25 april 2023 - door Liese Dewilde
Op dinsdag 25 april stemde de Raad formeel in met het mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens (het Carbon Border Adjustment Mechansism – CBAM).
CBAM heeft als doel om koolstofintensieve producten te beperken en koolstoflekkage te vermijden.
Vanaf 1 oktober 2023 gaat een overgangsperiode van start met rapportageverplichtingen voor importeurs. Vanaf 2026 volgt dan de geleidelijke invoering van het koolstofmechanisme, gekoppeld aan de geleidelijke afschaffing van gratis ETS-rechten.
De tekst is nu klaar voor publicatie in het EU Publicatieblad en de daaropvolgende inwerkingtreding.
Europa wil vermijden dat haar ambitieuze klimaatinspanning teniet worden gedaan door de invoer van producten die zijn vervaardigd in niet EU-landen met een minder ambitieus klimaatbeleid. Bovendien wil de EU het risico op koolstoflekkage voorkomen. Dat is het fenomeen waarbij de productie of de invoer van koolstof-intensieve producten wordt verplaatst naar landen met minder klimaatambities. Met CBAM komt de EU daarom met een mechanisme voor koolstofcorrectie aan de buitengrenzen van de EU.
CBAM zal van toepassing zijn op koolstofintensieve sectoren, zoals ijzer, staal, cement, aluminium, meststoffen, elektriciteit en waterstof. Dit toepassingsgebied is een weerspiegeling van de doelstellingen om koolstofintensieve producten te beperken en koolstoflekkage te voorkomen.
Het mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens zal geleidelijk ingevoerd worden, te beginnen met een eerste fase (overgangsfase) op 1 oktober 2023 waarin voor importeurs alleen rapportageverplichtingen gelden. Zij zal worden gevolgd door een geleidelijke invoering van het koolstofmechanisme vanaf 2026, gekoppeld aan de geleidelijke afschaffing van gratis rechten in het kader van de EU-ETS in de betrokken sectoren, om de naleving van de internationale handelsregels te waarborgen. Tegen 2034 zal CBAM volledig ingevoerd zijn.
De gratis rechten die in de EU-ETS aan de industrie worden toegekend, zullen als volgt worden afgebouwd (gelijklopend met de geleidelijke invoering van CBAM): 2026: 2.5%, 2027: 5%, 2028: 10%, 2029: 22.5%, 2030: 48.5%, 2031: 61%, 2032: 73.5%, 2033: 86%, 2034: 100%.
Op 14 juli 2021 publiceerde de Europese Commissie een voorstel voor een verordening tot vaststelling van een mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens. Op 12 december 2022 bereikten de Raad en het Europees Parlement een voorlopig politiek akkoord over CBAM. Op 18 april stemde het Europees Parlement plenair in met dit akkoord.
Met de formele goedkeuring van de tekst door de Raad op 25 april 2023 is de volgende stap in het wetgevend proces gezet. De tekst van de CBAM-verordening is nu klaar voor publicatie in het EU Publicatieblad. Daarna kunnen de nieuwe regels in werking treden.
