30 juni 2022 - door Liese Dewilde
Op 14 juli 2021 stelde de Commissie het Fit for 55-pakket voor, of ten minste een eerste deel ervan. Dit pakket bevatte stuk voor stuk initiatieven met als doel om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met ten minste 55% te verminderen. Al deze initiatieven kaderden bovendien in de doelstelling om de EU klimaatneutraal te maken tegen 2050. Deze doelstelling werd zelfs wettelijk verankerd in de Klimaatwet.
We zijn nu bijna een jaar verder. Waar staan de verschillende Fit for 55-initiatieven nu? Dat lees je in dit overzichtsartikel.
Tijdens een mini-plenaire zitting op 22 juni, hebben de leden van het Europees Parlement met een grote meerderheid het verslag van Peter Liese over de herziening van de EU-regeling voor de handel in broeikasgasemissierechten (ETS) aangenomen. Dit veertien dagen na een eerste mislukte poging. Moeilijkheden waren onder andere de geleidelijke afschaffing van gratis emissierechten voor sectoren die onder het CBAM vallen en het ambitieniveau van het ETS.
Op 29 juni werd in de Raad bovendien een algemene oriëntatie bereikt over de hervorming van het ETS-systeem. De Raad besliste onder andere om de algemene ambitie van 61% emissiereducties tegen 2030 in de onder de EU-ETS vallende sectoren te handhaven, zoals voorgesteld door de Commissie.
De posities om te starten aan trilogen van het Europees Parlement en de Raad liggen dus vast. Meer over het standpunt van het Europees Parlement vind je hier. Over de general approach van de Raad lees je hier.
In de mini-plenaire vergadering van 22 juni nam het Europees Parlement het ENVI-rapport aan over het mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens, ook wel CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism) genoemd. Het Europees Parlement stelt een uitbreiding van het toepassingsgebied voor en wilt een snellere uitvoer van het mechanisme. De geïnde bedragen zouden naar het EU-budget gaan én er wordt een gecentraliseerde EU-autoriteit opgericht als het van het Parlement afhangt. De Raad bereikte al in maart 2022 een general approach. Omdat de Raad en het Europees Parlement nu beiden hun onderhandelingspositie hebben ingenomen, kunnen trilogen in theorie starten.
De onderhandelingspositie van het Europees Parlement vind je hier. Die van de Raad vind je hier.
In juni 2022 hebben het Europees Parlement en de Raad elk hun standpunt over de herziening van de verordening over de lastenverdeling vastgesteld. Beide instellingen steunen het voorstel van de Europese Commissie om de verplichte reductiedoelstelling op EU-niveau voor broeikasgassen tegen 2030 te verhogen van 30% tot 40%. Beiden staan ook achter de aangescherpte bindende streefcijfers per lidstaat.
Je leest hier meer over het standpunt van de Raad. Hier vind je meer info over het standpunt van het Europees Parlement.
Op 17 juni stond een voortgangsrapport over de herziening van de energiebelasting op de agenda van de ECOFIN-Raad. Tijdens de Raad zelf namen de economieministers echter alleen nota van het voortgangsrapport, zonder het te bespreken. In belastingzaken heeft het Europees Parlement slechts een raadgevende bevoegdheid. ECON (hoofdcommissie) stemt in principe over het ontwerp-verslag van rapporteur Van Overtveldt op 13 juli. Medeverantwoordelijke commissie ITRE nam op 2 juni haar opinie aan.
Klik hier voor een concretere stand van zaken over de energiebelastingrichtlijn.
