09 april 2025 - door Kristof Vlaeminck
De Europese Commissie heeft het langverwachte AI Continent-actieplan gelanceerd. Met dit plan wil de EU uitgroeien tot een wereldleider op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI). De wereldwijde race om het leiderschap op het gebied van AI is nog lang niet gestreden!
Het uiteindelijke doel is om de volgende fase in de ontwikkeling van AI mee vorm te geven, economische groei te stimuleren en het concurrentievermogen van de EU te versterken — onder meer in sectoren zoals gezondheidszorg, de auto-industrie en wetenschap.
Om dit leiderschap te realiseren, zowel in de ontwikkeling als in het gebruik van AI, zijn aanzienlijke investeringen in infrastructuur noodzakelijk.
Het AI Continent-actieplan vormt het overkoepelende kader van waaruit andere strategieën en initiatieven zullen voortvloeien.
De Europese Unie is vastbesloten om een wereldleider te worden op het gebied van AI en heeft een reeks ambitieuze acties gepland om dit doel te bereiken. Om deze doelstelling concreet te maken, heeft Henna Virkkunen, Uitvoerend vicevoorzitter van de Europese Commissie voor technologische soevereiniteit, veiligheid en democratie, het AI Continent-actieplan voorgesteld.
"Kunstmatige intelligentie is essentieel om Europa competitiever, veiliger en technologisch onafhankelijk te maken. De wereldwijde AI-race is nog lang niet ten einde. Het is nu tijd om te handelen. Dit actieplan brengt de belangrijkste gebieden in kaart waarop we moeten focussen om van Europa een leidend AI-continent te maken. We werken aan een toekomst waarin technologische innovatie de industrie en de openbare diensten vooruit stuwt en onze burgers en bedrijven concrete voordelen hebben dankzij betrouwbare AI." - Henna Virkkunen, Uitvoerend vicevoorzitter van de Europese Commissie voor technologische soevereiniteit, veiligheid en democratie
De toepassing van AI in belangrijke economische sectoren staat nog in de kinderschoenen, maar helpt nu al om urgente uitdagingen aan te pakken. De EU wil snel en vooruitziend handelen, zodat het concurrentievermogen wordt versterkt, de democratische waarden gewaarborgd blijven en de culturele diversiteit beschermd wordt. Betrouwbare en mensgerichte AI is cruciaal voor economische groei en het behoud van fundamentele rechten.
Om de AI-ambities te verwezenlijken, is het noodzakelijk dat de EU leiderschap toont bij zowel de ontwikkeling als het gebruik van AI. Dit vereist aanhoudende investeringen in infrastructuur, zoals rekenkracht en netwerken, naast vooruitgang in modelontwikkeling en brede toepassing in de economie. Samenwerking op EU-, nationaal en lokaal niveau is essentieel, evenals de betrokkenheid van zowel de private als de publieke sector.
De EU moet echter nog meer doen om ervoor te zorgen dat startups, de industrie, de publieke sector en wetenschappers de middelen krijgen om de mogelijkheden van AI te benutten.
Als de EU een AI-continent wil worden, moeten de inspanningen op vijf belangrijke gebieden worden versneld en geïntensiveerd:
Bouwen van een grootschalige AI-rekeninfrastructuur
Toegang tot gegevens van hoge kwaliteit verbeteren
AI bevorderen in strategische sectoren
AI-vaardigheden en -talenten versterken
Vereenvoudigen implementatie van de verordening kunstmatige intelligentie (AI Act)
De publieke AI-infrastructuur van de EU moet worden uitgebreid zodat innovatoren en onderzoekers grensverleggende AI-modellen kunnen trainen en verfijnen. Dit omvat zowel het versterken van het netwerk van AI-fabrieken als het opzetten van grondstofzuinige gigafabrieken, die enorme rekenkracht integreren in datacenters. Deze gigafabrieken zullen wetenschappelijke samenwerking bevorderen rond krachtige en unieke infrastructuren. Ze zullen onderzoekers, ondernemers en investeerders samenbrengen om ambitieuze en toekomstgerichte projecten aan te pakken op gebieden als gezondheidszorg, biotechnologie, industrie, robotica en wetenschappelijke ontdekkingen. Tegelijkertijd moeten investeringen van de particuliere sector in cloudcapaciteit en duurzame datacenters worden gefaciliteerd en opgeschaald.
Het opzetten van ten minste 13 AI-fabrieken in heel Europa, met behulp van een supercomputernetwerk. Deze fabrieken zullen startups, bedrijven en onderzoekers ondersteunen bij de ontwikkeling van geavanceerde AI-modellen en -toepassingen.
Tot 5 AI-gigafabrieken oprichten. Dit zijn grootschalige faciliteiten met enorme rekenkracht en datacenters. Hiermee kunnen complexe AI-modellen op ongekende schaal worden getraind. Dit initiatief vergt zowel publieke als private investeringen en zal het leiderschap van de EU op het gebied van grensverleggende AI veiligstellen.
Particuliere investeringen in gigafabrieken zullen verder worden gestimuleerd via InvestAI, dat investeringen ter waarde van 20 miljard euro zal mobiliseren.
Om investeringen van de particuliere sector in cloudcapaciteit en datacenters te stimuleren, zal de Commissie ook een Cloud en AI Development Act voorstellen. Het doel is om de datacentercapaciteit van de EU in de komende vijf tot zeven jaar ten minste te verdrievoudigen en daarbij prioriteit te geven aan zeer duurzame datacenters.
