Publicatie Data Act: ongebruikte data benutten

Als je vandaag de dag rondkijkt in je omgeving, zie je ongetwijfeld verschillende slimme huishoudtoestellen, apparaten en machines die informatie verzamelen. Denk maar aan een ‘smart watch’ die je stappen registreert of een koelkast die weet welke ingrediënten er nog zijn, ook wel het ‘internet der dingen’ (IoT) genoemd. Zo’n 80% van de industriële data wordt vandaag de dag niet benut. Het zijn voornamelijk de fabrikanten van de producten die in het bezit zijn van de data en deze benutten.

Met de dataverordening wil de Commissie de ongebruikte data meer toegankelijk maken om zo de groene transitie te vergemakkelijken. De nieuwe regels zullen consumenten en bedrijven meer zeggenschap geven over hoe de data, die door hun verbonden producten wordt gegenereerd, mag worden gebruikt. Op basis van inzichten ontleend aan niet-persoonsgebonden gegevens zouden burgers, bedrijven en organisaties op die manier in staat moeten worden gesteld om betere beslissingen te nemen.
 

Hoe wil de Commissie data beter ontsluiten?

De dataverordening biedt een regelgevend kader voor de gelijke toegang tot, het gebruik van en het delen van niet-persoonlijke gegevens* die in alle economische sectoren van de EU gegenereerd worden. En dit tussen bedrijven onderling (B2B), tussen bedrijven en de overheid (B2G) en binnen overheidsdiensten (G2G). 

*Met niet-persoonlijke gegevens bedoelt men data dat geen enkele informatie omvat waarmee een individu geïdentificeerd kan worden. 
 

Het voorstel voor de dataverordening omvat specifieke doelstellingen

Toegang tot en het gebruik van data vergemakkelijken

De verordening zal de toegang tot en het gebruik van gegevens door openbare partijen, particuliere partijen en voor start-ups en grote ondernemingen vergemakkelijken. Zo is het voor bedrijven verboden om oneerlijke contracten te sluiten die het delen van gegevens met kleinere bedrijven belemmeren. Tegelijkertijd wil het de waarde die data creëert verder stimuleren. De Commissie schat de mondiale waarde van het internet der dingen en gerelateerde diensten tegen 2030 namelijk op 5 tot 11 biljoen euro.
 

Toegang van de publieke sector tot data

In het geval van uitzonderlijke omstandigheden, zoals terroristische aanslagen, natuurrampen of gezondheidscrises, kunnen overheidsinstanties toegang vragen en krijgen tot gegevens die in het bezit zijn van bedrijven (B2G). Wanneer één van deze noodsituaties zich zou voordoen, zal de toegang tot deze data gratis zijn. Als de overheid in andere gevallen vraagt naar de uitwisseling van gegevens (namelijk wanneer de niet-beschikbaarheid van gegevens de nakoming van hun wettelijke verplichtingen onmogelijk maken), zal een vergoeding worden betaald die gelijk is aan de werkelijke kosten. 

Deze data zou, in de mate van het mogelijke, geanonimiseerd moeten worden. Daarnaast mag de overheid de data niet hergebruiken, maar kan ze die wel beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek.

Verder stelt de Commissie dat deze wetgeving niet van toepassing is bij taken van de overheid waarvoor er aparte procedures bestaan, zoals het verkrijgen van data voor strafrechtelijke en administratieve misdrijven of voor belasting- of douanedoeleinden. Tot slot zijn kleine en micro-ondernemingen, in principe, vrijgesteld van de verplichting om data te delen.
 

Het wisselen tussen cloud- en edge diensten* vergemakkelijken en interoperabiliteit

De verordening wil commerciële, technische en contractuele belemmeringen wegnemen die afnemers nog steeds verhinderen om van dataverwerkingsdienst te veranderen en om gegevens tussen sectoren te gebruiken. 

*Dataverwerkingsdiensten zoals cloud- en edgediensten leveren de reken- en opslagcapaciteit waarop de data-economie is gebouwd. 
 

Dataoverdracht

Verplichte waarborgen moeten ingevoerd worden om data op cloudinfrastructuren in de EU te beschermen tegen onrechtmatige dataoverdracht. Op die manier zal onrechtmatige toegang door niet-EU-/EER-overheden worden voorkomen.

Lees hier het persbericht.
Lees hier de vaak gestelde vragen en antwoorden.
Lees hier de verordening.