Europa maakt werk van natuurherstel

20 december 2022 - door Frédéric Cabistan

De Europese instellingen werken momenteel aan nieuwe regels over natuurherstel en het terug gezond maken van Europese ecosystemen. 

  • Met nieuwe regels kan de Europese natuur eenvoudiger CO2 opslaan

  • Voor het eerst in 30 jaar stelt de Commissie bindende maatregelen voor

    • Om 20% van het totale Europese grond- én watergebied in 2030 te herstellen 

  • Ultieme doel is om in 2050 alle ecosystemen te hebben hersteld 

Dit wetsvoorstel past binnen het groter kader van de Europese Biodiversiteitsstrategie 2030, die op zijn beurt dan weer een onderdeel is van de Europese Green Deal.

De uiteindelijke resultaten van de biodiversiteitstop COP15 in Montreal van afgelopen weekend kunnen de doelstellingen van de natuurherstelwet beïnvloeden. Op deze wereldtop spraken de deelnemende landen af om tegen 2030 30% van de globale land -en zeesystemen te herstellen. Hier trekken zij jaarlijks $30 miljard voor uit. In welke mate deze nieuwe globale afspraken precies een impact hebben op het voorstel voor een beter Europees natuurherstel is eind december 2022 nog niet bekend.

Waarom?

De Europese Commissie wil de natuur er terug bovenop krijgen via nieuwe regels in de vorm van een verordening. Daarmee wil ze 80% van alle ecosystemen die in slechte staat verkeren in Europa herstellen. Zo brengt ze in één weg ook de natuur terug naar de verschillende ecosystemen die ons continent rijk is: zo profiteren niet enkel bossen en landbouwgrond maar ook mariene, zoetwater- en stedelijke ecosystemen van de ambiteuze doelstellingen van dit wetsvoorstel.

Daarnaast spelen ecosystemen een grote rol in het behalen van de ambitieuze klimaatdoelstellingen voor 2050. Zo hebben ze de grootste capaciteit om koolstof uit de lucht te halen en op te slaan. Hierdoor is het ontzettend belangrijk om deze natuur te herstellen omdat ze bij structurele schade hun CO2-reserves loslaten in de lucht. Vanzelfsprekend zit er niemand op dit laatste scenario te wachten.

Hoe?

De exacte wijze waarop de Commissie de natuur verregaand wil herstellen, is erg afwisselend omdat ze net rekening houdt met de grote diversiteit aan natuurschoon. Enerzijds wil Europa de huidige natuurherstelmaatregelen opschalen en anderzijds stelt ze nieuwe acties voor.

Hier volgt een overzicht van de belangrijkste nieuwe voorstellen tegen 2030:

  • Tegengaan van bestuiverpopulaties en deze vanaf 2030 vergroten

  • Geen nettoverlies meer aan groene stedelijke ruimten

  • Grotere toename aan biodiversiteit in landbouwecosystemen, met bijzondere aandacht voor

    • Graslandvlinders

    • Akkervogels

    • Weidevogels

  • Het herstel van veengebieden

  • Inzake bosecosystemen: meer biodiversiteit creëren

  • Mariene habitats herstellen met specifieke aandacht voor de leefomgeving van

    • Dolfijnen

    • Bruinvissen

    • Haaien

    • Zeevogels

  • Rivierbarrières verwijderen om minstens 25.000 km aan rivieren beter te beschermen tegen overstromingen

Huiswerk voor de lidstaten

Om voor al deze vergaande doelstellingen een breed draagvlak te creëren, moedigt Europa haar lidstaten aan om rond de tafel te zitten met zo veel mogelijk wetenschappers, belanghebbenden en burgers. Het debat dat hieruit volgt, vormt immers de basis voor de nationale herstelplannen die de lidstaten verplicht 2 jaar na de officiële bekendmaking van de natuurherstelwet moeten voorleggen. Deze zouden dan ook elke 10 jaar worden herzien zodat de maatschappij deze wetgeving in vraag kan stellen en mogelijke fouten bij een gerechtelijke instelling kan aankaarten.

Volgende stappen

De rapporteur voor het Europees Parlement César Luena (S&D) stelde vorige week zijn voorlopig rapport voor. De parlementaire milieucommissie bespreekt dit op haar volgende sessie van 12 januari 2023. De definitieve stemming in commissie  en plenaire wordt verwacht voor de zomer van 2023.

Tegelijkertijd buigt de Raad zich ook over deze verordeningsvoorstel. De milieuraad bespreekt dit dossier op 20 december. Het Zweeds voorzitterschap zal de opvolging van dit dossier binnen de Raad ook nauw opvolgen en verwacht eveneens een akkoord te bereiken voor de zomer. Men verwacht vanaf of net na de zomer van 2023 met de informele onderhandelingen over dit dossier te beginnen.

Meer info vind je hier:

  • Het officiële persbericht van 22 juni 2022.

  • Het voorlopig rapport van Parlementair rapporteur Luena.