Op 22 juni nam het Europees Parlement een standpunt in over het Sociaal Fonds voor Klimaatambitie (Social Climate Fund) door plenair in te stemmen met het gezamenlijk verslag van de EMPL- en ENVI-commissies. Het fonds is bedoeld om de sociale gevolgen aan te pakken van de opneming van broeikasgasemissies van gebouwen en wegvervoer in de handel in broeikasgasemissierechten (ETS2). Financiering moet geboden worden door tijdelijke maatregelen én structurele investeringen. De Raad bereikte, na sterke weerstand bij de werkzaamheden, op 28 juni een general approach over dit dossier. De Raad besliste dat het Sociaal Klimaatfonds deel zal uitmaken van de EU-begroting en zal worden gevoed door externe bestemmingsontvangsten tot een maximumbedrag van 59 miljard euro.
Het volledige standpunt van het Europees Parlement over een sociaal rechtvaardige klimaattransitie lees je hier. Over de algemene oriëntatie van de Raad lees je hier.
Het Europees Parlement (EP) en de Raad hebben elk hun standpunt over de herziening van de LULUCF-verordening aangenomen. Het EP en de Raad steunen het voorstel van de Commissie om de EU-doelstelling voor netto CO2-verwijderingen in de LULUCF-sector (landgebruik, verandering in landgebruik en bosbouw) tegen 2030 te verhogen tot ten minste 310 miljoen ton CO2-equivalent. Dit komt neer op een toename van de verwijderingen met ongeveer 15% ten opzichte van nu.
Lees hier meer over het standpunt van de Raad en hier over het EP-standpunt.
De Raad heeft zijn standpunt over de herziening van de richtlijn hernieuwbare energie op 27 juni afgeklopt. Met een bindend EU-streefcijfer van 40% energie uit hernieuwbare bronnen in de totale energiemix tegen 2030, volgt de Raad het initiële Commissievoorstel (2021), maar niet de verhoogde ambitie zoals voorgesteld in het REPowerEU-plan.
De ENVI-commissie van het EP heeft haar advies klaar (17 mei): een bindend EU-streefcijfer van 45% hernieuwbare energiebronnen in 2030. De ITRE-commissie stemt op 13 juli over dit dossier.
Lees hier meer over de algemene benadering van de Raad.
De Raad heeft op 27 juni een akkoord bereikt over de herziening van de energie-efficiëntierichtlijn. Hij volgt het Commissievoorstel om het eindenergieverbruik op EU-niveau tegen 2030 met 36% te verminderen en het primaire energieverbruik met 39%. Dit komt overeen met en reductiedoelstelling van 9% ten opzichte van een nieuw referentiescenario 2020. De Raad schrapt wel het bindende karakter van het streefcijfer voor primaire energieverbruik.
De ENVI-commissie van het EP blijft in haar advies bij een EU-brede doelstelling voor energie-efficiëntieverbetering van ten minste 45% tegen 2030 t.o.v. een basisscenario van 2007. Ze doet dat omdat er geen correlatie voorhanden is tussen beide scenario’s (2007/2020). De ITRE-commissie stemt op 13 juli over dit dossier.
Lees hier meer over de algemene benadering van de Raad.
De Europese Commissie publiceerde verschillende voorstellen om het gebruik van alternatieve brandstoffen te versterken. Zo wil men meer laadpalen in het wegennet (AFIR), en meer elektromobiliteit in de maritieme sector (FuelEU Maritime). De Raad nam over beide dossiers reeds een standpunt in, maar het is nog wachten tot het Europees Parlement klaar is om in triloog te treden. Over RefuelEU, dat het gebruik van alternatieve brandstoffen in de luchtvaart moet versterken, werd bovendien al een ontwerpverslag goedgekeurd in de TRAN-Commissie. Dat verslag moet enkel nog plenair goedgekeurd worden.
Meer weten over de standpunten van de Raad? Je leest het hier.
Het Europees Parlement en de Raad hebben elk hun standpunt over de herziening van de verordening over CO2-emissienormen auto's en bestelwagens vastgesteld. Beide instellingen steunen het voorstel van de Europese Commissie dat alle nieuwe auto’s en bestelwagens tegen 2035 emissievrij zijn.
Lees hier meer over het standpunt van de Raad en hier over het EP-standpunt.
