FEMM-commissie stemt voor bindende loontransparantie vanaf 50 werknemers

Recht op gelijke beloning & politieke prioriteit Von der Leyen

Het Verdrag van Rome voorziet in het recht op gelijke beloning van vrouwen en mannen voor gelijke of gelijkwaardige arbeid. Dit recht is nog verder uitgewerkt in aanvullende wetteksten. Toch staat de effectieve uitvoering en handhaving van dit beginsel in de praktijk nog niet op punt.

In maart 2021 publiceerde de Commissie daarom het ‘Voorstel voor een richtlijn ter versterking van de toepassing van het beginsel van gelijke beloning van mannen en vrouwen voor gelijke of gelijkwaardige arbeid door middel van beloningstransparantie en handhavingsmechanismen’. Dit voorstel met maatregelen voor beloningstransparantie vormt een politieke prioriteit van Commissievoorzitter Von der Leyen.

Het Commissievoorstel omvat beloningsinformatie voor werkzoekenden, het recht om te weten hoeveel werknemers betaald krijgen die hetzelfde werk doen en, voor grote bedrijven, een rapportageplicht met betrekking tot het beloningsverschil tussen mannen en vrouwen. Verder versterkt het voorstel de instrumenten waarmee werknemers hun rechten kunnen afdwingen en vergemakkelijkt het de toegang tot de rechter. Werkgevers zullen niet mogen informeren naar de eerdere beloning van een sollicitant en zullen geanonimiseerde beloningsgegevens moeten verstrekken als een werknemer daarom vraagt. Werknemers krijgen recht op compensatie voor beloningsdiscriminatie.

Europees Parlement gaat verder dan het Commissievoorstel

Alle compromisamendementen - die voortvloeien uit het recente akkoord tussen rapporteurs en schaduwrapporteurs - zijn aangenomen. Zo worden ondernemingen in de EU met ten minste 50 werknemers (in plaats van de aanvankelijk door de Europese Commissie voorgestelde 250) verplicht informatie openbaar te maken die het gemakkelijker maakt lonen te vergelijken. Dit heeft als doel om werknemers in staat te stellen om loonverschillen binnen hun organisatie aan het licht te brengen.

De instrumenten om de beloningsniveaus te beoordelen en te vergelijken moeten gebaseerd zijn op genderneutrale criteria en genderneutrale functiewaarderings- en classificatiesystemen omvatten.

Als uit het loonrapport blijkt dat de loonkloof tussen mannen en vrouwen ten minste 2,5% bedraagt (tegenover 5% in het oorspronkelijke voorstel), moeten de lidstaten ervoor zorgen dat de werkgevers, in samenwerking met hun werknemersvertegenwoordigers, een gezamenlijke loonevaluatie uitvoeren en een genderactieplan opstellen. Het Europees Parlement vraagt de Commissie ook om een label voor deugdzame werkgevers in het leven te roepen.

Werknemers en werknemersvertegenwoordigers moeten het recht hebben om duidelijke en volledige informatie te ontvangen over individuele en gemiddelde loonniveaus, uitgesplitst naar geslacht. De tekst van de Europarlementsleden voorziet bovendien in een verbod op geheimhouden van lonen. Contractuele bepalingen die werknemers verbieden of beperken om informatie over hun loon openbaar te maken kunnen dan niet meer. Ook het opvragen van informatie over het loon van dezelfde of andere categorieën werknemers kan niet contractueel uitgesloten worden.

In verband met de verschuiving van de bewijslast volgen de Europarlementsleden de Commissie. In gevallen waarin een werknemer van mening is dat het beginsel van gelijke beloning niet is nageleefd en de zaak aanhangig maakt bij de rechter, moet de nationale wetgeving de werkgever verplichten te bewijzen dat er geen sprake is van discriminatie.

Volgende stappen

De FEMM-commissie keurde ook de beslissing om in interinstitutionele onderhandelingen te stappen goed. In plenaire zitting zal het Europees vooreerst nog stemmen over deze beslissing. Dit zal wellicht gebeuren tijdens de plenaire vergadering van 4 tot 7 april.

De Raad bereikte in december 2021 al een akkoord over haar algemene oriëntatie. Na plenair akkoord van het Europees Parlement kunnen de trilogen tussen de Raad en het Parlement effectief starten.

Hier vind je alles in verband met het oorspronkelijke Commissievoorstel. Over het akkoord in de Raad kan je hier lezen. De volledige compromistekst van de Raad vind je hier.

Alle compromisamendementen waarmee het Europees Parlement instemde, vind je hier.