29 maart 2023 - door Liese Dewilde
Het rapport van rapporteur Javier Sanchez Moreno (S&D) over de herziening van de richtlijn betreffende de gecombineerde werk- en verblijfsvergunning voor werknemers uit derde landen is aangenomen in de LIBE-Commissie (Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken) van het Europees Parlement.
LIBE wilt de werkingssfeer van de richtlijn uitbreiden en gaat voor eenvoudigere en snellere provedures voor het verkrijgen van een gecombineerde vergunning.
LIBE benadrukt het belang van garanties voor de gelijke behandeling van werknemers uit derde landen en nationale werknemers.
Op de plenaire vergadering van het Europees Parlement in april zal het rapport worden voorgelegd. Werkzaamheden in de Raad en het Europees Parlement wijken van elkaar af.
De richtlijn gecombineerde vergunning (single permit) creëert een gecombineerde vergunning voor verblijf en werk voor werknemers van buiten de EU die legaal in een EU-land verblijven, een enkele aanvraagprocedure voor deze vergunning en een reeks rechten (waaronder gelijke behandeling ten opzichte van onderdanen in dat land) voor werknemers van buiten de EU die onder de richtlijn vallen.
Op 27 april 2022 publiceerde de Commissie een voorstel om de bestaande richtlijn gecombineerde vergunning te herzien. De volledige tekst van het Commissievoorstel kan je hier vinden.
Het doel was om, onder andere, de aanvraagprocedure te stroomlijnen en doeltreffender te maken. Het verkorten van de totale duur aanvraagprocedures voor werkgevers zal naar verwachting de aantrekkingskracht van de EU helpen vergroten en de tekorten aan arbeidskrachten in de EU verhelpen.
De LIBE-commissie wilt de werkingssfeer van de richtlijn uitbreiden tot de categorie seizoenarbeiders, personen die op grond van tijdelijke bescherming mogen verblijven en personen wier uitzetting op feitelijke of juridische gronden is opgeschort (maar die legaal verblijven en mogen werken).
De EU-lidstaten zouden de bevoegdheid behouden om te bepalen hoeveel onderdanen van derde landen hun grondgebied mogen binnenkomen om er te werken.
De LIBE-Europarlementsleden zijn overeengekomen om de maximumtermijn voor het nemen van een besluit over een aanvraag voor een gecombineerde vergunning te verkorten van 4 maanden tot 90 dagen. Hierbij moet de gehele procedure (verificatie van de voorwaarden en vereisten, alsmede verificatie van de arbeidsmarktsituatie, erkenning van kwalificaties en vooral de afgifte van een visum) in deze termijn worden opgenomen.
Ze voeren bovendien een versnelde procedure van 45 dagen in. Deze kan gelden voor aanvragen van personen die hebben deelgenomen aan het "EU-talentpartnerschap" (legale arbeidsmigratie) of die reeds in het bezit zijn van een gecombineerde vergunning in een andere lidstaat.
De nieuwe gecombineerde vergunning zal niet aan één werkgever verbonden zijn. Het wordt mogelijk om sneller van baan te veranderen. Hier zijn dan wel voorwaarden aan verbonden. Houders van een gecombineerde vergunning die werkloos zijn, zullen bovendien hun vergunning 9 maanden kunnen behouden om een baan te vinden (tegenover 3 maanden in het Commissievoorstel.
Rapporteur Moreno meent met dit rapport de gelijke behandeling van werknemers uit derde landen en nationale werknemers te garanderen én te zorgen voor bescherming tegen uitbuiting en andere illegale situaties.
De gecombineerde vergunning voor werknemers die het slachtoffer zijn van ernstige schendingen van hun rechten zou met 12 maanden worden verlengd om hen volledige toegang tot de arbeidsmarkt te geven en nieuw werk te zoeken.
De rapport dat werd goedgekeurd door de LIBE-commissie in het Europees Parlement, moet ook nog goedgekeurd worden tijdens een plenaire vergadering van het Europees Parlement. Het rapport zal voorgelegd worden ergens tijdens de plenaire zitting van 17 tot 20 april 2023. Er zal dan ook meteen gestemd worden over het openen van de onderhandelingen met de Raad over dit dossier.
De Raad is volop bezig met haar werkzaamheden om tot een algemene oriëntatie te komen over het dossier. Het Zweeds Voorzitterschap van de Raad kwam op 17 januari 2023 nog met een nieuwe compromistekts. Die vind je terug in de bijlage onderaan.
Het is al duidelijk dat de werkzaamheden van de Raad en die van het Europees Parlement sterk afwijken van elkaar. Waar het LIBE-rapport gaat voor versoepelingen ten opzichte van het Commissievoorstel, gaan de Raad-werkzaamheden meestal uit van verstrengingen in vergelijking met het voorstel.
Het aangenomen LIBE-rapport kan je hier vinden.
