Taken van de nieuwe EU-Commissarissen

27 september 2024 - door Liese Dewilde

Ursula von der Leyen maakte recent haar nieuwe team van kandidaat-commissarissen bekend. De 26 kandidaten kregen elk een bevoegdheidsportefeuille.

Die bekendmaking ging samen met de publicatie van de “mission letters” van Von der Leyen. Dit zijn brieven van de Commissievoorzitter naar elke kandidaat-commissaris. Ze bevatten:

  • De functie die de toekomstige commissaris zal bekleden 

  • De verwachtingen en eisen die Von der Leyen stelt voor haar team in het algemeen 

  • Enkele opdrachten voor initiatieven binnen de aangewezen bevoegdheidsportefeuille. 

De opdrachtbrieven van Von der Leyen geven zo inzicht in de manier van werken van de toekomstige Commissie, de toekomstige werkzaamheden en de machtsverdeling van de VDL II-Commissie

Hieronder vind je per thema de initiatieven en doelstellingen voor de komende jaren én de bevoegde Commissaris(sen).

Samenstelling Europese Commissie

Nieuwe Commissie, nieuwe aanpak 

Prioriteiten 

De kernprioriteiten van de nieuwe Commissie zijn welvaart, veiligheid en democratie. De ruggengraat daarbij is concurrentievermogen in de twin transition. Het hele college zal zich inzetten voor competitiviteit. 

“Onze technologiesoevereiniteit, veiligheid en democratie versterken. Bouwen aan een concurrerende, koolstofarme en circulaire economie, met een eerlijke overgang voor iedereen. Het ontwerpen van een gedurfde industriële strategie waarin innovatie en investeringen centraal staan. Europese cohesie en regio's stimuleren. Mensen, vaardigheden en ons sociaal model ondersteunen. Ervoor zorgen dat Europa zijn belangen kan verdedigen en een leidende rol kan spelen in de wereld.” 

-Speech Ursula von der Leyen op 17 september 2024 bij de bekendmaking van haar team kandidaat-Commissarissen en hun portfolio’s 

Beleidslijnen van Von der Leyen

Teamwork 

De prioriteiten die Von der Leyen heeft geformuleerd, zijn allemaal met elkaar verbonden. Dat geldt ook voor de werkzaamheden van het college en elke commissaris. De commissarissen moeten dus met elkaar samenwerken in een geest van collegialiteit. Elk lid van het college is gelijk

Om de zes maanden zal Von der Leyen elke commissaris uitnodigen voor een gestructureerde rapportagevergadering om de voortgang van en de uitdagingen bij de uitvoering van zijn/haar taak te bespreken. 

Overkoepelende taken

Von der Leyen heeft de ambitie om een ‘Commissie van investeringen’ te leiden. De toekomstige commissarissen zullen daarom samenwerken aan een eenvoudigere, meer gerichte en flexibele langetermijnbegroting waarin de Europese strategische prioriteiten tot uiting komen. De structuur van het college en de opdrachten van de commissarissen kunnen transformeren op basis van die langetermijnbegroting. 

Uitbreiding blijft belangrijk voor Von der Leyen. Ze vertrouwt erop dat alle commissarissen een actieve rol spelen bij het ondersteunen van de kandidaat-lidstaten die zich voorbereiden op toetreding tot de Unie. 

Von der Leyen benadrukt ook dat alle commissarissen moeten bijdragen aan de verwezenlijking van de doelstellingen van klimaatneutraliteit tegen 2025 en een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen met 55% tegen 2030 t.o.v. 1990 (Fit for 55). 

Bij het uitvoeren van de individuele opdrachten in de missiebrieven, moeten Commissarissen oog hebben voor: 

  • Het Draghi-rapport over de toekomst van het Europese concurrentievermogen 

  • Het Niinistö-rapport over de verbetering van de paraatheid van Europa op civiel en defensiegebied 

  • Het verslag van de strategische dialoog over de toekomst van de landbouw in de EU

  • Het Letta-rapport over de toekomst van de eengemaakte markt

Samen voor Europa werken, in dienst van de Europeanen werken 

Om het vertrouwen van de Europeanen te waarborgen, moet elke commissaris een voorbeeldrol vervullen als het gaat om openheid, transparantie en vertegenwoordiging. De nieuwe Commissarissen zullen:

  • De banden met de andere EU-instellingen aanhalen. 

  • Hun aanwezigheid ter plaatse en in de regio’s versterken. 

  • Een nieuw tijdperk van dialoog met burgers en belanghebbenden inluiden en streven naar burgerparticipatie. 

  • Een oprecht Europees engagement tonen en zich volledig onafhankelijk opstellen. 

Europa eenvoudiger en sneller maken 

Elke commissaris moet, over de verschillende beleidsdomeinen en beleidsdoelstellingen heen, ervoor zorgen dat de bestaande regels geschikt zijn voor het beoogde doel en gericht zijn op vermindering van de administratieve lasten en vereenvoudiging van de wetgeving. 

Rapportageverplichtingen moeten met minsten 25% verminderen (35% voor kmo’s). Digitale tools kunnen ingezet worden om tot betere en snellere oplossingen te komen. Commissarissen moeten implementatie-dialogen organiseren met belanghebbenden. Jaarlijks worden voortgangsverslagen over handhaving en uitvoering opgemaakt.

