● 17,6 miljoen ton of 43% van het totale maritieme verkeer op jaarbasis verloopt tussen de haven en het VK.

● De haven van Zeebrugge is wereldleider in de trafiek van nieuwe wagens. Een derde daarvan gaat naar het VK. Meteen ook een belangrijke meerwaarde voor de werkgelegenheid.

● Studies van de nationale bank tonen aan dat er ongeveer 5000 jobs in de haven van Zeebrugge  gelinkt zijn aan de VK-trafiek. Ongeveer de helft van de havenmedewerkers verdient zijn/haar boterham met de handel van en naar het VK.

● Het handelsverkeer met het VK is goed voor ongeveer 500 miljoen euro per jaar.

Het mag duidelijk zijn. Een no-deal scenario zal dus een enorme impact hebben op het verkeer en bijgevolg ook op de inkomsten én op de mensen tewerkgesteld in de havensector.

De haven is hoopvol, ook na de brexit

Toch hoeft de impact na de brexit niet negatief te zijn. In 2018 kon de haven alvast verrassende groeicijfers voorleggen. Maar, de uitdagingen blijven natuurlijk:

● impact van een no-deal brexit

● geschikt en opgeleid personeel vinden

● problematiek rond mensensmokkel en transmigranten

Maar zelfs een brexit kan geen einde maken aan de eeuwenoude handelstrafiek. Het VK heeft continentale goederen (zoals voeding) nodig.

De haven van Zeebrugge is dus hoopvol. Met haar digitale platform Rx/SeaPort ziet ze zelfs kansen om marktaandeel te winnen. De focus ligt daarbij op onbegeleid vervoer (85%). Dan reist er geen chauffeur mee vanuit het VK. De voordelen: geen controle nodig en minder douaneformaliteiten bij aankomst in Zeebrugge. Na de brexit levert dit een competitief voordeel op voor de haven. In tegenstelling tot de haven van Calais die vertrouwd is met begeleid vervoer. Verhoogde controles, administratieve lasten en gigantische vertragingen en files zijn slechts enkele van de mogelijke gevolgen voor het vrachtvervoer via de Kanaaltunnel na de brexit.

Er is bovendien een groei merkbaar in het verkeer tussen de haven van Zeebrugge en Ierland. De impact van de brexit kan dus zowel positief als negatief uitdraaien. “Wat de balans wordt, kunnen we nu nog niet inschatten.”, aldus Coens.

Brexit-prioriteiten voor de haven van Zeebrugge

De haven van Zeebrugge stelt 2 prioriteiten voorop in aanloop naar de brexit:

1. Een snelle en vlotte transit van goederen via Zeebrugge naar het VK garanderen

De haven wil het just-in-time model behouden en de doorstroomtijd minimaliseren, ondanks de mogelijkheid op verhoogde controles en douaneformaliteiten na de brexit.

2. Haar positie als wereldhub voor auto’s behouden

Focus op een snelle afhandeling.

Zeebrugse haven brexit-proof

Om het belang van de relatie met het VK aan te tonen, gaat het havenbestuur in overleg met de Belgische en Britse douane, het FAVV, beleidsmakers en andere stakeholders. Ook Europese Commissie onderhandelaar Michel Barnier werd al in 2017 met de neus op de feiten gedrukt. CEO Coens: “Ik sprak in het Vlaams, Belgisch, Brits en Europees Parlement. Net als met beleidsmakers op Vlaams, Belgisch, Brits en Europees niveau, maar ook met belangenorganisaties actief in handel met het VK.”

In beleidsaanbevelingen pleit de haven voor vrijhandel, duidelijkheid over de transitieperiode, bewaking van het level playing field, de opleiding van personeel, enzovoort.

Verder organiseert de haven ook werkgroepen met havenbedrijven, om hen te informeren en bewust te maken van de impact van de brexit.

