Grote uitdagingen voor Portugese voorzitterschap

12 januari 2021 - door Grete Hellemans

De Raad van de Europese Unie beschikt over een roterend voorzitterschap. Om de 6 maanden zit een andere lidstaat op de voorzittersstoel. Sinds 1 januari is Portugal aan de beurt, voor de vierde keer al.

De Portugezen staan voor enkele grote uitdagingen. Het nieuwe meerjarig financieel kader en bijhorend herstelplan moet geïmplementeerd worden. Ook de uitvoering van de brexit moet nog goed afgerond worden.

Daarnaast identificeerde het Portugese Voorzitterschap - onder het motto ‘Time to deliver: a fair, green and digital recovery’ - 3 topprioriteiten voor de komende zes maanden:

Een herstel ondersteunen met behulp van een klimaat- en digitale transitie.
De implementatie van de Europese Pijler van Sociale Rechten
De Europese autonomie versterken, met een open positie naar de wereld en een leidende rol in klimaatactie en digitale transformatie.

Het Portugese voorzitterschap identificeerde vijf pijlers waar het actief op zal inzetten:

Een weerbaar Europa

De coronacrisis heeft een grote impact op de Europese economie. Om de weerbaarheid van de Unie te versterken zitten er verschillende initiatieven in de pijplijn. Eerst en vooral zal het nieuwe meerjarig financieel kader en bijhorend herstelplan nu geïmplementeerd moeten worden. Maar ook de Europese banken en markten moeten weerbaarder worden. Daarvoor kijkt men naar het Actieplan voor een Economische en Monetaire Unie. Vooral het finaliseren van de Bankenunie, duurzaam corporate governance en de kapitaalmarktenunie zijn daarbij essentieel.

Om de impact op de toeristische sector te verzachten zullen de Portugezen bovendien sterk inzetten op de versterking van duurzaam toerisme, en de capaciteit van toeristische kmo’s.

Ook om de maatschappelijke weerbaarheid te verstevigen werden er al voorstellen gedaan. Zo publiceerde de commissie eind vorig jaar het European Democracy actieplan. Dat plan wil onder meer de mediavrijheid en electorale integriteit beschermen. Ook de strijd tegen desinformatie zal opgevoerd worden.

Een sociaal Europa

De Portugese sociaaldemocratische regering wil duidelijk sterk inzetten op een sociaal Europa. De belangrijkste Portugese prioriteit voor een sociaal Europa is de implementatie van de Europese Pijler van Sociale Rechten. Vorig jaar presenteerde de Commissie bovendien een eerste voorzichtig voorstel voor een Europees minimumloon. En ook het Child Guarantee scheme, om kinderen in armoede beter te beschermen, wordt een belangrijk dossier. Om het belang van een sociaal Europa te onderstrepen, organiseert het Voorzitterschap een Sociale Top in Porto. Die vindt plaats in mei 2021 en alle sociale initiatieven zullen daar aan bod komen.

Een groen Europa

Geen groen Europa zonder Green Deal. En ook daar ligt nog heel wat werk op de plank. De Europese Klimaatwet, die vastlegt dat de EU in 2050 klimaatneutraal moet zijn, moet nog goedgekeurd worden. De posities van het Europees Parlement en de Raad over de specifieke doelstellingen liggen momenteel nog ver uit elkaar.

Naast de klimaatwet zien de Portugezen nog enkele andere dossiers die prioriteit zullen krijgen: de hervorming van het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en de implementatie van het nieuwe Visserijbeleid. Ook voorstellen rond circulaire en blauwe economie en de nieuwe bosstrategie staan hoog op de agenda.

Een digitaal Europa

Om de digitale transitie te versnellen wil de Unie nog meer een leider zijn in digitale innovatie en de digitale economie. Daarom moeten digitale oplossingen en strategieën nog meer aangemoedigd worden. Zowel in gezondheidszorg en innovatie als in justitie en mobiliteit.

Daarnaast wil men meer aandacht geven aan de ontwikkeling van digitale skills. Die zijn onder meer nodig om in te spelen op nieuwe productieprocessen. Men wil ook data toegankelijker maken. Dat moet het leven van Europese burgers verbeteren.

Het Portugese voorzitterschap kijkt vooral naar het Digitale Dienstenpakket dat eind vorig jaar werd voorgesteld. Daarnaast wil men ook werk maken van het e-Privacy voorstel rond bescherming van persoonlijke data in elektronische communicatie.

Een globaal Europa

Multilateralisme moet de basis zijn van de geopolitieke positie van de Unie. Dat moet tot uiting komen in verschillende partnerschappen. Zo is een gebalanceerd en eerlijk partnerschap tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk belangrijk. Ook de handelsagenda, gebaseerd op duidelijke regels, blijft dezelfde.

Het goede partnerschap met het Afrikaans continent wil de Unie bevestigen door de voorbereiding van de 6e EU-AU Top. De relatie met landen ten zuiden van de Middellandse Zee mag daarbij niet vergeten worden. De blik van de Unie richt zich onder andere naar Latijns-Amerika. En natuurlijk ook naar de Verenigde Staten, waar de presidentsverkiezingen een nieuw momentum kunnen creëren voor een vernieuwde transatlantische samenwerking.

Benieuwd naar de uitwerking van al deze initiatieven? VLEVA volgt het uiteraard voor je op!