23 november 2023 - door Liese Dewilde
Op 15 maart bereikte het Frans voorzitterschap van de Raad haar onderhandelingsstandpunt voor het mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens (Carbon Border Adjustment Mechanism – CBAM).
De belangrijkste doelstelling is het voorkomen van koolstoflekkage.
Aantal belangrijke kwesties worden uitgesteld en zullen via andere wetgeving worden geregeld.
Vooruitgang in de Raad en standpunt van Europees Parlement nodig vooraleer interinstitutionele onderhandelingen kunnen starten.
Het mechanisme is erop gericht om – met inachtneming van de internationale handelsregels – de invoer van koolstofintensieve producten te beperken. De EU doet inspanningen om de uitstoot van broeikasgassen in Europa te beperken. Daarom wil het ook vermijden dat deze inspanningen teniet worden gedaan door de invoer van producten die zijn vervaardigd in niet-EU-landen met een minder ambitieus klimaatbeleid.
Dit mechanisme moet helpen voorkomen dat de productie of de invoer van koolstof-intensieve producten wordt verplaatst, ook wel koolstoflekkage genoemd. Het voorkomen van koolstoflekkage is de belangrijkste doelstelling van het CBAM.
CBAM heeft betrekking op de volgende sectoren: cement, aluminium, meststoffen, productie van elektrische energie, ijzer en staal.
De belangrijkste doelstelling is het voorkomen van koolstoflekkage. Het mechanisme zal de partnerlanden ook aanmoedigen een koolstofbeprijzingsbeleid te voeren om klimaatverandering te bestrijden.
De grote meerderheid voor het door Frankrijk uitgewerkte compromis is nog maar recent. Tot een week geleden stonden een aantal landen weigerachtig tegenover de tekst. Die landen werden nu overtuigd door de begeleidende nota bij het compromis.
Het Franse voorzitterschap verklaarde dat belangrijke kwesties, zoals de beëindiging van de gratis toewijzing in het kader van het emissiehandelssysteem (ETS) en het gebruik van CBAM-middelen, via andere wetgeving zullen worden geregeld. Wel voorziet de tekst dat over deze kwesties een standpunt moet worden gevonden voordat de besprekingen met het Europees Parlement kunnen beginnen. Een aantal struikelblokken worden dus eenvoudigweg uitgesteld.
De rapporteur van de tekst in het Parlement, Mohammed Chahim, wees op een compromis dat te veel vragen onbeantwoord laat. "Er is één grote olifant in de kamer: wanneer en in welk tempo zal de CBAM de gratis uitkeringen vervangen?" Hij voegde eraan toe dat hij het niet eens kan zijn met de Raad van de EU over CBAM zonder meer duidelijkheid over deze kwestie. Verscheidene NGO's hebben ook al hun teleurstelling over het akkoord geuit.
De Raad moet nog vorderingen maken met een aantal kwesties die nauw verband houden met het CBAM, maar geen deel uitmaken van het wetsontwerp voor de CBAM-verordening. Pas wanneer er binnen de Raad voldoende vooruitgang is geboekt, kan er verder gegaan worden.
In het Europees Parlement is nog geen standpunt ingenomen. Momenteel zijn de discussies in de verschillende commissies aan de gang én wordt er gestemd over het ontwerpverslag. In plenaire vergadering van Europees Parlement zal het verslag van rapporteur Mohammed Chahim naar verwachting in juni in stemming worden gebracht.
Eens er vooruitgang is in de Raad en eens het Europees Parlement haar standpunt inneemt, kunnen onderhandelingen tussen de twee instellingen beginnen.
Het Frans compromisvoorstel van de Raad kan je hier vinden.
