Pakket hernieuwbare energie

Richtlijn (EU) 2018/2001 ter bevordering van het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen is op 24 december 2018 in werking getreden. Het werd gepubliceerd in het Publicatieblad van de EU op 21 december 2018.

Op 26 juni hebben de ambassadeurs van de lidstaten van de EU (Coreper) het politieke akkoord bekrachtigd dat tijdens de trialoog van 14 juni tussen het Bulgaarse voorzitterschap van de Raad van de EU en het Europees Parlement is bereikt over de herziene ontwerp-richtlijn hernieuwbare energie. Het nieuwe regelgevingskader is gebaseerd op een bindend streefcijfer van 32% hernieuwbare energie in de primaire energiecluster van de EU en bevat een opwaartse herzieningsclausule tegen 2023. De herziene richtlijn inzake hernieuwbare energiebronnen is bedoeld om de overgang van Europa naar schone energiebronnen zoals windenergie, zonne-energie, waterkracht, getijdenenergie, geothermische energie en biomassa te waarborgen en om de leidende rol van de EU in de strijd tegen klimaatverandering te ondersteunen en ervoor te zorgen dat het akkoord van Parijs wordt nageleefd. 

Compromis kwam onvewacht op 14 juni in de vroegere uurtjes, zie nieuwsbericht.

Op 31 mei vindt de 4de triloog rond het EC-voorstel herziening hernieuwbare energiebronnen plaats.

Ter voorbereiding van de triloogvergadering bespreekt de werkgroep Energie van de Raad het voorstel op 28 mei. Bij deze besprekingen op technisch niveau gaat de werkgroep na hoe verdere compromissen over technische aangelegenheden kunnen worden bereikt met het oog op het bereiken van een definitief compromis in de komende onderhandelingen.
 
De Groep is voornemens de artikelen 4 en 22 van het voorstel betreffende financiële steun voor elektriciteit uit hernieuwbare bronnen respectievelijk gemeenschappen van hernieuwbare energie te bespreken.
 
Het standpunt van het Parlement (amendement 114) zou het toepassingsgebied van artikel 4 uitbreiden tot steunregelingen voor "energie" uit hernieuwbare bronnen in plaats van alleen "elektriciteit".
 
Wat artikel 4 betreft, worden in het standpunt van de Raad de meeste door het Parlement voorgestelde wijzigingen verworpen. De compromistekst van de Raad handhaaft artikel 4, zoals voorgesteld door de Commissie, dat betrekking heeft op steunregelingen voor elektriciteit uit hernieuwbare bronnen. De Raad handhaaft alleen de door het Parlement voorgestelde wijzigingen om ook rekening te houden met mogelijke kosten voor systeemintegratie en stabiliteit van het net.
 
Met betrekking tot artikel 22 kan de Raad het voornaamste standpunt van het Parlement aanvaarden, met een wijziging die inhoudt dat deelnemers aan een gemeenschap van hernieuwbare energie een niet-discriminerende behandeling genieten wat hun rechten en plichten als eindverbruikers, producenten, leveranciers of andere marktdeelnemers betreft.
 
Er blijven verschillen bestaan over andere aspecten van artikel 22, onder meer over het "lokale" karakter van de beheersorganen van hernieuwbare-energiegemeenschappen. Het Parlement is van mening dat ten minste 51% van de leden van een beheersorgaan een "lokaal" karakter moet hebben, terwijl het standpunt van de Raad geen exact cijfer vermeldt.

Het Bulgaars voorzitterschap roept op te werken naar een doelstelling van ten minste 30% hernieuwbare energie. Het is afwachten of er een akkoord komt op de 3de triloogonderhandelingen op 17 mei.

Tijdens deze informele bijeenkomst van de Raad Vervoer, Telecommunicatie en Energie (TTE) bespreken de energieministers het 2030 streefcijfer voor energie uit hernieuwbare bronnen. De druk om het ambitieniveau te verhogen neemt toe. Zeker na de non paper van de Europese Commissie die aangeeft dat een streefcijfer van ten minste 30% geen negatieve economische gevolgen heeft.

De Commissie heeft de Raad en het Europees Parlement een “non-paper” (officieus document) bezorgd met een actuele analyse van verschillende scenario's voor het energiebeleid rond de doelstellingen voor hernieuwbare energie. Hieruit blijkt dat een streefcijfer voor hernieuwbare energie van ten minste 30% geen negatieve economische gevolgen heeft. 

Zie nieuwsbericht "Europese Commisie: hoger aandeel hernieuwbare energie economisch haalbaar".

