vermindering van de CO2-uitstoot voor nieuwe auto's en nieuwe bestelwagens tegen 2030 op te trekken tot 55% voor auto's en tot 50% voor bestelwagens. De Raad is ook overeengekomen om voor nieuwe auto's en bestelwagens een doelstelling in te voeren om de CO2-uitstoot tegen 2035 met 100% te verminderen. De mogelijkheid voor bestuurders om hun voertuigen in alle lidstaten op te laden, zal worden gewaarborgd door de daarmee samenhangende herziening van de invoering van een infrastructuur voor alternatieve brandstoffen (AFIR).
De Raad is overeengekomen een sociaal klimaatfonds op te richten om kwetsbare huishoudens, micro-ondernemingen en vervoersgebruikers te steunen bij de totstandbrenging van een emissiehandelssysteem voor de sectoren gebouwen en wegvervoer. Hierbij zou elke lidstaat bij de Commissie een sociaal klimaatplan indienen, dat een reeks maatregelen en investeringen bevat om de gevolgen van koolstofbeprijzing voor kwetsbare burgers aan te pakken. Het fonds zal financiële steun verlenen aan de lidstaten voor de financiering van de in hun plannen vastgestelde maatregelen en investeringen om de energie-efficiëntie van gebouwen, de renovatie van gebouwen, het koolstofvrij maken van verwarming en airconditioning in gebouwen en de invoering van emissievrije en emissiearme mobiliteit en vervoerswijzen te verbeteren, met inbegrip van maatregelen om tijdelijk en op beperkte schaal directe inkomenssteun te verlenen.
Lees hier meer over de Raadsconclusies betreffende de Fit for 55-dossiers.
Daarnaast lagen er ook enkele andere milieu dossiers op tafel zoals ontbossing, de overbrenging van afvalstoffen, ecologisch ontwerp van producten.
De ministers bereikten een algemene oriëntatie over een voorstel tot beperking van de consumptie van producten afkomstig van toeleveringsketens die verband houden met ontbossing of bosdegradatie. De verordening moet ervoor zorgen dat producten die op de EU-markt komen, niet bijdragen tot ontbossing en bosdegradatie wereldwijd.
De Commissie diende op 17 november 2021 het voorstel voor de verordening in. Als belangrijke importeur van verschillende producten kan de EU haar rol in de wereldwijde ontbossing en bosdegradatie verkleinen door nieuwe regels te gaan hanteren om de toegang van deze producten tot de EU-markt en de uitvoer ervan vanuit de EU te reguleren. Zo stimuleert de EU de consumptie van ontbossingsvrije producten en de ontwikkeling van ontbossingsvrije toeleveringsketens.
Het voorzitterschap presenteerde een verslag over de stand van de besprekingen over een voorstel voor een verordening tot aanscherping van de EU-regels voor de overbrenging van afvalstoffen. Het voorstel moet ervoor zorgen dat de EU haar afvalproblemen niet naar derde landen exporteert. Ook moet het vervoer van afval voor hergebruik en recycling in de EU zo worden gefaciliteerd. Tot slot is het voorstel bedoeld om illegale afvaltransporten doeltreffender te bestrijden.
De Commissie informeerde de ministers over de voornaamste recente internationale bijeenkomsten. Daarnaast gaf zij hun een stand van zaken over een aantal lopende wetgevingsvoorstellen:
Verordening over gefluoreerde broeikasgassen
Herziening van de richtlijn industriële emissies
Verordening inzake ecologisch ontwerp van producten
Verordening over doelstellingen voor natuurherstel
Tot slot presenteerde Tsjechië het werkprogramma van het aantredende voorzitterschap.