Het digitaal dataplatform RX/Seaport moet alle actoren en data samenbrengen die nodig zijn om de administratie (na de brexit) digitaal af te handelen. Geen controle meer in de haven, maar een digitale exportvergunning voor cargo. Het doel: geen onderbreking van de goederenstromen en wachttijden vermijden. Het dataplatform moet klaar zijn in maart 2019. Tegelijkertijd voorziet de haven van Zeebrugge honderden parkeerplaatsen voor vrachtwagens bij de grensinspectiepost en in de achterhaven.

Als het VK een derde land wordt, dan is er bijkomend personeel nodig om die formaliteiten te vervullen. Dat betekent dat er extra mensen opgeleid moeten worden. Douane-declarant is immers een knelpuntberoep. In Zeebrugge start men alvast met de opleiding van nieuwe mensen. Er zijn bovendien ook extra aanwervingen nodig voor het douane infopunt in Zeebrugge én de grensinspectiepost.

Er zijn ongeveer een 20.000-tal kmo’s die handel voeren met het VK. Niet iedereen beseft wat de gevolgen kunnen zijn bij een harde brexit. Bewustmaking is dus nodig om weigeringen op de terminal te vermijden. De haven van Zeebrugge stimuleert bedrijven daarom om al hun vragen over de brexit te stellen via haar website. Zo blijft zij een expertisecentrum voor verkeer naar het VK.

De haven wordt goed ondersteund door de douane en het FAVV. Toch blijft ze de beleidsmakers aanmanen om te streven naar een zo goed mogelijke deal met het VK. De haven moet immers haar expertise kunnen behouden en het level playing field moet gevrijwaard blijven. België moet sterk staan ten aanzien van buurlanden én concurrenten Nederland en Frankrijk. De haven roept dus op tot waakzaamheid.

Daarnaast is er ook een goede samenwerking met FIT en Voka.

We kunnen dus stellen dat de haven van Zeebrugge zich voorbereid tot een brexit-proof port. In een competitief landschap wil de haven van Zeebrugge haar positie verstevigen als de Noordwest-Europese haven voor de handel met het VK.

Vragen?

● Aan de haven van Zeebrugge

Contacteer Patrick Van Cauwenberghe via pvc@mbz.be of Ghanima Van de Venne via gvdv@mbz.be .

● Heeft u vragen/opmerkingen met betrekking tot de brexit?

Mail naar brexitproof@portofzeebrugge.be

● Werk je ook graag mee aan de brexit-blogreeks?

Contacteer jouw VLEVA-liaisonofficer.

Extra info

Brexit-blogreeks: is jouw organisatie voorbereid op brexit?

Laat ook jouw licht schijnen op de gevolgen van de brexit. VLEVA bundelt alle getuigenissen en maakt deze over aan onze Vlaamse en Europese beleidsmakers.

Werk je ook graag mee aan de brexit-blogreeks?

Contacteer jouw VLEVA-liaisonofficer.

Wat gebeurt er al rond de brexit in Vlaanderen?

●      De Brexit impact scan gaat de impact na van brexit voor alle Belgische bedrijven.

●      De Vlaamse Regering keurde het “Brexit Actieplan” goed waarbij twee miljoen euro wordt voorzien om Vlaanderen voor te bereiden op de brexit en om de weerbaarheid van het Vlaams economisch weefsel verhogen. Het actieplan bevat 4 pijlers:

○      Proactieve diplomatieke standpuntbepaling

○      Pleidooi voor brexit compensaties in het MFK post 2020

○      Integrale ondersteuning voor Vlaamse bedrijven via een centrale Brexit Helpdesk. Deze Helpdesk komt in de plaats van het bestaande meldpunt van FIT en staat ondernemingen bij met advies op maat van het bedrijf en leidt de onderneming naar relevante Vlaamse en federale overheidsdiensten, partners, overheidswetgeving, subsidies en andere financieringsmogelijkheden. De regering verhoogt daarnaast de middelen van FIT om het beschikbare ondersteuningsinstrumentarium te versterken

○      Aantrekken van investeringen