Commissiewerkprogramma voor 2025 bekend

14 februari 2025 - door Tina Rubbrecht

“Een sterkere, eenvoudigere en snellere Unie”: onder dat motto publiceerde de Europese Commissie deze week haar werkprogramma voor 2025. Bovenaan de agenda staat het versterken van onze competitiviteit, veiligheid en economische veerkracht. Benieuwd naar de cruciale beleidsinitiatieven die de Commissie Von der Leyen II in haar eerste jaar zal nemen?

In deze blog licht VLEVA de beleidsinitiatieven toe die relevant zijn voor het Vlaamse middenveld en lokale besturen.

Het Commissiewerkprogramma bevat een overzicht van de belangrijkste geplande initiatieven qua wetsvoorstellen en strategieën met hun timing in het komende jaar. Het is dus geen volledig en finaal document van àlle beleidsinitiatieven. Het bouwt voort op de politieke beleidslijnen en taken uit de missiebrieven, maar omvat los daarvan ook andere initiatieven. De jaarplanning werd op 12 februari voorgesteld aan de Europese Parlementsleden in Straatsburg. De rode draad doorheen het werkprogramma? Administratieve vereenvoudiging voor bedrijven en effectievere uitvoering van regelgeving.

Het Commissiewerkprogramma in cijfers:

51 nieuwe beleidsinitiatieven, waarvan 18 wetgevende en 11 initiatieven gericht op vereenvoudiging (waarvan 3 omnibuspakketten)
37 evaluatie- en fitnesschecks van bestaande wetgeving
37 ingetrokken wetsvoorstellen
4 teruggetrokken bestaande wetten
123 lopende voorstellen

Eenvoudigere regels en effectievere uitvoering

Om welvarender, competitiever en veerkrachtiger te worden, moeten EU-burgers en bedrijven beschermd worden tegen oneerlijke concurrentie, obstakels bij het verkrijgen van kapitaal, hoge energiekosten en de gevaren van klimaatverandering. Daarom is het een topprioriteit van de Europese Commissie om regelgeving te vereenvoudigen en effectiever te maken. De publicatie van het Commissiewerkprogramma ging dus samen met de publicatie van een communicatie over simplificatie en implementatie.

Minder bureaucratie, meer groei

De Commissie wil de administratieve lasten voor bedrijven met minstens 25% en voor kmo’s met minstens 35 % verminderen. Er komt ook een nieuwe kmo- en competiviteitscheck bij impact assessments. De Commissie geeft dus gehoor aan een grote bekommernis van onze Vlaamse bedrijven en kmo’s.

Een nieuwe reeks Omnibuspakketten moeten verschillende wetten eenvoudiger maken door wisselwerking tussen verschillende wetgevingsstukken aan te pakken. Er zullen, verspreid over de komende jaren, 5 omnibuspakketten komen, namelijk over: 1) duurzaamheidsrapportage, 2) investeringen, 3) small midcaps en papiervereisten, 4) het gemeenschappelijk landbouwbeleid en 5) cyberbeveiliging. De communicatie over het eerste pakket zal op 26 februari plaatsvinden.

"Vandaag zetten we een visie uiteen voor een implementatie- en vereenvoudigingsagenda die snelle en zichtbare verbeteringen voor mensen en bedrijven zal opleveren. Europese ondernemingen moeten minder tijd en middelen besteden aan administratieve rompslomp, zodat ze zich in plaats daarvan kunnen richten op wat echt telt: innovatieve ideeën ontwikkelen, deze in Europa tot uitvoering brengen en hoogwaardige banen creëren. Elk bespaarde uur aan papierwerk is een winst voor alle Europeanen. We zijn vastberaden om de juiste voorwaarden te scheppen voor meer innovatie, meer bedrijvigheid en betere banen in Europa."
- Valdis Dombrovskis, Eurocommissaris voor Economie en Productiviteit, Implementatie en Vereenvoudiging

De belangrijkste speerpunten van het Commissiewerkprogramma

Een nieuw plan voor duurzame welvaart en concurrentievermogen

Met het nieuwe competitiviteitskompas zet de EU in op duurzame groei en innovatie, gebaseerd op de aanbevelingen uit het Draghi-rapport. Om de werking van de eengemaakte markt in alle sectoren te verbeteren, zal een horizontale strategie voor de eengemaakte markt het governancekader moderniseren, belemmeringen binnen de EU wegnemen, de samenwerking met de lidstaten bevorderen en een voorstel voor een nieuwe aanpak voor uitvoering bevatten. De start-up en scale-up strategie biedt ondernemers betere toegang tot kapitaal.

