Er beweegt wat rond de Digital Services Act

Plannen van de Europese Commissie gelekt

Enkele plannen van de Europese Commissie zijn gelekt naar de pers. De Digital Services Act is voorlopig gepland voor 2 december 2020 en zal bestaan uit verschillende initiatieven. De documenten die nu circuleren zijn een verordening voor platforms die als ‘gatekeeper’ dienen en een ontwerplijst voor oneerlijke praktijken.

De ontwerplijst bestaat uit twee categorieën: 

1. een blacklist/whitelist (oneerlijke praktijken die zichzelf uitvoeren)
2. een greylist (oneerlijke praktijken waarbij interventie door regulatoren nodig is)

Onder de blacklist/whitelist categorie stellen ze voor dat de zogenaamde poortwachters (gatekeepers) geen gebruik mogen maken van de data die ze gegenereerd of verzameld hebben voor hun eigen commerciële doelstellingen. Dit is niet het geval wanneer het platform die data ook beschikbaar maakt voor andere zakelijke gebruikers.

Online platforms mogen volgens de gelekte documenten hun diensten of aanbiedingen geen bevoorrechte plaats meer geven in zoekmachines. Het zal ook verboden worden om applicaties vooraf te installeren én het moet voor gebruikers altijd mogelijk zijn om die apps te verwijderen. 

Platforms mogen niet vereisen van hun gebruikers om zich te registreren met hun e-mailadres om hun producten te gebruiken. Als gebruikers ingelogd zijn zullen ze niet automatisch aangemeld worden voor andere producten zonder dat de gebruiker hiervoor toestemming geeft. 

Wat de greylist categorie betreft moeten online platforms het mogelijk maken voor zakelijke gebruikers om toegang te krijgen tot de data die verzameld wordt van hun klanten. Alle verzamelde persoonlijke data mag ook niet verder gaan dan wat noodzakelijk is voor het aanbieden van de diensten. 

Van de poortwachters verwacht de Europese Commissie dat ze niet discrimineren bij het aanbieden van hun eigen diensten of die van anderen. Ze mogen ook gebruikers niet misleiden via technische of commerciële middelen om de diensten van hun zakelijke gebruikers te vervangen door hun eigen diensten.

De officiële teksten van de Commissie zullen beschikbaar zijn op 2 december.

IMCO en JURI willen invloed uitoefenen op Digital Services Act

Beide commissies in het Europees Parlement keurden de rapporten op eigen initiatief goed. Ze roepen beide op tot een duidelijk onderscheid tussen illegale en schadelijke inhoud, het versterken van de notificatie en actie-procedures voor illegale inhoud en een strikte aanpak voor gerichte advertenties. Beide rapporten komen eind oktober op de plenaire zitting voor een finale stemming.

De twee ontwerprapporten buigen zich over twee van de drie instrumenten die de Europese Commissie wil voorstellen in de Digital Services Act: de update van de e-commerce richtlijn en de introductie van een ex-ante verordening voor online platforms die als poortwachters dienen.

Omdat ze geen herhaling willen van de slechte ervaringen met de auteursrechten hervorming, zijn beide commissies voorstander van het behouden van het principe van gelimiteerde aansprakelijkheid in de e-commerce richtlijn. Hierin staat dat online platforms niet verantwoordelijk zijn voor illegale inhoud die door hun gebruikers geüpload wordt indien ze deze verwijderen vanaf het moment dat ze hiervan op de hoogte zijn gebracht. Maar de notificatie en actie-procedures moeten wel strenger worden.

In beide rapporten roepen ze op tot een duidelijk onderscheid tussen illegale en gevaarlijke of schadelijke inhoud (fake news, complottheorieën). Gevaarlijke inhoud is volgens de rapporteurs niet per se illegaal en dat verbieden zou de facto de vrijheid van meningsuiting schenden.

Het IMCO comité roept ook op tot een nieuw transparantie kader voor online advertenties, digitale nudging, micro-targeting, aanbevelingssystemen voor reclame en voorkeursbehandeling. De standaard optie zou moeten zijn dat consumenten niet getraceerd worden en expliciet moeten aangeven of hun gebruikersdata voor advertentiedoelstellingen gebruikt mag worden.

Lees het ontwerprapport van IMCO hier.
Lees het ontwerprapport van JURI hier.