23 december 2022 - door Liese Dewilde
Het Europees Parlement en de Raad hebben tijdens de vierde ronde van interinstitutionele onderhandelingen op 18 december 2022 een voorlopig politiek akkoord bereikt over het voorgestelde Sociale Klimaatfonds (Social Climate Fund, SCF).
Doel is om energie- en vervoersarmoede aan te pakken voor kwetsbare huishoudens, micro-ondernemingen en vervoersgebruikers die bijzonder zwaar getroffen worden.
Het SCF zal in 2026 starten en naar schatting zal er 86,7 miljard euro voor worden vrijgemaakt.
De tekst van het akkoord is voorlopig nog niet beschikbaar. Het Europees Parlement en de Raad moeten het akkoord nog formeel aannemen.
Co-rapporteur de LANGE zei: "Met dit akkoord willen we zorgen voor een eerlijke energietransitie voor iedereen.”
Als onderdeel van de herziening van het EU-emissiehandelssysteem (ETS) zal de emissiehandel uitgebreid worden tot de bouwsector en het wegvervoer. De emissies van deze sectoren zouden niet onder het bestaande ETS-systeem vallen, maar onder een nieuw, afzonderlijk systeem voor de handel in emissierechten, namelijk ETS2.
Om de eventuele sociale gevolgen van ETS2 op te vangen, stelde de Commissie voor het Sociaal Klimaatfonds in te voeren. Het oorspronkelijke SCF-Commissievoorstel kan je hier vinden.
Energie- en vervoersarmoede aanpakken voor kwetsbare huishoudens, micro-ondernemingen en vervoersgebruikers
De Raad en het Europees Parlement hebben op 18 december 2022, tijdens de vierde trilogenronde, een voorlopig politiek akkoord bereikt over het Sociaal Klimaatfonds.
Het Sociaal Klimaatfonds moet ten goede komen aan kwetsbare huishoudens, micro-ondernemingen en vervoersgebruikers die in het bijzonder door energie- en vervoersarmoede worden getroffen.
Wat voor maatregelen/investeringen komen in aanmerking voor steun? Alleen maatregelen en investeringen die het beginsel ‘geen significante schade berokkenen’ in acht nemen en erop gericht zijn de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen.
Sociale klimaatplannen met steunmaatregelen en structurele investeringen
De EU-landen zullen ‘sociale klimaatplannen’ moeten indienen, na overleg met lokale en regionale autoriteiten, economische en sociale partners en het maatschappelijk middenveld, die twee soorten initiatieven zullen omvatten:
Tijdelijke directe inkomenssteunmaatregelen om de stijging van de brandstofprijzen voor wegvervoer en verwarming aan te pakken. Dit deel mag maximum 37,5% van de totale geschatte kosten van elk nationaal plan omvatten.
Langlopende structurele investeringen, onder andere voor de renovatie van gebouwen, het koolstofarm maken van gebouwen, de integratie van hernieuwbare energie, de aankoop en infrastructuur van emissievrije en emissiearme voertuigen, het gebruik van openbaar vervoer en gedeelde mobiliteitsdiensten enzovoort.
Het Sociaal Klimaatfonds gaat in 2026 van start. Dit is dus sowieso één jaar vroeger dan de uitbreiding van het emissiehandelsysteem naar ETS2.
In totaal wordt naar schatting 86,7 miljard euro vrijgemaakt voor het Sociaal Klimaatfonds. In het begin zal het fonds worden gefinancierd uit de opbrengsten van de veiling van 50 miljoen ETS-rechten (geraamd op ongeveer 4 miljard euro). Zodra de ETS-uitbreiding in werking treedt, zal het SCF worden gefinancierd uit de veiling van ETS2-emissierechten tot een bedrag van 65 miljard euro, waarbij nog eens 25% zal worden gedekt door nationale middelen.
De tekst van het politiek akkoord is voorlopig niet beschikbaar. Die tekst wordt normaal in de komende weken ergens bekend gemaakt.
De tekst van het akkoord wordt nu ter goedkeuring voorgelegd aan de ENVI-commissie van het Europees Parlement. Vervolgens moet het Europees Parlement het akkoord plenair goedkeuren. Daarna kan de Raad het akkoord formeel aannemen.
Het wetgevingsbesluit zal na de formele goedkeuring gepubliceerd worden in het het Publicatieblad van de EU en in werking treden