Ook belangrijk voor Vlaanderen is de Clean Industrial Deal, verwacht op 26 februari. Dit initiatief vormt de kern van een gezamenlijke aanpak voor koolstofreductie én concurrentiekracht van onze industrie. Het ondersteunt ook de creatie van een Europese kapitaalmarktenunie (spaar- en investeringsunie) en de ambitie om tegen 2040 onze uitstoot met 90% te verminderen (t.o.v. 1990). Door die tussentijdse doelstelling voor 2040 ook op te nemen in de Europese klimaatwet (naast de doelstellingen voor 2050 en 2030), zal er meer duidelijkheid en zekerheid zijn op lange termijn voor investeringsbeslissingen.

Als onderdeel van de Clean Industrial Deal zal er een actieplan voor betaalbare energieprijzen komen om de energieprijzen voor huishoudens en bedrijven te verlagen en industrieën te ondersteunen bij de transitie. De Commissie zal een routekaart voorstellen om een einde te maken aan de invoer van Russische energie en werken aan een meer koolstofvrij, geëlektrificeerd en geïntegreerd energiesysteem.

Een nieuw tijdperk voor Europese defensie en veiligheid

In tijden van geopolitieke spanningen wil de EU haar defensiecapaciteiten aanscherpen en een échte defensie-unie worden. De nieuwe aanpak moet vorm krijgen in een witboek over de toekomst van de Europese defensie. Het witboek zal de investeringsbehoeften, onze kritieke defensiecapaciteiten en financieringsopties in kaart brengen. Strategische investeringen en nauwere samenwerking met de NAVO moeten de EU haar defensie-industrie versterken en afhankelijkheden verminderen.

Daarnaast zal de strategie voor een paraatheidsunie onze crisisweerbaarheid verbeteren, met daarbovenop initiatieven zoals de EU-strategie voor het aanleggen van voorraden en de kritieke geneesmiddelenwet om essentiële middelen veilig te stellen. De nieuwe EU-strategie voor interne veiligheid bevat maatregelen om zowel bestaande als opkomende, complexe en grensoverschrijdende dreigingen te voorkomen en effectief aan te pakken. Aanvullend op het vorig jaar goedgekeurde Europees migratie-en asielpact, zal er nieuwe wetgeving komen voor een gemeenschappelijke aanpak om de terugkeer van afgewezen asielzoekers te versnellen en te vereenvoudigen (terugkeerrichtlijn).

Mensen ondersteunen, onze samenlevingen en ons sociaal model versterken

Om ons unieke Europese sociale model te behouden en sociale rechtvaardigheid te bevorderen, zet de Commissie in op modernisering van het sociale beleid via het nieuwe actieplan om de Europese pijler van sociale rechten te implementeren. Daarnaast wordt de unie van vaardigheden gelanceerd om werknemers de nodige onderwijsmogelijkheden en opleiding te bieden met het oog op technologische, demografische en sectorale veranderingen.

Behoud van onze levenskwaliteit - voedselzekerheid, water en natuur

De Commissie zal een visie voor landbouw en voedsel presenteren (19 februari) met een stabiel kader voor boeren en een routekaart voor belangrijke voorstellen. Een vereenvoudigingspakket voor het gemeenschappelijk landbouwbeleid moet de administratieve last voor boeren en nationale overheden verminderen.

Het Europees oceaanpact focust op de gezondheid van onze oceanen beschermen en de blauwe economie stimuleren. Daarnaast introduceert de EU een Europese strategie voor waterweerbaarheid, gericht op effectief waterbeheer en het aanpakken van de gevolgen van klimaatverandering, zoals droogte en overstromingen.

Onze democratie beschermen en Europese waarden versterken

Met het Europees democratieschild pakt de Commissie bedreigingen zoals extremisme en desinformatie aan. Daarnaast werkt de EU aan nieuwe strategieën om discriminatie tegen te gaan, waaronder een vernieuwde LGBTIQ-gelijkheidsstrategie en een nieuwe anti-racismestrategie.

Een mondiaal Europa - onze macht en partnerschappen benutten

Terwijl steun aan Oekraïne een prioriteit blijft, zet de EU zich in voor een rechtvaardige en duurzame vrede in het Midden-Oosten, gebaseerd op de tweestatenoplossing. Het pact voor het Middellandse Zeegebied en de strategie voor de Zwarte Zee richten zich op regionale samenwerking, economische investeringen en veiligheid. Daarnaast moet de nieuwe strategische EU-India agenda een alomvattende aanpak bieden om gemeenschappelijke belangen zoals handel te bevorderen.

Samen resultaten boeken en onze Unie voorbereiden op de toekomst

De Commissie werkt aan een nieuw meerjarig financieel kader om de toegang tot EU-financiering te vereenvoudigen en de impact ervan te vergroten ter ondersteuning van nationale, particuliere en institutionele financiering. Daarnaast zullen via beleidsevaluaties de gevolgen van toekomstige EU-uitbreiding voor alle EU-beleidsdomeinen onderzocht worden, zodat ons beleid ook in een grotere Unie effectief kan blijven.