07 mei 2025 - door Ina De Vlieger
Om de strategische autonomie van de Europese energievoorziening te versterken, heeft de Europese Commissie op 6 mei 2025 een nieuwe REPowerEU-roadmap voorgesteld. In deze officiële mededeling schetst ze negen concrete acties om de invoer van Russische fossiele brandstoffen stapsgewijs af te bouwen, en tegen eind 2027 volledig stop te zetten.
Tegen eind 2027 geen invoer meer van Russisch gas en olie, met bijkomende maatregelen in voorbereiding om ook de afhankelijkheid van Russische nucleaire brandstoffen af te bouwen.
Elke lidstaat moet tegen eind 2025 een nationaal uitfaseringsplan indienen waarin staat hoe zij zullen bijdragen aan het stopzetten van Russische gasimporten.
In juni 2025 volgt een pakket wetgevende voorstellen van de Commissie om deze plannen juridisch te verankeren en de uitfasering van Russische energie-invoer te versnellen.
Het REPowerEU stappenplan omvat negen concrete acties voor een gecoördineerde en geleidelijke afbouw van de invoer van Russische energie. In juni volgen wetgevende voorstellen rond olie, gas en nucleaire energie om deze aanpak juridisch te verankeren.
Hieronder volgt een overzicht van de negen acties en de te verwachten wetsvoorstellen.
De Commissie zal een wetgevingsvoorstel indienen voor regels die meer transparantie, monitoring en traceerbaarheid van Russisch gas mogelijk maken. Met het oog op versterkte bevoorradingszekerheid en paraatheid wil de Commissie gelijkaardige transparantie-eisen opnemen voor alle gasimporten in de herziening van het energiesecurity-kader in 2026.
In juni 2025 stelt de Commissie een wetgevingsvoorstel voor rond nationale uitfaseringsplannen voor Russisch gas. Ze roept lidstaten op om tegen eind 2025 hun eerste plannen in te dienen, zodat de afbouw veilig, gecoördineerd en goed voorbereid kan verlopen
In juni 2025 komt de Commissie met een wetsvoorstel om de invoer van Russisch gas via nieuwe contracten en bestaande spotcontracten (kortetermijncontracten) te verbieden. Dit verbod moet uiterlijk eind 2025 ingaan.
Daarnaast stelt ze maatregelen voor om ook de resterende import via langetermijncontracten (voor pijpleidinggas en LNG) uiterlijk tegen eind 2027 stop te zetten, waarbij rekening wordt gehouden met de grotere volumes en de noodzakelijke overgangsperiode voor betrokken lidstaten en bedrijven.
De Commissie versterkt haar samenwerking met betrouwbare energiepartners en stimuleert gezamenlijke gasinkoop via het platform AggregateEU. Ze onderzoekt daarnaast een nieuw platform voor de handel in niet-fossiele gassen zoals biomethaan, en ondersteunt de uitrol van duurzame biogasproductie. In Zuidoost-Europa werkt ze aan het wegnemen van marktbelemmeringen en het beter benutten van bestaande infrastructuur.
In juni stelt de Commissie handelsmaatregelen voor om de invoer van verrijkt uranium uit Rusland economisch minder aantrekkelijk te maken.
Daarnaast wil ze nieuwe leveringscontracten met Russische leveranciers, die mede worden ondertekend door het Euratom Voorzieningsagentschap (ESA), aan banden leggen. Lopende leveringen blijven doorgaan, maar verlengingen en nieuwe contracten zullen niet langer worden goedgekeurd.
In juni 2025 wordt een wetsvoorstel verwacht dat lidstaten specifieke doelstellingen oplegt om:
Russische kernbrandstoffen te vervangen door alternatieve brandstoffen via versnelde contractering en vergunningverlening.
De afhankelijkheid van Rusland voor uranium, verrijkt uranium en andere nucleaire materialen af te bouwen.
Meer transparantie te bieden over afhankelijkheden, en de diversificatie van onderdelen en onderhoudsdiensten te bevorderen.
De Commissie overweegt een nieuw initiatief om de bevoorrading van medische radio-isotopen veilig te stellen en de productie binnen de EU te versterken. Daarmee wil ze de strategische autonomie op nucleair vlak verder uitbouwen. (timing nog niet bekend)
De Commissie zal in juni 2025 een wetsvoorstel presenteren over nationale plannen om de resterende Russische olie-invoer tegen eind 2027 uit te faseren. Lidstaten wordt aanbevolen om hun eerste plannen tegen eind 2025 in te dienen.
De Commissie bevestigt dat ze de huidige sancties blijft opleggen en handhaven voor entiteiten en schepen die verdacht worden van illegale energiegerelateerde activiteiten, in het bijzonder met betrekking tot Russische energie-invoer.
De mededeling wordt voorgelegd aan het Europees Parlement en de Raad. Beide instellingen kunnen daarop formeel reageren – het Parlement via een resolutie, de Raad via conclusies.
In juni 2025 komt de Commissie met concrete wetsvoorstellen voor de uitfasering van import van Russiche energie. Deze voorstellen zullen de gewone wetgevende procedure volgen.
De uitfasering van Russische energie raakt verschillende strategische sectoren in Vlaanderen. Industriële spelers maken zich zorgen over de betaalbaarheid van energie, cruciaal voor hun concurrentiekracht. Logistieke knooppunten zoals Vlaamse havens spelen een sleutelrol in de Europese energiebevoorrading. Ook vanuit sociaal perspectief is er nood aan bescherming tegen hoge energieprijzen. Het stappenplan moet ondersteuning bieden in de transitie naar een onafhankelijker, stabieler en betaalbaarder energiesysteem.
REPowerEU werd in 2022 gelanceerd als reactie op de energiecrisis na de Russische inval in Oekraïne. Het plan zet in op energiebesparing, diversificatie en hernieuwbare energie om de afhankelijkheid van Russische fossiele brandstoffen af te bouwen. Tussen 2021 en 2024 daalde de Russische gasimport van 45% naar 19%.
De roadmap van mei 2025 bouwt hierop voort en zet het strategische pad uit naar een volledige stop op Russische energie tegen eind 2027. Ze kadert binnen bredere EU-doelstellingen zoals het Competitiveness Compass, de Clean Industrial Deal en het Actieplan voor betaalbare energie.
Volledige tekst EC-mededeling: Roadmap towards ending Russian energy imports - COM(2025) 440 final (zie bijlage)
Persbericht Europese Commissie, 6/06/2025: EU to fully end its dependency on Russian energy
.png)
