04 december 2024 - door Kaatje Gevaert
De Europese Commissie zet in de eerste week van haar nieuwe mandaat belangrijke stappen om net-zero technologieën te stimuleren.
Met een totaalbudget van 4,6 miljard euro wil het Innovatiefonds het concurrentievermogen van de Europese industrie versterken en de klimaatdoelstellingen halen.
Twee nieuwe oproepen zijn gelanceerd, gericht op de productie van batterijcellen voor elektrische voertuigen en de productie van hernieuwbare waterstof.
Zij lanceert ook de tweede veiling van de Europese Waterstofbank met een budget van 1,2 miljard euro.
De Commissie introduceert twee oproepen met een gezamenlijk budget van 3,4 miljard euro. De middelen zijn bedoeld om de invoering van innovatieve koolstofarme technologieën in Europa te versnellen, waaronder batterijen voor elektrische voertuigen. De twee oproepen onderstrepen de inzet van de EU om Europa's leiderschap en productiecapaciteit op het gebied van innovatieve, geavanceerde, netto-nul-technologieën te versterken en tegelijkertijd de weg naar klimaatneutraliteit tegen 2050 te bewandelen:
De algemene oproep voor netto-zero-technologieën ter waarde van 2,4 miljard euro (IF24 Call) ondersteunt projecten voor het koolstofvrij maken van de economie op verschillende schaalniveaus, evenals projecten die zich richten op de productie van componenten voor hernieuwbare energie, energieopslag, warmtepompen en waterstofproductie. Projecten die een aanvraag indienen voor de Net-Zero Technologies Call worden beoordeeld op basis van hun potentieel om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, mate van innovatie, projectvolwassenheid, repliceerbaarheid en kostenefficiëntie. Bovendien zullen de lidstaten in het kader van deze oproep voor het eerst de mogelijkheid hebben om de Net-Zero IF 24-oproep aan te vullen met nationale financieringsregelingen. Deze nieuwe optie, “Grants-as-a-Service” genoemd, stelt de lidstaten in staat gebruik te maken van het evaluatieproces van het Innovatiefonds en de gestroomlijnde goedkeuringsprocedure voor staatssteun.
Met de IF24 Battery-oproep van 1 miljard euro ondersteunt het Innovatiefonds projecten die innovatieve batterijcellen voor elektrische voertuigen produceren of nieuwe productietechnieken en -processen toepassen. Deze maatregel maakt deel uit van een bredere strategie om investeringen in schone energie te mobiliseren en het concurrentievermogen van Europa te versterken. De Commissie werkt samen met de Europese Investeringsbank (EIB) in een nieuw partnerschap om de batterijsector verder te ondersteunen. Het InvestEU-programma wordt aangevuld met 200 miljoen euro uit het Innovatiefonds om innovatieve projecten in de batterijwaardeketen te financieren.
Daarnaast lanceert de Commissie de tweede veiling van de Europese Waterstofbank, met een budget van 1,2 miljard euro uit EU-fondsen, aangevuld met meer dan 700 miljoen euro van drie lidstaten. De veiling ondersteunt projecten voor waterstofproductie in diverse sectoren, inclusief de maritieme sector, met specifieke budgetten van 1 miljard en 200 miljoen euro respectievelijk.
De twee oproepen én de veiling bevatten nieuwe veerkracht criteria om de Europese industrie te versterken. De oproep voor batterijen en de waterstofveiling bevatten specifieke criteria om Europa te beschermen tegen afhankelijkheid van enkele leveranciers. Dit bevordert de zelfvoorziening en diversifieert de toeleveringsketens binnen de Europese Economische Ruimte (EER).
Projectpromotoren voor de nett-zero technology- en battery calls hebben tot 24 april 2025 de tijd om hun projectaanvraag in te dienen via het EU Funding and Tenders Portal. Een online infodag vindt plaats van 17-18 december 2024.
Voor de waterstofveiling moeten bieders hun aanvragen indienen vóór 20 februari 2025. Het is aan te raden de oproepdocumenten en FAQ's op het portaal te raadplegen en contact op te nemen met een financiële instelling voor uitvoeringsgaranties. Subsidieovereenkomsten worden binnen negen maanden na de sluiting van de oproep getekend.
Het Innovatiefonds heeft als doel 40 miljard euro op te halen uit de EU-regeling voor emissierechten tussen 2020 en 2030. Deze fondsen creëren financiële prikkels voor investeringen in koolstofarme technologieën en ondersteunen de overgang naar klimaatneutraliteit in Europa. Tot nu toe heeft het Innovatiefonds ongeveer 7,2 miljard euro toegekend aan meer dan 120 innovatieve projecten. Met de IF23-oproep is dit totaal op 12 miljard euro gestegen, verdeeld over meer dan 200 projecten.
De eerste veiling van het Innovatiefonds heeft bijna 700 miljoen euro aan subsidies toegekend voor zes RFNBO waterstofprojecten. Daarnaast leverde Duitsland 350 miljoen euro bij aan de Auctions-as-a-Service-regeling, waarmee nationale projecten voor hernieuwbare waterstof worden ondersteund.
Het Innovatiefonds blijft zich inzetten voor de ondersteuning van baanbrekende technologieën en duurzame energieprojecten, essentieel voor een groene en concurrerende Europese industrie.