Het volledige college zal ook werken aan een stresstest van het EU-acquis. Bij het maken van nieuwe wetgeving moet elke commissaris zich bovendien houden aan de beginselen van evenredigheid, subsidiariteit en betere regelgeving

Thematisch overzicht mission letters 

De opdrachtbrieven van Von der Leyen geven inzicht in de manier van werken van de toekomstige Commissie en de plannen voor de toekomst. Hieronder vind je per thema de initiatieven en doelstellingen voor de komende jaren én de bevoegde Commissaris(sen).
 

Economische zaken

Competitiviteit is key! De ruggengraat van de Commissie-ambities voor welvaart, veiligheid en democratie is concurrentievermogen in de twin transition. Von der Leyen heeft hier tal van initiatieven voor klaar. Van industrie, interne markt en concurrentievermogen, ondernemingsbeleid en handel tot een ambitieuze digitale agenda. 

Agenda VDL II - Economische zaken

Financieel beleid, belastingen en staatssteun

Ambitieuze plannen gaan gepaard met een ambitieus financieel beleid. Een herzien Meerjarig Financieel Kader, nieuwe eigen middelen, de oprichting van een Europees Concurrentiefonds enzovoort. Ook op vlak van belastingen en staatssteun staan er heel wat in de steigers. 

Agenda VDL II - Financieel beleid, belastingen en staatssteun

Energie, klimaat en milieu

Von der Leyen wil bouwen aan een concurrerende, koolstofarme en circulaire economie. Alle Commissarissen moeten daarom, over hun verschillende beleidsdomeinen heen, bijdragen aan de verwezenlijking van de doelstellingen van klimaatneutraliteit tegen 2050 en een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen met 55% tegen 2030 t.o.v. 1990. Ook de Europese Green Deal blijft de dominante prioriteit. 

Een actieplan voor betaalbare energieprijzen, een actieplan voor elektrificatie, garanderen van voorzieningszekerheid, een nieuw klimaatadaptatieplan, een nieuw pakket voor de chemische industrie, een strategie voor waterweerbaarheid, een nieuwe Wet Circulaire Economie enzovoort. Von der Leyen heeft veel in petto.  

Agenda VDL II - Energie en klimaat 

Agenda VDL II - Milieu

Onderzoek & innovatie

Het concurrentievermogen van Europa vereist dat onderzoek en innovatie, wetenschap en technologie een centrale plaats krijgen in onze economie. Het ontbreekt dan ook niet aan plannen hierover: Europese onderzoeksruimte, de ondersteuning van een nieuwe generatie onderzoekers en de Universiteitsallianties, een strategie voor oceaanonderzoek, enzovoort.

Agenda VDL II - Onderzoek en innovatie

Regionaal beleid, landbouw en transport

Plannen rond cohesiebeleid, maritieme zaken en visserij, plattelandsbeleid, landbouw, transport, douane en toerisme mogen natuurlijk niet ontbreken. De Von der Leyen II-Commissie legt er al veel op tafel. Denk maar aan een versterkt en gemoderniseerd cohesiebeleid, het aanpakken van regionale ongelijkheden, een visie voor de visserijsector voor 2040, een Visie voor Landbouw en Voedsel, de versterking van de interne markt van vervoersdiensten, het versnellen van de elektrificatie van wegvervoer, een nieuwe EU-douaneautoriteit en meer. 

Agenda VDL II - Regionaal beleid, landbouw en transport


Veiligheid, defensie en migratie

De kernprioriteiten van de tweede Von der Leyen Commissie zijn ‘welvaart, veiligheid en democratie’. Onder de term ‘Veiligheid’ valt heel wat:  online en offline veiligheid, defensie, ruimtevaart, strategische partnerschappen & internationale relaties en paraatheid & crisisbeheer. Er worden ook tal van acties aangekondigd op het vlak van migratie en sterkere gemeenschappelijke grenzen. 

Agenda VDL II - Veiligheid, defensie en migratie


Democratie, justitie en algemene zaken

Democratie mag ruim geïnterpreteerd worden in de drie kernprioriteiten ‘welvaart, veiligheid en democratie’. Denk aan het versterken van de rechtsstaat, een European Democracy Shield, een Europese Unie van Gelijkheid, een Anti-Racisme Strategie enzovoort. Er zijn ook tal van acties aangekondigd in het kader van justitie en de EU-uitbreiding. 

Agenda VDL II - Democratie, justitie en algemene zaken

Werk en sociale zaken

Von der Leyen besteed ook aandacht aan werk en sociale zaken: arbeidsmarkt, sociaal beleid, sociale bescherming, gezondheid en zorg. Een stappenplan voor kwaliteitsbanen, een nieuw Pact voor Europese Sociale Dialoog, een Demography Toolbox, een EU-Strategie voor Armoedebestrijding, de voltooiing van de Europese Gezondheidsunie, een wet inzake kritieke geneesmiddelen en meer.  

Agenda VDL II - Werk en sociale zaken

Onderwijs, jeugd, cultuur en sport 

Er gaat tot slot ook specifieke aandacht naar jeugd, onderwijs, cultuur, media en sport met de aankondiging van verschillende acties. Een kleine greep uit de plannen: intergenerationele rechtvaardigheid, de strijd tegen online en offline kindermisbruik, het verbeteren van de Europese Onderwijsruimte, een Europese Strategie voor Beroepsonderwijs en -opleidingen en de ondersteuning van de culturele en creatieve sector en nog veel meer.

Agenda VDL II - Onderwijs, jeugd, cultuur en sport