Raad bereikt akkoord over hervorming EU-elektriciteitsmarkt

23 oktober 2023 - door Ina De Vlieger

Op 17 oktober hebben de Europese energieministers een akkoord bereikt over de hervorming van de opzet van de EU-elektriciteitsmarkt.

  • De Raad van de EU wil tweerichtings­contracten voor verrekening verschillen (CFD's) verplicht maken voor investeringen in nieuwe productiecapaciteit.

  • De lidstaten stellen voor om de buitensporige inkomsten te plafonneren tot 30 juni 2024.

  • De trilogen zijn op gestart op 19 oktober.

CFD's - tweerichtings­contracten voor verrekening verschillen

In vergelijking met het voorstel van de Europese Commissie (EC) is de titel van artikel 19b over tweerichtings­contracten voor verrekening verschillen(contracts for difference) of CFD’s gewijzigd om CFD's gericht en verplicht te maken voor investeringen in nieuwe productiecapaciteit op basis van windenergie, zonne-energie, geothermische energie, waterkracht zonder reservoir en kernenergie. Dit moet investeerders voorspelbaarheid en zekerheid bieden.

Daarnaast voert de Raad een nieuw artikel in om "alle CFD's te reguleren, zodat ze toegankelijk worden voor alle regelingen, ongeacht hun type, d.w.z. alle investeringen in bestaande productiecapaciteit, hetzij door de capaciteit te verhogen, hetzij door de levensduur te verlengen.

Het Parlement daarentegen is overeengekomen dat deze subsidieregeling (CFD's) niet verplicht moet zijn en alleen beschikbaar mag zijn voor investeringen in nieuwe productiecapaciteit.

Wat  de herverdeling van de door de staat gegenereerde inkomsten betreft, heeft de Raad van de EU een zekere flexibiliteit toegevoegd. Inkomsten kunnen worden herverdeeld onder eindafnemers en kunnen ook worden gebruikt om de kosten van directe prijsondersteuningsregelingen of investeringen gericht op het verlagen van de elektriciteitskosten voor eindafnemers te financieren.

Capaciteitsmechanismen

Wat de capaciteitsmechanismen betreft, zijn de lidstaten overeengekomen het tijdelijke karakter van deze maatregelen op te heffen.  Ze voegden een afwijking toe van de bestaande voorschriften rond CO2-emissielimieten voor producenten die steun krijgen van capaciteitsmechanismen, verbonden aan strikte voorwaarden en in de tijd beperkt tot en met 31 december 2028.

Plafonnering buitensporige marktinkomsten

De lidstaten zijn overeengekomen om de buitensporige inkomsten te plafonneren tot 30 juni 2024, dit onder dezelfde voorwaarden als de noodmaatregel voor buitensporige inkomsten die eind 2022 werd aangenomen.

Volgende stappen

  • Het Europees Parlement had zijn standpunt al bepaald op 19 juli 2023.

  • De onderhandeling met het EP en de Raad zijn gestart op 19 oktober (1ste triloog);  de instellingen maken elk hun positie nog eens duidelijk. De echte onderhandelingen starten op 16 november. Het is de bedoeling om voor eind 2023 tot een politiek akkoord te komen.

Context

De Commissie heeft haar voorstel voor herziening van de EU-elektriciteitsmarkt in maart 2023 gepubliceerd. Het doel is de elektriciteitskosten voorspelbaarder te maken en investeringen in schone technologieën te stimuleren door een betere markttoegang tot langetermijncontracten, de consumenten instrumenten aan te reiken die hen beschermen tegen volatiele elektriciteitsprijzen, en de invoering van flexibiliteitsoplossingen en de integratie van hernieuwbare energiebronnen in het elektriciteitssysteem te vergemakkelijken.

Bron en meer lezen

Persbericht Raad milieu, 17 oktober: Hervorming opzet elektriciteitsmarkt: Raad bereikt akkoord

Algemene oriëntatie (19 oktober): voorstel herziening opzet elektriciteitsmarkt – Algemene oriëntatie