Wat je moet weten over de toekomstige Digital Services Act

De “Digital 9+”, wat?

Op 14 mei publiceerde een groep van 10 lidstaten onder de naam “Digital 9+” een non-paper over de Digital Services Act. De Digital 9+ is een groep van EU en niet-EU landen die in de top 9 staan van de Digitale Economie en Maatschappij Index én twee landen die gelijkaardige ambities hebben. Leden van deze groep zijn Polen, België, Tsjechië, Estland, Finland, Nederland, Ierland, Luxemburg, Zweden en het Verenigd Koninkrijk. Voor België heeft minister Philippe De Backer de tekst getekend.

Het standpunt over de herziening van de e-commerce richtlijn erkent de waarde van die richtlijn en de bijdrage ervan aan de digitale interne markt. Ze hopen dan ook dat de Commissie de kernprincipes van de richtlijn zal behouden in de Digital Services Act. Daarnaast vragen ze een modernisering en het opnemen van de laatste digitale innovaties in de tekst met respect voor deze principes:

1. Het land van oorsprong-principe
2. Vrijstelling van aansprakelijkheid voor intermediairen voor de inhoud die ze opslaan
3. Geen algemene verplichting voor aanbieders om informatie te monitoren

De groep wil ook een kader voor kennisgeving- en actiemechanismen in de EU. Deze mechanismen zouden:

1. Snel en efficiënt illegale inhoud opsporen en verwijderen
2. De belangen en verwachtingen in evenwicht brengen van degenen die illegale inhoud melden en degenen die inhoud plaatsen
3. Juridische zekerheid bieden aan online intermediairen 
4. Samenwerking tussen nationale autoriteiten versterken
5. Online intermediairen aanmoedigen om proactief actie te ondernemen door stimulansen en waarborgen voor hen te onderzoeken om dit te doen.

Tot slot vragen de lidstaten bij de evaluatie zich ook af om te bekijken of ex-ante regels op online platforms een mogelijkheid zouden zijn. 

Hun volledige tekst kan je in bijlage raadplegen onderaan deze pagina.

Europese Commissie zet voorbereidend werk in gang

Oorspronkelijk was de Digital Services Act gepland voor eind 2020. De COVID-19 crisis heeft roet in het eten gegooid en verwacht wordt dat het voorstel pas begin 2021 op tafel zal liggen. (update: de timing is toch weer verplaatst naar december 2020)

De Europese Commissie laat een studie uitvoeren om ‘gatekeeping powers’ van digitale platformen te onderzoeken. Online platforms hebben hun marktpositie zo versterkt dat ze als ‘poortwachters’ dienen voor nieuwe spelers. Via deze studie verwerft de Commissie dus meer inzicht in hoe die platforms hun dominante positie uitspelen en welke beleidsopties er mogelijk zijn om dit aan te pakken. 

De studie bekijkt ook of het mogelijk is om ex-ante hulpmiddelen in te zetten om de dominante positie van online platforms aan te pakken. Dit zijn zaken waar Commissaris Margrethe Vestager al enkele keren op aangestuurd heeft. Ze heeft daarnaast ook benadrukt in het Europees Parlement dat wat illegaal is offline ook illegaal moet zijn online.

In de komende weken (eind mei-juni) zal er ook publieke consultatie worden gelanceerd. 

Europees Parlement werkt aan twee resoluties

In het Europees Parlement wordt er gewerkt aan resoluties over hoe het toekomstige voorstel er volgens hen moet uitzien. Er is een tekst voor de handels- en burgerlijk rechtelijke zaken en een voor interne markt aspecten.

De voornaamste veranderingen die het Parlement voor ogen heeft zijn:

1. Het opzetten van een nieuw Europees agentschap die het contactpunt moet zijn voor de opvolging van de naleving van de wetgeving
2. Gerichte reclame moet beperkt kunnen worden en gebruikers moeten meer inspraak hebben over de data die wordt gedeeld
3. Slimme contracten en blockchain technologie: hiervoor moet een duidelijk juridisch kader opgezet worden
4. Contractuele rechten met betrekking tot het beheren van inhoud
5. Ex-ante regels die het gedrag van grote platforms eerlijker maken
6. Illegale inhoud online aanpakken door een concreet mechanisme op poten te zetten.

De teksten zijn nog niet aangenomen door het Europees Parlement. Verwacht wordt dat ze zullen goedgekeurd worden in september of oktober 2020.