De eerste triloogonderhandelingen tussen de Raad en het Europees Parlement over het wetgevingsvoorstel van de Commissie ter bevordering van het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen vindt plaats op 2 maart 2018. Tijdens deze onderhandelingen streven het EP en de Raad naar een akkoord in eerste lezing over het voorstel.

Een eventueel compromis moet worden goedgekeurd door de Commissie industrie, onderzoek en energie van het Europees Parlement (ITRE) en vervolgens ter goedkeuring worden voorgelegd aan de plenaire vergadering. Als het Europees Parlement de tekst goedkeurt, zal de Raad deze zonder debat aannemen.

Op 17 januari 2018 debat in het voltallige Europees Parlement en de stemming over het ITRE-verslag en ENVI-advies.

ENVI-advies en ITRE-verslag beschikbaar, evenals aangenomen tekst voltallig EP.

Een compromisvoorstel is op 14 december naar voren gebracht door de Estse voorzitterschap van de Raad op basis van een bijeenkomst van COREPER op 8 December en de bilaterale besprekingen met de nationale delegaties.
 
De tekst schetst twee belangrijkste kwesties en biedt de volgende compromisvoorstellen:
1) hernieuwbare energie voor verwarming en koeling (artikel23): stelt een indicatief streefcijfer van een gemiddelde jaarlijkse stijging van 1% in hernieuwbare energie voor de sector verwarming en koeling.

2) hernieuwbare energie in de vervoersector (artikel 25): stelt een streefcijfer van 14% herniewbare energie in het totale brandstofgebruikt in de transportsector, met een sub-doelstelling van 3% afkomstig van geavanceerde biobrandstoffen (met de optie voor het dubbel tellen deze brandstoffen).

 
De belangrijkste hangende kwesties worden verder besproken tijdens de Energieraad van 18 december met uitzicht op een vaststellen van een algemene benadering.

Op 28 november stemt de ITRE-commissie over het ontwerp verslag en de amendementen.

Stemming ENVI-commissie initieel voorzien op 11 oktober over het dossier herziening richtlijn hernieuwbare energie verschoven naar 23 oktober.

Op 10 oktober focussen de nationale delegaties van de Energiegroep zich  op de artikelen 2, 7, 15, 20-28 en 31 en hun bijlagen.  Op 12 oktober bespreken ze aspecten rond geïntegreerde planning vastgelegd in de artikelen 2-6, 16-17, 19, 30-31. Ze bouwen verder op hun eindpositie vanaf 27 september.

Het werkdocument geeft de stand van zaken van de besprekingen tussen nationale delegaties van de werkgroep energie van de Raad over het EC-voorstel herziening hernieuwbare energie.

De energiecommissie van het EP debatteerde over de ruim 1200 amendementen op het EC-voorstel voor de herziening van de richtlijn hernieuwbare energie. Met uitzondering van de Europese Volkspartij (christendemocraten) zijn alle fracties het eens dat er meer ambitieuze doelstellingen moeten komen dan deze voorgesteld door de Europese Commissie.

Experten van Groep Energie van de Raad voeren een technisch onderzoek over het voorstel met focus op artikel 25-28.

Leden van de ENVI-commissie kunnen tot 5 juli amendementen indienen.

De ITRE-leden kunnen tot 29 juni amendementen indienen.

Discussie over ontwerpverslag herziening richtlijn hernieuwbare energie in de ENVI-commissie van het EP.

Discussie over ontwerpadvies herziening richtlijn hernieuwbare energie in de ITRE-commissie van het EP.

Op 13 juni zet de Groep Energie van de Raad haar discussie over het EC-voorstel voor herziening van de richtlijn hernieuwbare energie verder. Volgende thema's komen aan bod:

- Bio-energie (artikels 27 & 28 en relevante stukken in bijlagen)

- Permit granting proces (art. 16)

- Voornaamste bepalingen: art. 1 (onderwerp), 2 (definities), 3 (EU-bindend algemeen doel voor 2030) en 7 (Berekening van het aandeel van energie uit hernieuwbare bronnen), en de bijbehorende bepalingen in de bijlagen.

In zijn ontwerp advies vermeldt rapporteur Bas Eickhout onder meer een verhoging van EC-voorstel 27% hernieuwbare energie tegen 2030 naar 45% hernieuwbare energie in het EU-bruto-eindverbruik.

ITRE-ontwerp verslag over de herziening van het EC-voorstel herziening hernieuwbare energie.  Zie ook nieuwsberichten, bericht 12 juni. 

