Pakket nulvervuiling: behandeling van stedelijk afvalwater

03 november 2022 - door Celeste Wezenbeek

Pakket nulvervuiling?

In de Green Deal beschreef de Europese Commissie al haar ambitie om tegen 2050 de vervuiling in het milieu naar nul terug te brengen. Dit zorgt niet alleen voor een positieve impact op het milieu maar ook op de gezondheid van mensen.

De Commissie stelde een herziening voor van de wetgeving rond luchtkwaliteit, stedelijk afvalwater en het grond- en oppervlaktewater.

De voorgestelde herziening

Het doel van deze herziening is om schonere rivieren, meren en zeeën te creëren in Europa. Door schoner grondwater zal afvalwater kosteneffectiever kunnen worden behandeld. Om afvalwater optimaal als hulpbron te benutten, wordt voorgesteld de sector tegen 2040 energieneutraal te maken en de kwaliteit van het slib te verbeteren om het intensiever te kunnen hergebruiken en zo tot een meer circulaire economie bij te dragen.

Deze voorstellen willen bijdragen tot de bescherming van de gezondheid en het milieu. Het gaat onder meer om verplichtingen nutriënten uit afvalwater terug te winnen, nieuwe normen voor microverontreinigingen en nieuwe monitoringeisen voor microplastics. De verplichtingen om water te behandelen zullen ook gelden voor kleinere gemeenten met 1000 inwoners (tot dusver golden de verplichtingen voor gemeenten vanaf 2000 inwoners).

Om de gevolgen van zware regenval – die vaker voorkomt als gevolg van de klimaatverandering – beter te beheersen, moeten grotere steden plannen voor geïntegreerd waterbeheer opstellen. Tot slot stelt de Commissie voor om – op basis van de ervaringen met COVID-19 – afvalwater systematisch te controleren op verschillende virussen.

De EU-landen zullen ervoor moeten zorgen dat iedereen – en vooral kwetsbare en gemarginaliseerde groepen – toegang tot sanitaire voorzieningen hebben.

Aangezien 92 % van de toxische microverontreinigingen in het afvalwater in de EU afkomstig is van geneesmiddelen en cosmetica, zal een nieuwe regeling voor uitgebreide producentenverantwoordelijkheid de producenten verplichten de kosten voor het verwijderen van microverontreinigingen te betalen. Dit is in overeenstemming met het beginsel “de vervuiler betaalt” en moet leiden tot meer onderzoek en innovatie op het gebied van gifvrije producten en tot een eerlijkere financiering van de behandeling van afvalwater.

De EU-landen zullen verplicht zijn industriële verontreiniging bij de bron op te sporen om de mogelijkheden voor het hergebruik van slib en behandeld afvalwater te vergroten en zo verlies van hulpbronnen te voorkomen. Dankzij de regels voor de terugwinning van fosfor uit slib zal het gebruik van slib voor de productie van meststoffen worden bevorderd, wat de voedselproductie ten goede komt.

De veranderingen zullen naar schatting 3,8 % meer kosten meebrengen (tot 3,8 miljard euro per jaar in 2040) en baten van meer dan 6,6 miljard euro per jaar opleveren, met een positieve verhouding tussen kosten en baten in elke lidstaat.

Volgende stappen

Het voorstel volgt de gewone wetgevingsprocedure. In het Europees Parlement zal het ENVI-comité de trekker zijn van dit dossier. Pas wanneer het Europees Parlement en de Raad de tekst allebei goedkeuren is het voorstel aangenomen.

Meer lezen

Bekijk hier het volledige voorstel voor de herziening.

Vlakwa-nieuwsbericht (14/12/2022): Zuivert de farma-industrie straks zelf micropolluenten uit ons afvalwater?