Om de innovatie op het gebied van AI te versterken, is ook toegang tot grote hoeveelheden hoogwaardige gegevens nodig. Een belangrijk onderdeel van het actieplan is de oprichting van datalabs, waarin grote hoeveelheden hoogwaardige gegevens uit verschillende bronnen worden samengebracht en geordend in AI-fabrieken. Dit jaar nog zal een uitgebreide Data Unie-strategie worden gelanceerd om een echte interne markt voor gegevens te creëren waarmee AI-oplossingen kunnen worden opgeschaald.
Datalabs binnen AI-fabrieken om gegevens van hoge kwaliteit uit verschillende bronnen te verzamelen en te ordenen. Dit geeft onderzoekers en ontwikkelaars de instrumenten die ze nodig hebben om te innoveren.
Een Data Unie-strategie, die een echte interne markt voor gegevens zal bevorderen waardoor de ontwikkeling van AI in de hele EU kan worden opgeschaald.
De verdere ontwikkeling van AI-algoritmen moet gestimuleerd worden en de toepassing ervan in de strategische sectoren van de EU bevorderd. Ondanks het potentieel van AI heeft slechts 13,5% van de bedrijven in de EU reeds AI ingevoerd. Om dit te verbeteren, zal de Europese Commissie in de komende maanden de Apply AI Strategy lanceren. Deze strategie zal concrete acties lanceren om nieuwe industriële en wetenschappelijke toepassingen van AI te stimuleren en overheidsdiensten te verbeteren. De Europese AI-innovatie-infrastructuur, zoals de AI-fabrieken en de Europese digitale innovatiehubs (EDIH's), zal een belangrijke rol spelen in deze strategie. De komende drie jaar zal verdere technologische vooruitgang in strategische sectoren worden ondersteund door Europese financieringsprogramma's.
Het gebruik van AI in alle bedrijfstakken stimuleren.
AI integreren in strategische sectoren zoals de publieke sector.
AI-fabrieken en Europese digitale innovatiecentra (EDIH's) gebruiken om de strategie uit te voeren.
De sterke AI-talentenbasis van de EU is een belangrijke troef. De AI-vaardigheden, waaronder basiskennis van AI en divers talent, moet in de hele EU versterkt worden door:
bestaande kloven te dichten;
excellentie in AI-onderwijs, -opleiding en -onderzoek verder te ontwikkelen;
meer vrouwen warm te maken voor AI;
de bredere samenleving en het openbaar bestuur meer bewust te maken van AI;
AI-talent van buiten de EU aan te trekken en in de EU te houden.
Wat dat laatste betreft, zal de Commissie de internationale aanwerving van hoogopgeleide AI-deskundigen en -onderzoekers vergemakkelijken door middel van initiatieven zoals de EU Talent Pool, de Marie Skłodowska-Curie-actie 'MSCA Choose Europe' en AI-beurzenprogramma's die worden aangeboden door de AI Skills Academy. Deze acties zullen bijdragen aan legale migratietrajecten voor hooggekwalificeerde niet-EU-werknemers in de AI-sector en de beste Europese AI-onderzoekers en -deskundigen terughalen naar Europa.
Onderwijs- en opleidingsprogramma's over AI en generatieve AI opzetten in belangrijke sectoren om de volgende generatie AI-specialisten op te leiden en werknemers te helpen zich bij te scholen en om te scholen.
Internationale aanwerving vergemakkelijken, onder meer door legale migratieroutes te blijven openen voor hooggekwalificeerde AI-werknemers van buiten de EU.
Het beste AI-talent aantrekken en behouden door onderzoekers en deskundigen naar Europa te halen.
De verordening kunstmatige intelligentie vergroot het vertrouwen van burgers in AI en biedt investeerders en ondernemers de rechtszekerheid die ze nodig hebben om AI in heel Europa op te schalen en toe te passen. De Commissie zal ook de AI Act-servicedesk oprichten om bedrijven te helpen aan de verordening te voldoen. Deze helpdesk wordt het centrale contactpunt voor informatie en advies over de verordening kunstmatige intelligentie.
Publicatie van richtlijnen en gedragscodes.
Oprichten van de AI Act-servicedesk, een centraal contactpunt voor bedrijven die op zoek zijn naar informatie en begeleiding.
Zoals aangegeven, is het AI Continent-actieplan het overkoepelende kader van waaruit andere strategieën en initiatieven zullen voortvloeien. De Europese Commissie is enkele ervan reeds aan het voorbereiden en wil graag jouw mening weten:
Geef je mening (Jouw stem in Europa) over de Cloud en AI Development Act is open tot 4 juni 2025.
Geef je mening (Jouw stem in Europa) over de Apply AI Strategy is open tot 4 juni 2025.
Geef je mening (Jouw stem in Europe) over de European Strategy for AI in science is open tot 5 juni 2025.
Een publieke consultatie over de Data Unie-strategie zal in mei 2025 gepubliceerd worden. Hou hiervoor de 'Jouw stem in Europa'-pagina's op de VLEVA-website in het oog!
Tegelijkertijd zal de Commissie dialogen met vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en de publieke sector organiseren om de Apply AI Strategy te helpen vormgeven. Deze dialogen zullen samen met de openbare raadplegingen relevante voorbeelden opleveren van onbenut potentieel bij de toepassing van AI-technologieën.
De Europese Commissie heeft een omnibus vereenvoudigingspakket op digitaal gebied voor het einde van 2025 gepland.
Het persbericht over het AI Continent Action Plan
Factsheet over het AI Continent Action Plan
Vragen & antwoorden over het AI Continent Action Plan
Een publieke consultatie (Jouw stem in Europa) over de Cloud en AI Development Act
Een publieke consultatie (Jouw stem in Europa) over de Apply AI Strategy
