Herziening detacheringsrichtlijn

Wat stelde de Europese Commissie voor?

Eurocommissaris Marianne Thyssen stelt voor om Artikel 2 en 3 van de huidige detacheringsrichtlijn aan te passen:

• Een maximumtermijn van detachering van 24 maanden. Na die termijn wordt de werknemer niet langer als gedetacheerd beschouwd, maar zijn de nationale regels van toepassing. De accumulatie van verschillende periodes wordt in rekening gebracht als de detachering in kwestie minder dan 6 maanden bedraagt. 
• Minder verschil in loon tussen gedetacheerde en nationale werknemers. De Europese Commissie schrapt de verwijzing naar ‘minimumloon’ en vervangt die door ‘vergoeding’. Dit in een poging om de aanpassing naar de verschillende nationale loonsystemen te verbeteren, zo ook die waar het minimumloon bepaald wordt door collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s). De gedetacheerde werknemer moet dus dezelfde voordelen krijgen als een lokale werknemer. Bijvoorbeeld ook 13e maand, bonus bij feestdag, vervoerskosten, vergoeding voor weerverlet,… Daarom worden lidstaten verplicht om te specifiëren uit welke elementen de vergoeding voor een werknemer bestaat.  
• Uitzendarbeid: de nationale regels over uitzendarbeid zijn van toepassing wanneer een buitenlands uitzendbedrijf werknemers detacheert.

Wat zeiden de lidstaten in de Raad? En wat zei het Europees Parlement?

Raad

De Europese Commissie presenteerde haar voorstel op 8 maart 2016. Elf lidstaten activeerden de gele kaartprocedure tegen het voorstel. Daardoor moest de Europese Commissie terug naar de tekentafel. Op 20 juli besliste de Commissie om haar voorstel integraal te behouden. Er waren moeizame onderhandelingen onder Slovaaks en Maltees Voorzitterschap. Het huidige Estse Voorzitterschap bereikte een akkoord over een algemene aanpak tijdens de EPSCO-Raad van 23 oktober 2017:

• Vergoeding van gedetacheerde werknemers volgens de geldende wetten en praktijken in het gastland;
• Langetermijndetachering van maximaal 12 maanden, mogelijkheid tot verlenging tot 18 maanden mits motivering;
• Toepassing van algemeen geldende cao’s op gedetacheerde werknemers in alle sectoren;
• Gelijke behandeling van uitzendkrachten en lokale werknemers;
• In de sector van wegtransport blijft de oorspronkelijke richtlijn uit 1996 van kracht tot de nieuwe regels voor wegtransport in werking treden. Die nieuwe regels worden nu onderhandeld in het kader van het mobiliteitspakker;
• Toepassing van de richtlijn is 4 jaar na de inwerkingtreding: 3 jaar omzettingstermijn + 1 jaar voor de uitvoering.

Europees Parlement

In het Europees Parlement publiceerden Elisabeth Morin-Chartier (EVP, Frankrijk) en Agnes Jongerius (S&D, Nederland) begin december 2016  hun ontwerpverslag voor de herziening van de detacheringsrichtlijn. Zij gaan grotendeels akkoord met de aanpak van de Europese Commissie. De deadline voor amendementen was 28 februari 2017. Er werden meer dan 500 amendementen ingediend. De stemming was oorspronkelijk voorzien op 12 juli. Maar door de blijvende tegenstellingen is er pas gestemd op 16 oktober. In de week van 23 oktober werd er gestemd in de plenaire zitting. Zij zijn iets ambitieuzer dan de Raad:

• Uitbreiding juridische basis naar sociale bescherming: het Europees Parlement wil de juridisiche basis van de richtlijn uitbreiden naar sociale bescherming;
• Algemeen geldende vs. sectorale cao’s: de Europese Commissie en de Raad willen dat algemeen geldende collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’)s van toepassing zijn op gedetacheerde werknemers. Het Europees Parlement wil dat gedetacheerde werknemers ook aanspraak kunnen maken op sectorale cao’s;
• Onderaannemingen: de Raad blijft vaag over onderaannemingen, maar het Europees Parlement wil dat de nieuwe bepalingen over detachering ook voor onderaannemers gelden.

Samenhang met andere Europese wetgeving

Andere aspecten van detachering worden geregeld in andere Europese wetgeving: de socialezekerheidsverordening bepaalt dat gedetacheerde werknemers hun sociale zekerheidsbijdragen betalen in hun land van herkomst. Die bijdragen kunnen tot 30% lager liggen dan bij ons. De handhavingsrichtlijn (2014/67/EU)  gaat over de toepassing van de detacheringsrichtlijn in de praktijk. Daarnaast publiceerde de Europese Commissie in mei haar mobiliteitspakket. Dit bevat verschillende voorstellen voor de wegtransportsector, waaronder een voorstel ‘voor de handhaving van de sociale wetgeving en de uitzending van werknemers’. 

Detachering in België

Met 3,5% zit België in de top 3 van landen die het meest gedetacheerden ontvangen van Europa. Ook Luxemburg en Oostenrijk ontvangen er heel wat. De meerderheid van de gedetacheerden in België werken in de bouw (bijna 60%).

Volgende stappen

Het Europees Parlement wordt verwacht de compromistekst van het voorstel voor een richtlijn tot wijziging van Richtlijn 96/71/EG betreffende de detachering van werknemers op 29 mei 2018 te bespreken en formeel aan te nemen.

Na de goedkeuring van het compromisakkoord door EP-leden in de plenaire vergadering, wordt de Raad vervolgens geacht de definitieve wetgevingshandeling zonder debat (als een "A-punt" van de agenda) formeel aan te nemen tijdens een toekomstige vergadering van een eventuele Raadsconfiguratie.

De richtlijn zal dan vóór de inwerkingtreding in het Publicatieblad van de EU worden gepubliceerd.

In het onwaarschijnlijke geval dat het compromisakkoord in de plenaire vergadering wordt verworpen, zouden de leden van het Europees Parlement overgaan tot stemming over de tekst van de amendementen op het verslag over werkgelegenheid en sociale zaken (EMPL). Het voorstel zou dan naar een tweede lezing gaan.