22 juni 2023 - door Celeste Wezenbeek
De Europese Commissie heeft de EU-lidstaten gevraagd om een verlenging van de begroting met 65,8 miljard euro tot 2027.
Er is 15 miljard euro uitgetrokken om de lidstaten te ondersteunen bij het beheer van de buitengrenzen en uitdagingen in het buitenland.
Om het concurrentievermogen van de EU te bevorderen stelt de Europese Commissie het ‘Het strategische technologieën platform (STEP)’ voor.
De voorgestelde nieuwe eigen middelen moeten helpen om de middelen terug te betalen die de EU heeft verzameld om het subsidie-element van de EU van de volgende generatie te financieren.
Deze verlenging dient als onderdeel van de herziening van het meerjarig financieel kader (MFK) voor 2021-2027. Flexibiliteit wordt ingeroepen in de context van de pandemie en de oorlog in Oekraïne en de gevolgen daarvan, zoals inflatie en de energiecrisis.
"We bevinden ons in een compleet andere wereld dan in 2020, toen het MFK dat we vandaag bespreken werd onderhandeld"
- Voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen
Von der Leyen presenteerde de drie prioriteiten van deze hervorming van het MFK:
hulp aan Oekraïne
migratiebeheer en behoud van het Europese concurrentievermogen
economische soevereiniteit.
Daarnaast werden 3 nieuwe bronnen voor eigen middelen voorgesteld
Wat de hulp aan Oekraïne betreft, heeft de Commissie aangekondigd een financiële reserve van €50 miljard aan te leggen voor de komende 4 jaar. Hierbij gaat 33 miljard naar leningen en 17 miljard naar subsidies.
Er is 15 miljard euro uitgetrokken om de lidstaten te ondersteunen bij het beheer van de buitengrenzen en uitdagingen in het buitenland. Er gaat daarbij extra budget naar vluchtelingen in Syrië, Libanon, Jordanië en Turkije. Dit extra budget dient om het gloednieuwe 'Pact inzake migratie en asiel financieel te ondersteunen. Om het vermogen van de EU om te reageren op crisissen en natuurrampen te ondersteunen, is de reserve voor solidariteit en noodhulp verhoogd met 2,5 miljard euro.
Om het concurrentievermogen van de EU te bevorderen, stelt de Europese Commissie een Europees platform voor. Het strategische technologieën platform ('STEP') moet dienen voor de ontwikkeling van zogenaamde 'kritieke' technologieën, zoals deep-tech, clean-tech en biotech. Om dit te bereiken maakt het platform gebruik van bestaande instrumenten zoals InvestEU, het Innovatiefonds, de Europese Innovatieraad (EIC) en het Europese Defensiefonds. Volgens een voorlopige raming van de Commissie zou dit initiatief 19 miljard euro kosten.
De voorgestelde nieuwe eigen middelen moeten helpen om de middelen terug te betalen die de EU heeft verzameld om het subsidie-element van de EU van de volgende generatie te financieren.
Om deze stijging aan rente op te vangen, worden in het voorstel drie nieuwe eigen middelen geactualiseerd:
inkomsten uit het emissiehandelssysteem (ETS)
Hierbij stelt de Commissie voor een hoger afromingspingspercentage toe te passen op inkomsten die door het ETS worden gegenereerd. In alle gevallen zal 30% van de inkomsten uit het EU-ETS naar de EU-begroting gaan. Met een dergelijk afromingspingspercentage zullen de inkomsten voor de lidstaten en de EU-begroting nog steeds hoger zijn dan voorspeld in 2021 (toen het voorstel tot wijziging van de ETS werd ingediend). Op basis van een veronderstelde koolstofprijs van 80 euro per ton zal de ETS-middelenbron op kruissnelheid ongeveer 19 miljard euro (prijzen van 2018) per jaar genereren.
inkomsten uit het koolstofgrensaanpassingsmechanisme (CBAM)
Er is een vereenvoudigd controlesysteem gepland en 75% van de inkomsten van het mechanisme zal aan de EU-begroting worden toegewezen. De CBAM-middelen zullen vanaf 2028 1,5 miljard euro (prijzen van 2018) per jaar opleveren.
inkomsten uit restwinsten van multinationals
Deze nieuwe bron van eigen middelen komt er op basis van een komend initiatief om de regels voor vennootschapsbelasting en de naleving van de belastingwetgeving te vereenvoudigen. Deze tijdelijke bron van eigen middelen bestaat uit een afromingspingspercentage van 0,5% van het bruto exploitatieoverschot dat voor de sector van financiële en niet-financiële vennootschappen van elke lidstaat wordt geregistreerd in het Europees systeem van rekeningen (ESR). De statistische eigen middelen op basis van bedrijfswinsten zouden vanaf 2024 16 miljard euro (prijzen van 2018) per jaar opleveren.
Uit het debat in het Europees Parlement blijkt dat de Parlementsleden tevreden zijn met het voorstel van de Europese Commissie. Specifiek de verhoging van eigen middelen werd goed onthaald.
De herziening van het MFK vereist de unanieme goedkeuring van de lidstaten en de instemming van het Europees Parlement. In een persbericht verklaarde de Commissie te rekenen op het Spaanse voorzitterschap van de EU-Raad om ervoor te zorgen dat er net na de zomer een akkoord wordt bereikt.
