Europese minimumlonen: onderhandelingspositie van de Raad

Moeilijkheden

Het was niet eenvoudig om tot een onderhandelingspositie te komen in de Raad. Meerdere delegaties betwistten namelijk de rechtsgrondslag aan de basis van het Commissievoorstel. En hoewel de Juridische dienst van de Raad deze rechtsgrondslag valideerde, werd tegelijk ook weinig manoeuvreerruimte gegeven voor de onderhandelingen omwille van het subsidiariteitsbeginsel.

Ook de kwestie van de eerbiediging van de autonomie van de sociale partners in alle lidstaten is gedurende de onderhandelingen een knelpunt geweest. Vooral de Scandinavische lidstaten stonden op hun strepen, gezien de arresten Viking en Laval van het Hof van Justitie in het verleden flink afbreuk deden aan hun nationale stelsels.

Omwille van de beperkingen qua rechtsgrondslag door de Europese verdragen en omwille van de eerbiediging van nationale stelsels, is de compromistekst van de Raad als eindresultaat niet erg bindend. Het compromisvoorstel verandert bovendien de naam van de tekst om te benadrukken dat het gaat om een kader waarbinnen de nationale minimumlonen zich moeten ontwikkelen.

Afwijkingen van het Commissievoorstel

De algemene tendens van de compromistekst is een versoepeling van het oorspronkelijke Commissievoorstel, ten gevolge van de sterke oppositie van een aantal lidstaten die hun nationale stelsels met autonomie voor sociale partners wilden vrijwaren. Inhoudelijk worden in de tekst van de Raad de volgende afwijkingen voorgesteld:

• De dekking van collectieve onderhandelingen wordt als indicatief in plaats van als doelstelling vermeld. Lidstaten die geen 70% dekking hebben, zullen evenwel een actieplan moeten indienen.
• De criteria voor de beoordeling van de toereikendheid van de minimumlonen worden versoepeld en kunnen verwijzen naar internationale of nationale criteria.
• Een verduidelijking van de verschillen tussen wettelijke minimumlonen, minimumlonen waarvoor door sociale partners is onderhandeld en hybride systemen.
• De mogelijkheden voor variaties op en inhoudingen op het wettelijk minimumloon zijn aan het oordeel van de lidstaten overgelaten, zolang de beginselen van evenredigheid en non-discriminatie maar worden gerespecteerd.
• De voorwaarden voor het verzamelen van gegevens zijn versoepeld: er moet om de twee jaar verslag worden uitgebracht over de situatie van het minimumloon, in plaats van jaarlijks zoals was bepaald in de door de Europese Commissie voorgestelde tekst

De volledige compromistekst van de Raad kan je hier vinden.

Vervolg

Aangezien de onderhandelingsposities van zowel de Raad als het Europees Parlement nu vast liggen, kunnen de interinstitutionele onderhandelingen of trilogen van start gaan. In de eerste helft van 2022 zal het Frans voorzitterschap van de Raad met dit dossier aan de slag gaan. De Franse minister van Arbeid Elisabeth Borne verwelkomde de stemming van vandaag op haar Twitter-account. Zij verzekerde dat het Franse voorzitterschap het werk altijd zal voortzetten "met respect voor elkaars sociale modellen".

Dat werk belooft niet eenvoudig te worden. Men verwacht moeilijke interinstitutionele onderhandelingen aangezien de positie van de Raad en het Europees Parlement ver uit elkaar liggen. Ze wijken beiden af van het oorspronkelijke Commissievoorstel, in tegengestelde richting.