16 november 2023 - door Celeste Wezenbeek
Gepubliceerd op 5 april 2022
De Europese Commissie stelt voor de consumentenregels van de EU te actualiseren om consumenten sterker te doen staan bij de groene transitie.
De bestaande richtlijn consumentenrechten zal worden gewijzigd.
Fabrikanten en verkopers zullen beslissen wat de beste manier is om deze informatie aan de consument te verstrekken.
De Commissie stelt ook een aantal wijzigingen van de richtlijn oneerlijke handelspraktijken voor.
Dankzij de geactualiseerde regels zullen consumenten hun koopgedrag kunnen baseren op geïnformeerde en milieuvriendelijke keuzes. Het voorstel gaat ervan uit dat consumenten het recht hebben te weten hoe lang een product normaal gezien zou moeten meegaan en wat de eventuele herstelmogelijkheden zijn. Bovendien zullen de regels de consument beter beschermen tegen onbetrouwbare of valse milieuclaims door “greenwashing” en praktijken die consumenten misleiden over de duurzaamheid van een product, te verbieden.
De Commissie stelt voor de richtlijn consumentenrechten zodanig te wijzigen dat verkopers verplicht worden consumenten informatie te verstrekken over de duurzaamheid en repareerbaarheid van hun producten:
Duurzaamheid: Consumenten moeten worden geïnformeerd over de gegarandeerde duurzaamheid van producten. Indien de fabrikant van een consumptieartikel een commerciële duurzaamheidsgarantie van meer dan twee jaar biedt, moet de verkoper deze informatie aan de consument verstrekken. Voor energieverbruikende goederen moet de verkoper de consument ook informeren als de fabrikant geen informatie over een commerciële duurzaamheidsgarantie heeft verstrekt.
Reparaties en updates: De verkoper moet ook relevante informatie over reparaties verstrekken, zoals een repareerbaarheidsindicator (indien van toepassing) of andere relevante reparatie-informatie, zoals de beschikbaarheid van reserveonderdelen of een reparatiehandleiding. Voor slimme apparaten en digitale inhoud en diensten moet de consument ook worden geïnformeerd over software-updates die de fabrikant verstrekt.
Fabrikanten en verkopers zullen beslissen wat de beste manier is om deze informatie aan de consument te verstrekken, namelijk ofwel op de verpakking, ofwel in de productbeschrijving op de website. De informatie moet in ieder geval vóór de aankoop en op duidelijke en begrijpelijke wijze worden verstrekt.
De Commissie stelt ook een aantal wijzigingen van de richtlijn oneerlijke handelspraktijken voor. Ten eerste wordt de lijst van productkenmerken waarover een verkoper consumenten niet mag misleiden, uitgebreid tot milieu- of sociale gevolgen, duurzaamheid en repareerbaarheid. Vervolgens worden ook nieuwe praktijken toegevoegd die na een beoordeling per geval als misleidend worden beschouwd, zoals het vermelden van een milieuclaim met betrekking tot toekomstige milieuprestaties zonder duidelijke, objectieve en verifieerbare toezeggingen en streefdoelen, en zonder een onafhankelijk monitoringsysteem.
Tot slot wordt de richtlijn gewijzigd door aan de bestaande lijst van verboden oneerlijke handelspraktijken, de zogenaamde “zwarte lijst”, nieuwe praktijken toe te voegen. Daarbij gaat het onder meer om de volgende praktijken:
Geen informatie verstrekken over kenmerken die zijn toegevoegd om de duurzaamheid te beperken, bijvoorbeeld software waardoor het product na een bepaalde periode minder goed of helemaal niet meer werkt.
Generieke, vage milieuclaims vermelden wanneer de uitstekende milieuprestaties van het product of de verkoper niet kunnen worden aangetoond. Voorbeelden van zulke generieke milieuclaims zijn “milieuvriendelijk”, “eco” of “groen”, voor zover deze ten onrechte de indruk wekken dat er sprake is van uitstekende milieuprestaties.
Beweren dat een milieuclaim geldt voor het volledige product, terwijl de claim in feite slechts op een bepaald aspect van het product betrekking heeft.
Een vrijwillig duurzaamheidskeurmerk tonen dat noch op een systeem voor verificatie door derden berust, noch door de overheid is ingesteld.
Er niet op wijzen dat de functionaliteit van een product beperkt is bij gebruik van consumptieartikelen, reserveonderdelen of accessoires die niet door de oorspronkelijke fabrikant zijn geleverd.
Deze wijzigingen zijn bedoeld om verkopers rechtszekerheid te bieden, maar ook om het gemakkelijker te maken de regels inzake greenwashing en vroegtijdige veroudering van producten te handhaven. Met betrouwbare milieuclaims stellen fabrikanten consumenten bovendien in staat producten te kiezen die werkelijk beter zijn voor het milieu dan die van hun concurrenten. Dit zal fabrikanten ertoe aanzetten om ecologisch duurzamere producten te ontwikkelen, waardoor de negatieve gevolgen voor het milieu zullen afnemen.
Lees hier meer over het voorstel.
