27 februari 2025 - door VLEVA team
Op 5 februari presenteerde de Europese Commissie een voorstel voor mogelijke maatregelen om de invoer via online handel veiliger en duurzamer te maken.
De online handel is sterk gegroeid in de laatste jaren.
Deze groei brengt drie uitdagingen met zich mee: op het gebied van gezondheid en veiligheid, oneerlijke concurrentie en klimaat en milieu.
De Commissie stelt 7 maatregelen voor die moeten bijdragen aan een veiligere, eerlijkere en duurzamere online markt.
De online handel, oftewel e-commerce, is niet meer weg te denken in onze maatschappij. Maar liefst 70% van de Europeanen koopt regelmatig online. In 2024 werden er dagelijks 12 miljoen pakketten met een lage waarde (onder de 150 euro) verstuurd. Dit komt neer op 4,7 miljard pakketjes per jaar, wat twee keer zo veel is als in 2023 en drie keer zo veel is ten opzichte van 2022. Ondanks deze stijging rust het toezicht op 89% van deze ingevoerde goederen op slechts zes lidstaten, wat de douanes zwaar onder druk zet en drie grote uitdagingen met zich meebrengt.
Ten eerste is er een stijging van het aantal producten dat niet voldoet aan de EU-normen. Deze producten zijn bijvoorbeeld onveilig of vervalst, wat veiligheids- en gezondheidsrisico’s met zich meebrengt voor Europese consumenten.
Ten tweede leidt dit tot oneerlijke concurrentie voor Europese bedrijven die zich wel aan de EU-normen houden, zowel op het gebied van productkwaliteit als milieunormen. Daardoor ontstaat er een ongelijk speelveld. In een eengemaakte markt moeten alle producten aan dezelfde voorwaarden voldoen, wat vraagt om strengere controle op de invoer van pakketten uit het buitenland om zo eerlijke concurrentie te garanderen. De Commissie opende al eerder een onderzoek naar oneerlijke concurrentie van de Aziatische webshops Temu en AliExpress. Ook VLEVA-lid Comeos waarschuwde dat Aziatische webshops een gevaar kunnen vormen voor onze economie en volksgezondheid.
Ten derde heeft de toename van e-commerce ook een grote impact op het milieu en het klimaat. Dit komt voornamelijk door de hoge uitstoot van transport, de lage kwaliteit en korte levensduur van geïmporteerde producten, en het niet naleven van milieunormen in het productieproces.
De Commissie stelt zeven maatregelen voor die moeten helpen om bovenstaande uitdagingen aan te pakken.
Douanehervorming: De douanehervorming heeft als doel om een gelijk speelveld te creëren. Het voorstel omvat onder andere het afschaffen van de vrijstelling van invoerrechten op pakketten met een waarde van minder dan 150 euro. Daarnaast moet de controlecapaciteit worden versterkt, met een betere gegevensuitwisseling en een risicobeoordeling. Daarbovenop stelt de Commissie voor om een algemene heffing in te voeren op e-commerceartikelen die direct naar klanten in de EU worden verzonden. Deze heffing zou helpen de kosten van strenger toezicht te dekken.
Gerichte maatregelen voor ingevoerde goederen: De Commissie wil meer gecoördineerde controles tussen douane- en markttoezichtautoriteiten en gecoördineerde acties op het gebied van productveiligheid. Betere controles zullen ertoe leiden dat niet-conforme producten sneller worden opgespoord en verwijderd kunnen worden van de EU-markt. Daarnaast wil de Commissie de data van deze controles gebruiken om risicoanalyses te verbeteren. Deze risicoanalyses worden ingezet om de naleving van de EU-wetgeving te beoordelen en te bepalen waar extra controles nodig zijn. Handelaars met een hoog risico zullen dus een strengere controle mogen verwachten. Als er sprake is van systematische niet-naleving, zal de EU ingrijpen door boetes op te leggen.
Bescherming van consumenten op online marktplaatsen: Om consumenten beter te beschermen, zullen e-commerce praktijken een prioriteit worden bij het uitvoeren van de digitaledienstenverordening (DSA) en de digitalemarktenverordening (DMA). De eerste zorgt ervoor dat online tussenpersonen, zoals handelaars en platforms die handelaars met consumenten verbinden, alleen EU-conforme producten mogen verkopen. De digitalemarktenverordening legt regels op aan grote online platformen (zogenaamde ‘poortwachters’) over wat ze wel en niet mogen doen en zorgt zo voor eerlijke concurrentie. Daarnaast wordt de regulering van e-commerce ook versterkt binnen bredere wetgeving die voor alle handelaars geldt, zoals de verordening over algemene productveiligheid, de verordening over samenwerking met betrekking tot consumentenbescherming en het consumentenbeschermingsnetwerk. Verder wil de Commissie de Digital Fairness Act introduceren, een wet die consumenten specifiek in een online omgeving beter moet beschermen.
Gebruik van digitale tools voor beter toezicht: Het digitaal productpaspoort, dat naar verwachting in april 2025 zal worden ingevoerd, heeft als doel essentiële productinformatie vast te leggen. In eerste instantie richt het paspoort zich op het bijhouden van de herkomst van grondstoffen en de mate van circulariteit. De Europese Commissie wil de reikwijdte ervan verder vergroten door het paspoort ook in te zetten voor strengere controle op niet-conforme en onveilige producten. Verder wil de Commissie ook inzetten op AI-technologie om niet-conforme producten sneller op te sporen.
Milieu- en klimaatbescherming: Om de impact op het milieu en het klimaat in te perken, stelt de Commissie verschillende maatregelen voor om energieconsumptie en emissies te doen dalen. Daarom zal in april 2025 de verordening over ecologisch ontwerp voor duurzame producten gelanceerd worden om producten duurzamer en circulair te maken.De Commissie vraagt ook om de wijzigingen aan de kaderrichtlijn over afvalstoffen snel goed te keuren, omdat deze zouden bijdragen aan een betere implementatie.
Empoweren van handelaren en consumenten: Verschillende maatregelen moeten de bewustmaking van consumenten bij online winkelen moeten verhogen. Voorbeelden hiervan zijn bewustmakingscampagnes die consumenten informeren over hun rechten, de risico’s van online winkelen en de beschikbare redress mechanisms, oftewel de procedures waarmee zij een vergoeding kunnen verkrijgen bij schending van hun rechten.
Internationale samenwerking en handel: Internationale samenwerking moet helpen om illegale dumping en subsidiëring tegen te gaan.
Deze maatregelen zullen na één jaar geëvalueerd worden door de Commissie op basis van de resultaten van het verhoogde toezicht op e-commerce. Daarna zal de Commissie beoordelen of de huidige regelgeving voldoende is, of dat er meer actie nodig is.
De Europese Commissie heeft haar voorstel over hoe ze de huidige uitdagingen rond e-commerce willen aanpakken, gepresenteerd en doorgestuurd naar het Europees Parlement en de Raad op 5 februari. Afhankelijk van wat beide instellingen beslissen zal het voorstel worden aangenomen of aangepast.
Meer lezen
.png)
