Jouw stem in Europa: hervorming EU-elektriciteitsmarkt

24 januari 2023 - door Ina De Vlieger

De Europese Commissie lanceert een openbare raadpleging over de hervorming van de opzet van de elektriciteitsmarkt.

  • Het wetgevend initiatief is gericht op dringende aanpassingen van bepaalde aspecten van de elektriciteitsmarkt.

  • De Commissie wil  snel een meerwaarde bieden aan de burgers en bedrijven van de EU tijdens de huidige crisis en het stookseizoen 2023/2024.

  • Het komende voorstel voor richtlijn is niet bedoeld om alle uitdagingen op langere termijn aan te pakken waarmee de Europese elektriciteitssector wordt geconfronteerd.

Deelnemen aan de consultatie kan tot 13 februari.

Het wetgevend initiatief is gericht op aspecten die dringende aanpassingen vragen om de elektriciteitsmarkt veerkrachtiger te maken en het effect van de gasprijzen op elektriciteitsrekeningen te verminderen en tegelijkertijd de energietransitie te ondersteunen.

De Commissie wil snel een meerwaarde bieden aan de burgers en bedrijven van de EU tijdens de huidige crisis en het stookseizoen 2023/2024.

Het komende voorstel voor een richtlijn is dus niet bedoeld om alle uitdagingen op langere termijn aan te pakken waarmee de Europese elektriciteitssector wordt geconfronteerd als gevolg van het toenemende aandeel van hernieuwbare energie. Volgens de Commissie zijn voor sommige van deze uitdagingen permanente beleidsreflecties nodig die verder gaan dan het toepassingsgebied van de huidige hervorming. Er is nood aan sterkere lokale prijssignalen om investeringen te stimuleren waar nodig.

De raadpleging heeft betrekking op vier belangrijke gebieden

  1. de elektriciteitsrekeningen minder afhankelijk maken van de kortetermijnprijzen voor fossiele brandstoffen en de inzet van hernieuwbare energie stimuleren;

  2. de werking van de markt verbeteren om de voorzieningszekerheid te waarborgen en ten volle gebruik te maken van alternatieven voor gas, zoals opslag en vraagrespons;

  3. de consument beter beschermen en mondiger maken;

  4. de transparantie, het toezicht en de marktintegriteit verbeteren.

Volgens het raadplegingsdocument wil de Commissie het gebruik van langetermijncontracten aanmoedigen om ervoor te zorgen dat de energierekeningen van Europese consumenten en bedrijven onafhankelijker worden van prijsschommelingen op kortetermijnmarkten.

De Commissie wil manieren voorstellen om het aandeel van stroomafnameovereenkomsten (PPA's) in de totale elektriciteitsmarkt te vergroten, met als voorbeeld openbare aanbestedingen voor hernieuwbare energie waarbij een deel van een project via PPA's kan worden aanbesteed.

Het andere type langetermijncontract dat de instelling overweegt, zijn "bidirectionele CfD's" (contracts for differences), die ervoor zorgen dat de inkomsten van producenten (en de overeenkomstige kosten voor consumenten) een adequate stimulans vormen om te investeren en minder afhankelijk zijn van kortetermijnmarkten.

De Commissie vraagt via de raadpleging ook de mening van belanghebbenden over de mogelijkheid om bepaalde aspecten van de in 2022 vastgestelde tijdelijke noodverordeningen - om de impact van hoge energieprijzen op consumenten en bedrijven te verzachten - om te zetten in meer structurele kenmerken van de elektriciteitsmarkt.

Verdere stappen

  • Deadline deelname aan consultatie: 13 februari 2023.

  • De Europese Commissie presenteert haar voorstel voor een richtlijn waarschijnlijk eind maart 2023.