Chemische stoffen: “één-stof, één beoordeling”-hervorming

08 december 2023 - door Paula Verschaeve

Bij gebrek aan een voorstel om de REACH-verordening voor de autorisatie en beperking van chemische stoffen te herzien, heeft de Europese Commissie op 7 december 2023 drie wetgevingsvoorstellen aangenomen. 

  • De drie wetgevingsvoorstellen, twee verordeningen en één richtlijn, zijn een belangrijk resultaat van de “Strategie voor duurzame chemische stoffen”.

  • Met het Commissievoorstel worden o.a. de taken tussen de vier EU-agentschappen herschikt.

  • Om de preventie te verbeteren stelt de Europese Commissie een gemeenschappelijk gegevensplatform voor chemische stoffen voor.

3 wetgevingsvoorstellen

De Europese Commissie stelt twee verordeningen en één richtlijn voor, die alle drie voortvloeien uit de “Strategie voor duurzame chemische stoffen” (2020). De voorstellen moeten (a) de beoordeling van de risico’s van chemische stoffen in de EU-wetgeving stroomlijnen, (b) de transparantie van informatie vergroten en (c) zorgen voor vroegtijdige opsporing en actie.

Een gemeenschappelijk gegevensplatform 

Meer specifiek stelt de Commissie een eerste verordening voor tot:

  • oprichting van een gemeenschappelijk gegevensplatform voor chemische stoffen;

  • vaststelling van regels om ervoor te zorgen dat de gegevens die het platform bevat toegankelijk en vindbaar zijn;

  • vaststelling van een kader voor toezicht en vooruitzichten voor chemische stoffen.

Het gegevensplatform zal o.a. gegevens bevatten over gevaren, fysisch-chemische eigenschappen, aanwezigheid in het milieu, emissies, gebruik, ecologische duurzaamheid van chemische stoffen en huidige regelgevende processen. Zowel burgers, bedrijven als autoriteiten krijgen toegang tot informatie.

Daarnaast stelt de Commissie voor om menselijke biomonitoringsgegevens te verzamelen die tot op vandaag in de Unie worden genegeerd. Met deze actie wil de Commissie beleidsmakers informeren over de niveaus van chemische stoffen die in mensen worden aangetroffen (bijvoorbeeld in bloed of moedermelk).

Verder stelt de Commissie voor om een monitorings- en verkenningskader op te zetten om vroegtijdige opsporing van chemische risico’s mogelijk te maken (bijvoorbeeld van PFAS).

Betere samenwerking tussen EU-agentschappen

De Commissie stelt een tweede verordening voor wat betreft de herverdeling van de technische taken van de EU-agentschappen. Doel is om hun samenwerking te versterken en hun werk te consolideren door een gerichte wijzigingen van: (a) de verordening betreffende persistente organische verontreinigende stoffen, (b) de verordening betreffende medische hulpmiddelen, (c) de verordeningen tot oprichting van het Europees Milieuagentschap en de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid.

Gerichte wijziging van een richtlijn 

Naast de twee verordeningen stelt de Commissie ook een gerichte wijziging voor van de richtlijn betreffende de beperking van het gebruik van bepaalde gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur. Dit voorstel heeft als doel wetenschappelijke en technische taken toe te vertrouwen aan de ECHA (European Chemicals Agency). 

Achtergrond

De chemische wetgeving van de EU is belangrijker dan ooit. Om deze uitdaging aan te pakken, heeft de Europese Commissie op 14 oktober 2022 een “Strategie voor duurzame chemische stoffen” gepubliceerd. Doel is om burgers en het milieu beter te beschermen en innovatie op het gebied van veilige en duurzame chemische stoffen aan te moedigen.

Volgende stappen

  • De drie voorstellen zullen nu volgens de gewone wetgevingsprocedure door het Europees Parlement en de Raad behandeld worden.

Bronnen en meer lezen