In bijlage vindt u het Witboek met de standpunten van het Agentschap voor de samenwerking van energieregelgevers (ACER) en de nationale regelgevende instanties in de Raad van Europese Energieregelgevers (CEER) over de integratie van hernieuwbare energiebronnen (HEB) op de groothandelsmarkt.

Op 25 april zet de Groep Energie van de Raad haar bespreking over het EC-voorstel voor herziening van de richtlijn hernieuwbare energie verder. De focust zal liggen op elektriciteit en de gebruiker.

In bijlage alle conclusies en aanbevelingen. Dit samen met algemene opmerkingen over de bevordering van hernieuwbare energie en opmerkingen over het richtlijnvoorstel.

Tijdens de bijeenkomst op 31 maart van de Groep Energie van de Raad bestudeerden de vertegenwoordigers van de lidstaten de impact assessment rond de herziening richtlijn hernieuwbare energie.

Tijdens deze zitting van de Commissie industrie, onderzoek en energie (ITRE) kwamen vertegenwoordigers van de sector duurzame energie aan het woord. Zij gaven hun standpunten over het EC-voorstel voor de herziening van de richtlijn hernieuwbare energie en lichtten toe wat volgens hen de meest dringende uitdagingen voor de integratie van hernieuwbare energie in het ontwerp van de EU energiemarkt zijn.

Op 28 februari had Energiecommissie van het Europees Parlement (ITRE) haar eerste gedachtewissel  over het EC-voorstel voor de herziening van de richtlijn hernieuwbare energie. ITRE verwelkomde het voorstel van de Europese Commissie, toch het ambitieniveau naar 30% hernieuwbare energie tegen 2030 i.p.v.  de voorgestelde 27%.

De  Raad-werkgroep energie start in de komende weken besprekingen over de impact assessment bij het voorstel van de Commissie.

Op 27 februari hield de Raad energie een eerste debat over het voorstel van de Europese Commissie rond de herziening van de richtlijn hernieuwbare energie.

Voor de resultaten zie vleva-nieuwsbericht van 6 maart en verslag Raad energie in bijlage.

De Europese Commissie heeft persmateriaal beschikbaar gesteld, die in een notendop het doel en de inhoud weergeven van het voorstel en veel gestelde vragen beantwoorden:

- Memo: The revised renewable energy directive (6 blz., een aanrader om te lezen)

- Factsheet: veel gestelde vragen

- Grafische factsheet

Het commissierapport van de REFIT-evaluatie van de richtlijn hernieuwbare energie (2009/28/EC) en de samenvatting van dit rapport.

Voorstel van de Europese Commissie voor de herziening van de richtlijn hernieuwbare energie die tevens duurzaamheidscriteria voor bio-energie bevat.

Hierbij horen 12 bijlagen gebundeld in één document.

De commissierapporten van de impact assessment (IA) van herziene richtlijn hernieuwbare energie (deel 1-3) en duurzaamheid bio-energie (deel 2)
Tevens de samenvattingen van de impact assessments, enerzijds voor de herziene richtlijn hernieuwbare energie en anderzijds voor de duurzaamheid van bio-energie.

Het Slowaakse voorzitterschap aan de Raad van de EU (juli-december 2016) zal de weg vrijmaken voor de besprekingen over het voorstel van de Commissie rond een nieuwe richtlijn hernieuwbare energie na 2020. De eigenlijke besprekingen starten pas onder het Maltese voorzitterschap in de eerste helft van 2017, omdat de Europese Commissie haar voorstel pas eind 2016 publiceert. 

Deze timing deelde de heer Peter Žiga, de Slowaakse minister van Economische Zaken, mee tijdens de vergadering van de ITRE-commissie van het Europees Parlement op 11 juli 2016.

Deelnemen aan deze raadpleging kan tot 10 mei 2016.

Deadline: 10 februari 2016
Bij hernieuwbare energie gaat het over alle mogelijke vormen van hernieuwbare energie (wind, zon, water, bodemwarmte, zee,…). Duurzaamheid van bio-energie hoort ook tot het pakket hernieuwbare energie, maar specifiek hierover volgt later een aparte raadpleging (deadline: 10 mei 2016).
 

Inception impact assessment (of aanvangseffectbeoordeling) voor een nieuw initiatief van de Commissie (hier het pakket hernieuwebare energie 2030) geeft een beschrijving van de subsidiariteitsaspecten, de beleidsdoelstellingen en de verwachtte effecten van de verschillende opties.