09 juni 2023 - door Liese Dewilde
Mentale gezondheid doet ertoe. In de Europese Gezondheidsunie moet geestelijke gezondheid op gelijke hoogte met lichamelijke gezondheid komen. De Europese Commissie introduceerde op 7 juni 2023 daarom haar ‘Nieuwe alomvattende aanpak van geestelijke gezondheid’.
De Commissie gaat voor een alomvattende aanpak: van preventie, naar behandeling, tot re-integratie.
De acties en inspanningen gaan over alle beleidsterreinen heen.
EU-financiering zal de lidstaten helpen om mensen en hun geestelijke gezondheid op de eerste plaats te stellen.
De Commissie gaat voor een alomvattende aanpak. Van begin tot einde en over alle beleidsterreinen heen.
De EU richt zich op drie beginselen:
Adequate en doeltreffende preventie
Toegang tot hoogwaardige en betaalbare geestelijke gezondheidszorg en behandeling
Re-integratie in de samenleving na herstel
De risicofactoren van geestelijke gezondheidsproblemen zijn veelzijdig. De Commissie-mededeling erkent dit door geestelijke gezondheid op alle beleidsterreinen aan te pakken. Geestelijke gezondheid op het werk en hulpverlening aan kwetsbaren vormen bijvoorbeeld het onderwerp van de mededeling.
De nieuwe aanpak omvat daarom acties en maatregelen over verschillende beleidslijnen heen:
Preventie en vroegtijdige opsporing:
Europees initiatief ter preventie van depressie en zelfmoord
Europese code voor geestelijke gezondheid
Versterkt onderzoek naar hersengezondheid
Investeringen in opleiding en capaciteitsopbouw:
Opleidings- en uitwisselingsprogramma's voor professionals
Technische ondersteuning voor nationale hervormingen op het gebied van geestelijke gezondheid
Waarborgen van goede geestelijke gezondheid op het werk:
EU-brede bewustmakingscampagnes van het Europees Agentschap voor de veiligheid en de gezondheid op het werk (EU-OSHA)
Mogelijke toekomstige EU-initiatieven inzake psychosociale risico's op het werk
Bescherming van kinderen en jongeren:
Netwerk voor geestelijke gezondheid van kinderen en jongeren
Preventie-toolkit voor kinderen met aandacht voor gezondheidsdeterminanten
Verbeterde bescherming online en op sociale media
Hulpverlening aan kwetsbare groepen:
Gerichte steun aan ouderen, mensen in moeilijke economische of sociale situaties, migranten en vluchtelingen
Speciale aandacht voor door conflicten getroffen bevolkingsgroepen
Leidende rol op internationaal niveau:
Vergroten van bewustwording
Bieden van hoogwaardige ondersteuning op het gebied van geestelijke gezondheid in humanitaire noodsituaties
De Commissie wilt lidstaten helpen om mensen en hun mentale gezondheid op de eerste plaats te stellen. Dit doet ze door te verwijzen naar bestaande EU-financieringsinstrumenten.
Er zijn 20 vlaggenschipinitiatieven en 1,23 miljard euro aan EU-financiering uit verschillende financiële instrumenten die lidstaten kunnen ondersteunen bij mentale gezondheidsambities.
Je ontdekt de verschillende financiële instrumenten in de VLEVA-subsidiewijzer. Contacteer het subsidieloket voor vragen.
Het is steeds moeilijker om actuele uitdagingen het hoofd te bieden. De aanzienlijke technologische, ecologische en maatschappelijke veranderingen van het moment hebben invloed op ons vermogen om uitdagingen te overkomen.
Dat besef van mentale kwetsbaarheid is er in Europa. Daarom streeft de Commissie naar gelijke aandacht voor geestelijke en lichamelijke gezondheid.
De kosten van niet ingrijpen zijn bovendien aanzienlijk. Jaarlijks lopen die kosten op tot meer dan 600 miljard euro in alle EU-landen samen. De kosten van niet ingrijpen zullen naar verwachting verder stijgen door de evoluerende mondiale uitdagingen.
Tijdens de Toekomstconferentie gaven burgers hun bezorgdheid en hun wens voor EU-actie al aan. Ook het Europees Parlement riep op tot Europese initiatieven. Europees Commissievoorzitter von der Leyen bood antwoord in haar State of the Union van 2022. Ze beloofde een initiatief rond mentale gezondheid.
Deze stap komt op het juiste moment. Voor de COVID-19-pandemie had al 1 op 6 mensen in de EU te maken met geestelijke gezondheidsproblemen. De uitdagingen zijn ondertussen alleen maar groter geworden.
Deze Commissie-mededeling is een niet-wetgevend initiatief. De Raad en het Europees Parlement zijn vrij om hierop te reageren.
Niet-wetgevende initiatieven hebben geen juridisch bindende kracht. Toch kunnen ze aanzienlijke invloed uitoefenen op het beleid en de praktijken in de EU-lidstaten. Ze vormen een instrument om uitdagingen aan te pakken, beleidsdoelstellingen te bevorderen, bewustwording te vergroten en samenwerking te stimuleren.
Lees meer in het persbericht van de Commissie. De volledige tekst van de Commissie-mededeling ontdek je hier.
