21 september 2023 - door Frédéric Cabistan
Tijdens de plenaire zitting van september keurde het Europees Parlement haar standpunt goed over de herziening van de Europese luchtkwaliteit. Het Parlementaire standpunt is minder verregaand dan het oorspronkelijke rapport uit de milieucommissie. Het grootste verschil is het feit dat de grenswaarden pas in 2035 worden aangepast aan de WHO-normen.
Strengere grenswaarden voor vervuilende stoffen die behaald moeten worden in 2035.
Uniforme luchtkwaliteitsnormen in de hele Europese Unie.
Parlementsleden vragen aan roadmaps van lidstaten om aan te tonen hoe ze de verstrengde doelen zullen halen.
Met 363+, 226- en 46 onthoudingen stemde het Europees Parlement vorige week het verslag van Javi Lopez (S&D) goed.
Het grootste verschil met het in juni goedgekeurde rapport van de milieucommissie is terug te vinden in de beoogde timing. De strengere kwaliteitsnormen en de aanpassing aan de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zou oorspronkelijk in 2030 moeten worden bereikt. In de plenaire zitting was er veel tegenkanting en vonden sommige MEP's deze timing te ambitieus en te drastisch. Het uiteindelijke aangenomen verslag verschuift de timing met 5 jaar naar 2035.
Dit verslag bevat voornamelijk strengere luchtkwaliteitsnormen voor fijn stof, ozon, stikstof- en zwaveldioxide. Daarnaast heeft het Parlement een hogere ambitie qua luchtkwaliteitmeetpunten dan de Commissie. Zo wil het 1 meetpunt per 2 miljoen inwoners en in gebieden met veel luchtvervuiling 1 per 1 miljoen inwoners.
Het Parlement wil bovendien de huidige gefragmenteerde mengelmoes aan criteria en methodes voor luchtkwaliteit wegwerken en samenbrengen tot een Europees coherent geheel.
De Parlementsleden gingen ook akkoord met het voorstel voor compensatie in geval van niet-naleving van de kwaliteitsnormen. Burgers die aan uitermate veel vervuiling worden blootgesteld, hebben hierdoor recht op compensatie voor de geleden schade.
Ten slotte stellen de Parlementsleden voor dat lidstaten roadmaps indienen. De lidstaten zijn nu al verplicht om plannen in te dienen zodra ze de drempelwaarden overschrijden. Het Parlement vraagt de lidstaten nu om korte- en langetermijndoelen op te lijsten zodat het duidelijk wordt hoe ze de nieuwe grenswaarden in 2035 kunnen behalen.
Meer info over de precieze inhoud van het goedgekeurde voorstel kan je terugvinden in het vorige artikel over luchtkwaliteit.
Met deze stemming heeft het Europees Parlement haar officieel standpunt vastgelegd. Het is nu wachten op een officieel standpunt van de Raad. De verwachtingen zijn dat de Raad een algemeen standpunt vastgelegd op de bijeenkomst van Europese milieuministers half oktober of in december. Waarschijnlijk zal een akkoord hierover pas volgen onder het Belgische voorzitterschap in 2024.
Eenmaal dit gekend is kunnen de interinstitutionele onderhandelingen tussen de Commissie, het Parlement en de Raad worden opgestart om zo tot een gezamenlijk akkoord te komen.
