North Sea Port ontwikkelt zich als Europese haven met 'Connect 2025'

North Sea Port wil tegen 2025 minstens 10 innovatieve circulaire activiteiten aantrekken. Hoe willen jullie dit aanpakken?

Daan Schalck: 'In de circulaire economie worden rest-, afval- en energiestromen een nieuwe grondstof. Het havenbedrijf wil het gebruik van deze hernieuwbare grondstoffen bevorderen. Hiervoor trekken we nieuwe investeerders aan, en ook bestaande bedrijven zetten hierop in. Zo ontstaan er ketens met terugname van goederen of het recycleren van goederen zoals warm water, stoom, warmte, schroot, biogebaseerde chemische producten, afvang en, gebruik van CO2. Deze circulaire activiteiten zitten verweven in drie van onze zeven speerpuntsectoren: energie, chemie, staal.

Circulaire economie is een van de acht programma’s in ons Strategisch Plan ‘Connect 2025’ om de haven verder te ontwikkelen. North Sea Port heeft hier een voorsprong: oude processen, waar bijvoorbeeld olie en kolen worden gebruikt, worden nu al afgebouwd.'

Jullie willen een draaischijf in het Europese waterstofnetwerk zijn. Welke stappen hebben jullie al ondernomen om die ambitie waar te maken?

'North Sea Port en de industrie staan voor de grote uitdaging om de transitie te maken van fossiele naar duurzame brandstoffen en grondstoffen. Waterstof speelt hierin een zeer belangrijke rol. Als grootste waterstofhub van de Benelux willen we als haven uitgroeien tot een Europese speler. Hiervoor, en als uitvoering van het programma ‘Energie’ in het strategisch plan, hebben we in het voorjaar van 2022 een waterstofstrategie ontwikkeld. Hierbij zetten we een aantal troeven in.

Een open toegankelijk en grensoverschrijdend pijpleidingnetwerk voor waterstof zal alle aanbod en vraag in en om North Sea Port in 2026 verbinden. Hierdoor kan het transport van waterstof verzekerd worden naar andere industrieclusters en havens in Europa.

Als grootste waterstofhub van de Benelux kan de haven inspelen op de bestaande en de toekomstige grootschalige lokale vraag naar waterstof. Aan de aanbodzijde staan een aantal projecten in de steigers waarbij bedrijven duurzame waterstof produceren. De aanlanding van (nieuwe) windparken op zee - in Vlaanderen, België en Nederland - is hiervoor van groot belang, onder meer om direct groene waterstof te maken. Door de aanwezigheid en verdere ontwikkeling van het hoogspanningsnetwerk (380 kV) in Gent en het Nederlandse Borssele kunnen toekomstige waterstoffabrieken bovendien grote hoeveelheden stroom afnemen.

De beschikbaarheid van infrastructuur voor afvang, transport via pijpleidingen en schip, en opslag van CO2 in lege gasvelden op zee of in tanks zal verder toenemen. Ook hier zet North Sea Port al de nodige stappen.

North Sea Port is goed gelegen aan de Noordzee en stelt met tal van diepzeehaven-faciliteiten (zoals een grote diepgang voor schepen) bedrijven in staat om waterstof uit andere landen te importeren.

En tenslotte, als grensoverschrijdende haven beschikt North Sea Port over een ruim aanbod aan gronden waar er voor al deze activiteiten kan worden geïnvesteerd.'

Op welke manier krijgen jullie de bedrijven die actief zijn in de haven mee op de kar van deze ambitieuze en innovatieve doelstellingen?

'Allereerst is North Sea Port centraal gelegen, want aan de Noordzee, in West-Europa wat de bereikbaar van de haven wereldwijd bijzonder vlot en groot maakt. Bovendien beschikken we in het hele havengebied over maar liefst 750 hectare grond voor investeerders – ruimte genoeg dus om nieuwe activiteiten te ontwikkelen.

Als regisseur brengen we bedrijven samen onder het motto “mijn afvalstof is jouw grondstof?”. We doen dat met bestaande bedrijven maar zeker ook bij de inplanting van nieuwe bedrijven zodat er synergieën kunnen ontstaan.

Daarnaast werken we elke dag verder aan de havengemeenschap door ons strategisch plan om de haven verder te ontwikkelen uit te leggen en toe te lichten, door kennis over bijvoorbeeld wetgeving te delen en ontmoetingen op te zetten. ‘Together Smarter’ is niet voor niets onze baseline.'

Welke rol spelen Europese fondsen in het verwezenlijken van innovatieve projecten door North Sea Port maar ook door de bedrijven in de haven?

'Europese fondsen zijn vaak nuttig en nodig om projecten zoals de energietransitie mee te financieren. Van in de studiefase tot realisatie. Deze projecten vergen van bedrijven grote financiële inspanningen. Met de steun van Europese fondsen kan dan vaak de zogenaamde onrendabele top van investeringen worden ingeperkt. Sedert de fusie van North Sea Port op 1 januari 2018 (van de Gentse haven met Zeeland Seaports (Vlissingen en Terneuzen)) komen we bij Europa veel beter in beeld.'

Hoe belangrijk is Europese samenwerking voor North Sea Port?

'Europese samenwerking is in een hedendaags havenbeleid niet meer weg te denken. Zoals reeds aangehaald, de energietransitie is een Europese - zelfs mondiale - uitdaging. Maar ook investeringen in transportinfrastructuur, onze erkenning als deel van drie Europese transportcorridors en inspanningen om een modal shift richting duurzaam transport, maken dat we in het Europese beleid aanwezig zijn. Daarnaast is ook samenwerking met andere havens van groot belang zoals met Port of Rotterdam, Port of Antwerpen & Bruges, Port of Amsterdam of recent nog met Port of Göteborg op het vlak van bundeling van containers per binnenvaart, digitalisering en haveninfrastructuur.

Maar ook bij maatschappelijke zaken zoals de covid-pandemie of bij, helaas, een oorlog in Oekraïne merk je dat je je havenbeleid dient af te stemmen met Europa.

Vandaar ook dat we actief zijn – ikzelf als ondervoorzitter - in ESPO, de ‘European Sea Ports Organisation’. Europese samenwerking is dan ook de hefboom voor North Sea Port om zich in Europa verder te positioneren als échte multimodale haven.'

Meer info over het Connect 2025 plan? Neem een kijkje op https://www.northseaport.com/connect-2025