Hoger onderwijspakket gepubliceerd
In haar Werkprogramma voor 2022 kondigde de Europese Commissie een ‘Hoger onderwijspakket’ aan. Dit pakket bestaat uit twee initiatieven die de Commissie op 18 januari lanceerde, namelijk ‘Een Europese Strategie voor Universiteiten’ en ‘Een voorstel van de Commissie voor een aanbeveling van de Raad over het bouwen van bruggen voor doeltreffende Europese samenwerking in het hoger onderwijs’
- De twee initiatieven beogen een verhoging van de transnationale samenwerking tussen de Europese universiteiten*.
- Er wordt een juridisch kader uitgewerkt om allianties te sluiten.
- De opties en noodzakelijke stappen die nodig zijn om een gezamenlijk Europees diploma te ontwikkelen tegen midden 2024 worden onderzocht.
Aan de hand van deze twee initiatieven betracht men universiteiten* te ondersteunen om ten eerste maatschappelijke uitdagingen zoals klimaatverandering, digitale transformatie en vergrijzing op te lossen. Ten tweede de motor voor innovatie en onderzoek te zijn en ten derde vaardigheden en kennis te promoten.
De strategie biedt een visie op de transformatie van de hoger onderwijssector in heel Europa. Het heeft tot doel om universiteiten te ondersteunen en hen in staat te stellen zich aan te passen aan de veranderende omstandigheden. Alsook hen te laten floreren en te laten bijdragen tot de veerkracht en het herstel van Europa. Het bouwt voort op de lessen die zijn getrokken uit het Europees Universitair initiatief.
De aanbeveling is de eerste stap van een geleidelijke aanpak naar een diepere, duurzamere en effectievere transnationale samenwerking. Door de krachten van de lidstaten en de instellingen voor hoger onderwijs in Europa te bundelen, kan de transnationale samenwerking een nieuwe dimensie en reikwijdte krijgen. Op basis van de gedeelde waarden kan er een werkelijk Europese dimensie in de hoger onderwijssector ontwikkeld worden.
Beleidsdoelstellingen
Om dit te realiseren, ligt de focus op 4 hoofddoelstellingen:
- Versterk de Europese dimensie in hoger onderwijs en onderzoek a.h.v. een concrete Europese aanpak (cfr. Erasmus+, Horizon Europe).
- Ondersteun universiteiten als toonbeeld van de Europese levensstijl.
- Geef universiteiten meer armslag als belangrijke actoren bij de groene en de digitale transitie. Ze voorzien nl. jongeren met digitale vaardigheden en ontwikkelen mee de innovaties die nodig zijn voor de digitale en groene transitie.
- Door een intensievere internationale samenwerking binnen Europa en daarbuiten zal Europa aantrekkelijker worden als studiebestemming en als mondiale partner voor samenwerking op het gebied van onderwijs, onderzoek en innovatie.
Om dit alles te doen slagen, moeten de beleidsprioriteiten en investeringen op Europees, nationaal, regionaal en institutioneel niveau op elkaar worden afgestemd. Tevens is een nauwere samenwerking met en tussen de lidstaten, universiteiten en andere belanghebbenden nodig voor de uitvoering.
Resultaten tegen midden 2024
Aan de hand van vier vlaggenschipinitiatieven wil de Commissie een nieuw kader voor Europese samenwerking scheppen.
- Erasmus+ Europees Universiteit initiatief
- Tegen midden 2024 een juridisch kader uitwerken om 60 allianties te vormen tussen instellingen voor hoger onderwijs.
- De opties en noodzakelijke stappen onderzoeken die nodig zijn om een gezamenlijk Europees diploma te ontwikkelen tegen midden 2024. Hiervoor zal de Commissie Europese criteria ontwikkelen voor de toekenning van een ‘European Degree Label’.
- Het initiatief met betrekking tot de Europese studentenkaart opschalen door een unieke Europese studentenidentificatiecode in te voeren voor alle mobiele studenten in 2022 en voor alle studenten aan universiteiten in Europa tegen midden 2024.
Daarnaast wil ze een ‘European Quality Assurance and Recognition System’ ontwikkelen om de kwaliteit van opleidingen te waarborgen en transparantie te garanderen over heel Europa. Voorts zal het nieuwe ‘European Excellence Initiative’ het topniveau in de wetenschap en in de kennisvalorisatie van de Europese universiteiten verhogen en het mondiale concurrentievermogen op belangrijke gebieden verbeteren.
Om het hoger onderwijs en onderzoek financieel te ondersteunen, voorziet de Commissie geen bijkomende middelen, maar kijkt ze voornamelijk naar de lidstaten.
What's next?
Om de Europese strategie voor universiteiten uit te voeren, is het van essentieel belang de inspanningen van iedereen te coördineren. De Commissie verzoekt de Raad, de lidstaten en de universiteiten om deze beleidsagenda te bespreken en samen aan toekomstbestendige universiteiten te werken.
Het voorstel van de Commissie voor een Raadsaanbeveling zal met de lidstaten worden besproken. Nadat de Raad de aanbevelingen heeft goedgekeurd, zal de Commissie de lidstaten en de betrokken partners ondersteunen bij de uitvoering van deze aanbeveling.
Lees hier de perscommunicatie.
Lees hier de volledige tekst van de strategie en de aanbeveling.
* The term “university” is used as a reference to the broader sector, representing the entire area of tertiary education, thus including all types of higher education institutions, including research universities, university colleges, universities of applied sciences, higher vocational education and training institutions, and higher arts institutions.