Voorlopig akkoord over empowerment van de consument voor de groene transitie

22 september 2023 - door Frédéric Cabistan

Woensdag kwamen de onderhandelaars tot een voorlopig akkoord over het nieuwe voorstel voor de empowerment van de consument voor de groene transitie. Hierdoor kunnen Europeanen bewuster en beter geïnformeerd aankopen doen. Hoe dit precies te werk gaat, lees je in dit artikel.

  • Greenwashing, misleidende info en valse beweringen worden aangepakt zodat klanten bewuster kunnen kopen.

  • Er komt een zwarte lijst van oneerlijke handelspraktijken en misleidende labels.

  • Producenten moeten hun milieubeleid aantonen en onderbouwen.

Herziening van twee bestaande wetteksten

Onderhandelaars van het Europees Parlement, de Raad en de Europese Commissie zaten de afgelopen maanden aan tafel om een akkoord te vinden over de empowerment van consumenten. Door het akkoord dat deze week bereikt werd, worden bedrijven aangemoedigd om enkel correcte informatie te geven over de duurzaamheid en herstelbaarheid van goederen.  Hiermee wil Europa greenwashing en het wegwerpen van nog herstelbare producten tegengaan.

Met dit akkoord willen de Europese instellingen twee huidige wetteksten wijzigen: de Consumentenrichtlijn uit 2011 en de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken uit 2005.

Wat staat er precies in het voorlopig akkoord?

Een erg belangrijk aspect van het nieuwe voorlopige akkoord is de opname van een zwarte lijst van verboden oneerlijke handelspraktijken. Deze bevatten misleidende en foutieve beweringen zoals "milieuvriendelijk", "natuurlijk", "bioafbreekbaar" en "klimaatneutraal". Producenten zetten deze labels vaak op hun producten zonder dat het daarom duidelijk of bewezen is of deze bewerkingen kloppen.

Bovendien willen de onderhandelaars ook beweringen over klimaatneutraliteit die gebaseerd zijn op de compensatie van broeikasgassen verbieden. Met andere woorden zullen retailers niet meer in staat zijn om milieuvriendellijk over te komen zonder dat hier betrouwbare info over terug te vinden is.

Daarnaast verbiedt het voorlopig akkoord het gebruik van onnodige software-updates en verplichtingen om reserveonderdelen te kopen bij de oorspronkelijke verkoper. Hierdoor krijgt de Europeaan meer vrijheid en keuze om wisselstukken te kopen waar en bij wie hij of zij dat wil.

Wat betreft duurzaamheidslabels kunnen producenten deze enkel toevoegen als ze gebaseerd zijn op erkenningssystemen die goedgekeurd of uitgegeven zijn door de overheid.

Er zijn nog andere hulpmiddelen die het winkelen en kiezen voor Europeanen vergemakkelijken. Zo komt er een zichtbare herinnering aan de verplichte tweejaarlijkse garantie in alle winkels. Daarnaast wil het voorlopig akkoord streven naar geharmoniseerde labels die meer info geven over de levensduur en (wettelijke) garantie van producten.

Tenslotte is er nog extra aandacht voor de niet-verplichte commerciële garantie. Het akkoord roept de Commissie op om een nieuw label te ontwerpen voor producenten die de kwaliteit van hun product in de kijker willen zetten door de garantieperiode gratis te verlengen.

Eerst goedkeuring, dan twee jaar overgangsperiode

Een heleboel nieuwe maatregelen zorgt ook voor een heleboel nieuwe veranderingen. Dit vraagt de nodige tijd waarin producenten en overheden zich moeten aanpassen. Het voorlopig akkoord stelt dan ook een overgangsperiode van 24 maanden (2 jaar) voor waarin de richtlijn na publicatie in nationale wetgeving kan worden omgezet.

De tekst van het voorlopig akkoord is nog niet beschikbaar.

Nu er een voorlopig akkoord is gekomen uit de trilogen moet dit elk afzonderlijk in het Parlement (verwacht voor november) en in de Raad formeel goedgekeurd worden. 20 dagen na de publicatie in het Publicatieblad van de EU treden de twee herziene wetgeving in werking.

Lees hier het persbericht van de Raad.

Lees hier het persbericht van het Europees Parlement.