Raad algemene zaken buigt zich over cohesiebeleid en begroting 2023

30 november 2022 - door Celeste Wezenbeek

  • Voor de programmaperiode 2014-2020 dringt de Raad erop aan dat de effectieve afsluiting van de programma's centraal staat.

  • De Raad stelt dat rekening moet worden gehouden met de specifieke kenmerken van de regio's.

  • De Raad nam de begroting van de EU voor 2023 formeel aan als agendapunt zonder debat.

Langetermijneffecten op regio's

De Raad besprak de rol van het cohesiebeleid als belangrijke hefboom om de convergentie op lange termijn binnen de EU te bevorderen en de verschillen in ontwikkelingsniveau van de verschillende regio's te verkleinen. De ministers waren ingenomen met de bijdrage van het cohesiebeleid aan het dichten van de kloof tussen minder en meer ontwikkelde regio's en lidstaten in de afgelopen decennia.  Er werd benadrukt dat het cohesiebeleid een modern en flexibel investerings­instrument is om regio's in de hele EU te helpen gemeenschappelijke langetermijn­doelstellingen na te streven en tegelijkertijd, waar nodig, meer onmiddellijke uitdagingen ter plaatse aan te pakken.

Tijdens het debat zetten de ministers hun standpunten over verschillende kwesties inzake het cohesiebeleid uiteen. Het ging onder meer over de belangrijkste doelstellingen en beginselen die voor de toekomst moeten worden veiliggesteld, en over de verwachte uitdagingen en de beste manier om die aan te pakken. Ook de meerwaarde van het cohesiebeleid in vergelijking met andere EU-beleidsmaatregelen en -instrumenten kwam aan bod. De lidstaten wezen daarbij op de nood aan meer synergie tussen de verschillende instrumenten om de kerndoelstellingen van het cohesiebeleid beter te kunnen verwezenlijken.

De ministers benadrukken dat het cohesiebeleid moet kunnen steunen op een stevige en doeltreffende beleidsmix van nationale en EU-maatregelen en -instrumenten. Dat is nodig om de regio's te helpen met uitdagingen die voortvloeien uit demografische en technologische veranderingen en de digitale en groene transitie – zodat geen enkele regio aan zijn lot wordt overgelaten.

Programmaperiode 2014-2020

Voor de programmaperiode 2014-2020 dringt de Raad erop aan dat de effectieve afsluiting van de programma's centraal staat, en roept alle betrokkenen op om de resultaten en voordelen van het cohesiebeleid in de openbaarheid te brengen.

Recente crisissen

Het cohesiebeleid heeft de gevolgen van de recente crisissen helpen verzachten. Het beleid moet volgens de Raad kunnen worden aangepast aan nieuwe ontwikkelingen zonder afbreuk te doen aan de structurele en lange­termijndoel­stellingen ervan. De Commissie wordt verzocht de economische en sociale gevolgen van de Russische oorlog in Oekraïne nauwlettend te volgen en indien nodig verdere maatregelen te bekijken voor een succesvolle uitvoering van de cohesie­beleids­programma's.

Programmaperiode 2021-2027

De Raad is ook tevreden dat het wetgevings­kader voor de periode 2021-2027, het voorziet in eenvoudigere en meer flexibele uitvoeringsregels.

Territoriale dimensie

De Raad stelt dat rekening moet worden gehouden met de specifieke kenmerken van de regio's, en dat bijzondere aandacht moet uitgaan naar regio's die te kampen hebben met verschillende structurele of permanente oneven­wichtigheden. Het is dan aan de lidstaten en de Commissie om te zorgen voor een tijdige uitvoering van het Just Transition Fund, dat regio's in staat stelt de sociaal-economische gevolgen van de groene transitie van de EU aan te pakken.

Cohesiebeleid na 2027

In de conclusies geeft de Raad ook enkele richtsnoeren voor het cohesiebeleid na 2027. Zo is het belangrijk dat de economische, sociale en territoriale samenhang de komende jaren verder wordt versterkt. Er staat ook in dat het cohesiebeleid een beleid voor alle regio's is.

Bij de voorbereiding van het volgende wetgevingskader zal de Commissie de mogelijkheden van een op prestaties gebaseerde vergoeding onderzoeken en verder werken aan het vereenvoudigen en het harmoniseren van de regels in alle programma's. Ook worden de bestaande beleidsinstrumenten geëvalueerd alvorens nieuwe instrumenten in te voeren, dit om overlapping te voorkomen. De Raad vraagt ook om de duurzame ontwikkeling van de EU en haar regio's een belangrijke plaats te geven in de volgende programmerings­periode, en aandacht te besteden aan de specifieke kenmerken van regio's.

EU-begroting 2023

De Raad nam de begroting van de EU voor 2023 formeel aan (als agendapunt zonder debat). Daarover was reeds overeenstemming bereikt tijdens onderhandelingen met het Europees Parlement. Het totaal aan vastleggingen bedraagt € 186,6 miljard. Dat is een stijging van 1,1% ten opzichte van de gewijzigde begroting 2022. Binnen de uitgavenplafonds van het meerjarig financieel kader voor 2021-2027 wordt € 0,4 miljard opzij gehouden voor onvoorziene behoeften. Het totaal aan betalingen bedraagt € 168,6 miljard, een stijging van 1% ten opzichte van 2022.

Meer lezen

Lees meer over de Raad algemene zaken

Lees meer over de EU-begroting voor 2023