Voorlopig akkoord over Europese wet op de mediavrijheid

19 december 2023 - door Kelly Digneffe

De verordening voorziet:

  • waarborgen om politieke inmenging in redactionele beslissingen tegen te gaan

  • journalisten en hun bronnen te beschermen

  • mediavrijheid en -pluralisme te garanderen

  • Een nieuwe raad voor mediadiensten. 

De Raad heeft een voorlopig akkoord bereikt met het Europees Parlement over een nieuwe wet die de mediavrijheid, het pluralisme van de media en de redactionele onafhankelijkheid in de EU moet waarborgen.

De Europese mediavrijheidswet (EMFA) zal een gemeenschappelijk kader voor mediadiensten op de interne markt van de EU vaststellen en maatregelen invoeren om journalisten en media-aanbieders te beschermen tegen politieke inmenging en het voor hen gemakkelijker te maken om over de binnengrenzen van de EU heen te opereren. De nieuwe regels zullen het recht van burgers op toegang tot vrije en pluriforme informatie garanderen en de verantwoordelijkheid van lidstaten definiëren om de juiste voorwaarden en het juiste kader te bieden om dit te beschermen.

Wat staat er in de nieuwe wet?

-  De verordening beoogt de invoering van waarborgen om politieke inmenging in redactionele beslissingen van zowel particuliere als publieke media-aanbieders tegen te gaan, journalisten en hun bronnen te beschermen en mediavrijheid en -pluralisme te garanderen.

- Een nieuwe raad voor mediadiensten: De EMFA bouwt voort op de bepalingen van de richtlijn audiovisuele mediadiensten (AVMD-richtlijn) van 2018 en breidt het toepassingsgebied uit tot radio en pers. De richtlijn introduceert een onafhankelijke Europese raad voor mediadiensten ("de raad") ter vervanging van de groep van regelgevende instanties (ERGA) die is opgericht onder de AVMD-richtlijn. De raad zal bestaan uit nationale media-autoriteiten en zal de Commissie adviseren en ondersteunen bij het bevorderen van de consistente toepassing van de belangrijkste bepalingen van de nieuwe EFMZ-wetgeving en de AVMD-richtlijn in alle lidstaten, onder meer door adviezen te verstrekken en de Commissie te helpen bij het opstellen van richtsnoeren.

De voorlopige overeenkomst:

  • verduidelijkt de verantwoordelijkheid van de lidstaten om de pluraliteit, onafhankelijkheid en goede werking te garanderen van publieke media-aanbieders die binnen hun grenzen opereren

  • verplicht de lidstaten journalisten en media-aanbieders effectieve bescherming te bieden bij de uitoefening van hun beroepsactiviteit

  • verbiedt de lidstaten dwangmaatregelen te gebruiken om informatie over bronnen van journalisten of vertrouwelijke communicatie te verkrijgen, behalve in specifieke gevallen

  • verruimt de reikwijdte van de transparantie-eisen, zowel wat betreft de transparantie van eigendom, waarvan wordt voorgesteld dat deze voor alle aanbieders van mediadiensten geldt, als wat betreft de transparantie van overheidsreclame, waarbij de mogelijkheid van nationale vrijstellingen voor kleine entiteiten aanzienlijk wordt beperkt

  • voorziet in duidelijker regels inzake de relatie tussen VLOP's (Very Large Online Platform Providers) en aanbieders van mediadiensten die zich houden aan regulerende of zelfregulerende stelsels van redactionele controle en journalistieke normen in de lidstaten, met als doel ervoor te zorgen dat door aanbieders van mediadiensten geleverde inhoud met extra zorg wordt behandeld

  • staat aanbieders van mediadiensten toe om binnen 24 uur te reageren, of eerder in noodgevallen, als een VLOP besluit om hun inhoud te verwijderen op grond van onverenigbaarheid met de voorwaarden en bepalingen ervan.

Bronnen en meer lezen

https://www.consilium.europa.eu/nl/press/press-releases/2023/12/15/council-and-parliament-strike-deal-on-new-rules-to-safeguard-media-freedom-media-pluralism-and-editorial-independence-in-the-eu/?utm_source=dsms-auto&utm_medium=email&utm_campaign=Council+and+Parliament+strike+deal+on+new+rules+to+safeguard+media+freedom%2c+media+pluralism+and+editorial+independence+in+the+EU