19 december 2023 - door Kelly Digneffe
De Raad en het Europees Parlement bereikten gisteren een voorlopig akkoord over het Trans-Europees Transport Netwerk (TEN-T).
Dit netwerk zal bijdragen tot de verwezenlijking van de EU-doelstellingen inzake duurzame mobiliteit, de goede werking van de interne markt en de economische, sociale en territoriale cohesie van de EU. Het netwerk zal stapsgewijs worden ontwikkeld of verbeterd, waarbij de nieuwe verordening duidelijke termijnen vaststelt voor de voltooiing van het TEN-T-netwerk met drie lagen: het kernnetwerk moet tegen 2030 klaar zijn, het uitgebreide kernnetwerk tegen 2040 en het uitgebreide netwerk tegen 2050.
Het akkoord heeft de algemene ambitie om een samenhangende, verbonden en hoogwaardige vervoersinfrastructuur in de hele EU te ontwikkelen, waarbij rekening wordt gehouden met de verschillende uitgangspunten in de lidstaten en met hun prioriteiten en benaderingen voor een groener vervoer.
De lidstaten zullen beslissen hoe prioriteit te geven aan projecten van gemeenschappelijk belang. De voorlopige overeenkomst houdt ook rekening met de beschikbare financiële middelen van de lidstaten en met de investeringsbehoeften voor infrastructuurontwikkeling, die aanzienlijk kunnen zijn, met name voor het uitgebreide TEN-T-netwerk.
Het TEN-T-netwerk in wordt in drie fasen ontwikkeld of gemoderniseerd: tot 2030 voor het kernnetwerk, 2040 voor de uitgebreide kern en 2050 voor het uitgebreide netwerk.
De nieuwe tussentijdse deadline van 2040 werd ingevoerd om de voltooiing van grootschalige, voornamelijk grensoverschrijdende projecten, zoals ontbrekende spoorverbindingen, te vervroegen voor de deadline van 2050 die geldt voor het bredere, uitgebreide netwerk.
Zo moeten nieuwe hogesnelheidsspoorverbindingen tussen Porto en Vigo en Boedapest en Boekarest tegen 2040 klaar zijn. Om ervoor te zorgen dat de planning van de infrastructuur voldoet aan de werkelijke operationele behoeften en door spoor-, weg- en waterwegen te integreren, creëert de nieuwe verordening ook negen 'Europese vervoerscorridors', die van het grootste strategische belang zijn voor de ontwikkeling van duurzame en multimodale goederen- en passagiersvervoersstromen in Europa.
De medewetgevers zijn het eens geworden over:
de invoering van het Europees signaleringssysteem voor spoorwegen (ERTMS) op het uitgebreide kernnetwerk en het uitgebreide netwerk
de overgang naar de Europese nominale standaardspoorwijdte
de toename van het aantal goederentreinen met een lengte van 740 meter
de minimumsnelheid van 160 km/u voor passagierstreinen om te zorgen voor voldoende capaciteit en een vlot spoorvervoer zonder onderbrekingen op het volledige TEN-T-netwerk.
operationele eisen voor corridors voor goederenvervoer per spoor.
In het algemeen zorgt de compromisovereenkomst voor betere en snellere verbindingen voor passagiers en goederen per spoor en voor een betere integratie van havens, luchthavens en multimodale goederenterminals in het TEN-T-netwerk.
Alle wegen van het kernnetwerk en het uitgebreide kernnetwerk worden speciaal ontworpen, aangelegd of verbeterd voor gemotoriseerd verkeer, met gescheiden rijbanen voor de twee verkeersrichtingen, van elkaar gescheiden door een scheidingsstrook die niet voor verkeer bestemd is of, in uitzonderlijke gevallen, op een andere manier. Verder zijn de medewetgevers het eens geworden over de aanleg van veilige en beveiligde parkeerplaatsen op het kernnetwerk en het uitgebreide kernnetwerk om betere werkomstandigheden en rust voor beroepschauffeurs te garanderen. Dergelijke zones zullen worden aangelegd binnen een gemiddelde afstand van maximaal 150 km op het kernnetwerk en het uitgebreide kernnetwerk.
Alle 424 grote steden langs het TEN-T netwerk moeten SUMP's ontwikkelen om emissievrije mobiliteit te bevorderen en het openbaar vervoer en de infrastructuur voor lopen en fietsen uit te breiden en te verbeteren. Dat houdt in:
een allesomvattend geïntegreerd mobiliteitsplan voor goederen en passagiers voor de lange termijn voor het hele functionele stedelijke gebied.
het plan kan doelstellingen, streefcijfers en indicatoren bevatten die de huidige en toekomstige prestaties van het stedelijk vervoerssysteem onderbouwen.
tegen 31 december 2040 ten minste één multimodale vrachtterminal per stedelijk knooppunt te hebben, waar dit economisch haalbaar is.
De connectiviteit van luchthavens met spoorvervoersdiensten moet verbeteren. Luchthavens van grote Europese steden met een totaal jaarlijks passagiersverkeer van meer dan 12 miljoen passagiers zullen daarom tegen 31 december 2040 worden aangesloten op het trans-Europese spoorwegnet, waar mogelijk met inbegrip van het hogesnelheidsspoorwegnet, zodat langeafstandsdiensten mogelijk worden.
Coördinatoren op Europees niveau zullen de tenuitvoerlegging van de TEN-T-corridors en de horizontale prioriteiten blijven begeleiden en belanghebbenden betrekken bij de voltooiing van het TEN-T-netwerk.
Zij moeten als facilitator zorgen voor de tijdige planning van investeringen en de uitvoering van de maatregelen. Gezien de enorme financiële verplichtingen die nodig zijn om het TEN-T netwerk uit te voeren, werd een financiële waarborg ingevoerd als garantie voor de lidstaten.
De lidstaten moeten in hun nationale vervoers- en investeringsplannen onder meer rekening houden met de prioriteiten in de werkplannen van de Europese coördinatoren die belast zijn met het toezicht op de negen Europese vervoerscorridors. De lidstaten zullen de Commissie ook de relevante nationale plannen of programma's verstrekken zodra deze zijn aangenomen.
Om betere verbindingen met belangrijke buurlanden te garanderen, breidt de nieuwe verordening vier Europese vervoerscorridors van het TEN-T-netwerk uit naar Oekraïne en Moldavië, terwijl de grensoverschrijdende verbindingen met Rusland en Wit-Rusland worden verslechterd.
Na het voorlopige akkoord van vandaag zullen de werkzaamheden aan de herziene verordening op technisch niveau worden voortgezet. Zodra deze werkzaamheden zijn afgerond, wil het voorzitterschap de tekst ter goedkeuring voorleggen aan de vertegenwoordigers van de lidstaten (Coreper).
Het TEN-T netwerk is een EU-breed netwerk van spoorwegen, binnenwateren, korte vaarroutes en wegen. Het verbindt 424 grote Europese steden met havens, luchthavens en spoorwegterminals. Wanneer het TEN-T voltooid is, zal het de reistijden tussen deze steden verkorten. Passagiers zullen bijvoorbeeld in 2,5 uur per trein van Kopenhagen naar Hamburg kunnen reizen, in plaats van 4,5 uur nu.
https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2023/12/18/tran…
