27 november 2024 - door Florence De Vlam
Op maandag 18 november heeft de Raad van de Europese Unie vier nieuwe wetsvoorstellen aangenomen als onderdeel van het wetgevingspakket “maritieme veiligheid”.
Om de scheepvaart veiliger, schoner en moderner te maken, heeft de Europese Commissie in juni 2023 een herziening van een reeks regels voorgesteld als onderdeel van het pakket maritieme veiligheid.
Het pakket maritieme veiligheid bestaat uit: onderzoek naar ongevallen in de maritieme sector, verontreiniging vanaf schepen, naleving van vlaggenstaatvereisten en havenstaatcontrole
De tekst is nu klaar voor publicatie in het EU-publicatieblad, de laatste stap in het Europese besluitvormingsproces.
De herziene richtlijn voor het onderzoek van ongevallen in de maritieme sector zorgt voor betere bescherming van vissersvaartuigen onder de 15 meter, hun bemanning en het milieu, door ongevallen met dodelijke slachtoffers en verlies van vaartuigen systematisch te onderzoeken. De richtlijn verduidelijkt de definities en wettelijke bepalingen, waardoor ongevallen op een geharmoniseerde en tijdige manier worden onderzocht. Ook vergroot het de capaciteit van ongevallenonderzoekinstanties om deskundig en onafhankelijk te werken. Verder actualiseert de richtlijn verwijzingen naar EU-wetgeving en IMO-resoluties, en versterkt het de onafhankelijkheid en vertrouwelijkheid van de instanties, terwijl administratieve lasten worden verminderd.
De herziene richtlijn inzake verontreiniging door schepen introduceert internationale normen om de scheepvaart veiliger te maken en het mariene milieu beter te beschermen. Schepen die verontreinigende stoffen lozen, krijgen afschrikkende en proportionele sancties. De richtlijn breidt het toepassingsgebied uit naar illegale lozingen van schadelijke stoffen, afvalwater, vuilnis, looswater en uitlaatgasreinigingsresiduen. Verder versterkt het de basis voor bestuurlijke sancties, zodat nationale autoriteiten consistente maatregelen kunnen nemen in alle Europese zeeën. Het scheidt administratieve sancties van strafrechtelijke en zorgt voor afstemming met internationale regels, zoals het Marpol-verdrag.
De herziene richtlijn inzake naleving van vlaggenstaatverplichtingen regelt de handhaving van regels op Unieniveau voor vlaggenstaten, die verantwoordelijk zijn voor het toezicht op de naleving van IMO-verdragen door schepen. De wet actualiseert de bestaande regelgeving en stemt deze af op internationale normen, zoals de III-code. Het voorziet in adequate inspecties van schepen en toezicht op erkende organisaties die voor vlaggenstaten werken, bevordert het gebruik van digitale oplossingen en zorgt voor een geharmoniseerde aanpak voor het begrip, de rapportage en de meting van de prestaties van vlaggenstaatvloten en -taken.
De herziene richtlijn voor havenstaatcontrole regelt de inspectie van buitenlandse schepen in havens om te controleren of ze voldoen aan de internationale verdragen en EU-wetgeving, met focus op maritieme veiligheid en bescherming van het mariene milieu. De wet past EU-regelgeving aan internationale normen, zoals het Memorandum van Overeenstemming van Parijs en IMO-verdragen. Daarnaast biedt het bescherming voor vissersvaartuigen en hun bemanning, onder meer door vrijwillige inspecties van grotere vissersvaartuigen (langer dan 24 meter), en bevordert het een efficiënte en geharmoniseerde aanpak van inspecties.
Na het voorlopige politieke akkoord tussen de Raad en het Parlement op 27 februari en de plenaire goedkeuring op 10 april, volgde op 18 november de formele goedkeuring door de Raad. Zodra de voorzitters van het Europees Parlement en de Raad het ondertekenen, worden de vier wetgevingsbesluiten gepubliceerd in het Publicatieblad van de EU en treden ze 20 dagen na publicatie in werking. Lidstaten hebben daarna 30 maanden de tijd om de gewijzigde richtlijnen in hun nationale wetgeving om te zetten.
Persbericht van de Raad ‘Maritieme veiligheid: Raad neemt nieuwe wetgeving aan over schone en moderne scheepvaart in de EU’
Commissievoorstel: Ongevallen op zee
Commissievoorstel: Verontreiniging vanaf schepen
Commissievoorstel: Naleving van vlaggenstaatverplichtingen
Commissievoorstel: Havenstaatcontrole
