Commissie maakt btw klaar voor digitale tijdperk

09 december 2022 - door Liese Dewilde

Op 8 december 2022 heeft de Europese Commissie een reeks maatregelen voorgesteld in het kader van btw in het digitale tijdperk.

  • Doel is om het btw-stelsel fraudebestendiger te maken, bedrijfsvriendelijker te maken, digitalisering te bevorderen, aan te passen aan de platformeconomie en om het btw-gat aan te pakken.

  • De Commissie stelt een reeks maatregelen voor aan de hand van drie onderwerpen: digitale rapportage en e-facturering, btw-regels voor de platformeconomie en één btw-registratie.

  • Het voorgestelde pakket omvat een wijziging van drie EU-wetgevingsteksten en enkel de Raad heeft hierin wetgevende bevoegdheid (het Europees Parlement heeft louter een adviserende rol).

Waarom stelt de Commissie dit pakket voor?

Het huidige btw-stelsel heeft de technologische vooruitgang, digitale economie, veranderingen in bedrijfsmodellen en de globalisering niet kunnen bijhouden. De regels moeten nu aangepast worden aan de nieuwe realiteit. Een gebrek aan duidelijkheid over de btw-behandeling van de online platformeconomie heeft bijvoorbeeld gezorgd voor oneerlijke concurrentie met de traditionele economie, met name in de sectoren accommodatie en vervoer. De nieuwe maatregelen moeten daarop inspelen.

In 2020 publiceerde de Europese Commissie reeds een ‘Tax Action Plan’ waarin de moderniseringsdoelstelling naar boven kwam.

De huidige btw-regels zorgden bovendien voor een btw-gat. Een btw-gat is het verschil tussen de verwachte btw-inkomsten en de daadwerkelijke geïnde btw-inkomsten. In 2020 bedroeg het btw-gat in de EU maar liefst 93 miljard euro. De nieuwe maatregelen moeten het btw-gat verkleinen, wat van bijzonder belang is in tijden waarin regeringen duurzame inkomsten nodig hebben.

De nieuwe regels moeten het ook makkelijk maken voor bedrijven die van de eengemaakte markt willen profiteren, met name kmo’s. Momenteel moeten die bedrijven zich namelijk houden aan tal van verschillende nationale btw-stelsels met eigen rapportageverplichtingen. De nieuwe regels moeten versnippering tegengaan en moeten administratieve lasten en financiële kosten drukken.

Drie belangrijkste maatregelen

Digitale rapportage en e-facturering

Het pakket maakt optimaal gebruik van technologische en digitale vooruitgang om een geactualiseerd btw-stelsel tot stand te brengen dat beter bestand is tegen criminele btw-fraude én dat EU-bedrijven zal helpen. Het nieuwe systeem voorziet in digitale real time-rapportage voor btw-doeleinden op basis van e-facturering voor bedrijven die grensoverschrijdend actief zijn en in een geharmoniseerd kader voor binnenlandse transacties.

Het systeem van real time-rapportage aan de hand van e-facturering zal de lidstaten waardevolle informatie verschaffen die zij nodig hebben om grensoverschrijdende transacties te controleren en de strijd tegen grensoverschrijdende btw-fraude op te voeren. Momenteel moeten bedrijven die in andere EU-lidstaten verkopen (soms slechts 4 keer op een jaar) een lijst indienen bij hun nationale belastingdienst met een totaaloverzicht van goederen en diensten die ze aan bedrijven in andere EU-lidstaten hebben verkocht en die in die lidstaat belastbaar zijn. Die informatie wordt vervolgens gedeeld met andere lidstaten, wat de belastingautoriteiten helpt ervoor te zorgen dat de btw correct wordt geboekt en afgedragen. De informatie bereikt de andere lidstaten te laat - in het beste geval tot vier maanden later. De informatie is ook niet gedetailleerd genoeg, waardoor het vermogen van de lidstaten om criminele btw-fraude te bestrijden ernstig wordt ondermijnd.

Zodra de nieuwe regels van kracht zijn, zullen EU-bedrijven elektronische facturen uitreiken voor grensoverschrijdende transacties tussen bedrijven, en automatisch aan hun belastingdienst rapporteren over relevante gegevens van die facturen volgens een Europese norm. Om optimaal gebruik te maken van de gerapporteerde gegevens zullen de nationale belastingdiensten deze delen via een nieuw IT-systeem dat ook gezamenlijke analyses zal ondersteunen.

Het systeem zou daarnaast de nalevingskosten van bedrijven verlagen. Het nieuwe systeem zorgt ook voor convergentie tussen de bestaande nationale systemen in de hele EU en effent de weg voor lidstaten die de komende jaren nationale digitale rapportagesystemen voor binnenlandse handel willen opzetten. E-facturering biedt bedrijven ook een kans om hun activiteiten verder te automatiseren en hun toeleveringsketens te optimaliseren.

Btw-regels voor platformen

De platformeconomie (waarbij onlineplatforms optreden als tussenpersoon tussen de leveranciers van bepaalde diensten en de consumenten) heeft de laatste jaren een enorme vlucht genomen. Volgens de huidige btw-regels zijn het de onderliggende dienstverleners, bv. de persoon die een appartement verhuurt, die de btw moeten innen en afdragen aan de belastingdienst. Maar veel onderliggende dienstverleners - zowel particulieren als kleine bedrijven - weten niet dat zij mogelijk BTW moeten betalen over de diensten die zij aanbieden. Tegelijkertijd betekenen de schaalvoordelen en het grote aantal gebruikers van deze platforms, met name in de sectoren accommodatie en personenvervoer, dat deze aanbieders nu rechtstreeks concurreren met traditionele btw-plichtige leveranciers zoals hotels en particuliere vervoersbedrijven.

De nieuwe regels verduidelijken dat intermediaire platforms in de sectoren kortverblijf en personenvervoer moeten zorgen voor de inning en afdracht van btw op de verkopen die zij faciliteren, wanneer de onderliggende leverancier dat niet heeft gedaan. Het platform int in dit geval de btw bij de klant en draagt deze af aan de belastingdienst. De dagelijkse activiteiten van de onderliggende leveranciers worden niet beïnvloed. De btw wordt gewoon automatisch toegevoegd aan de prijs op het platform. Dit zal de huidige ongelijkheid op het gebied van btw wegnemen die de traditionele ondernemers in deze sectoren ondervinden. Het nieuwe voorstel verduidelijkt bovendien definitief dat de kortetermijnverhuur van accommodatie in de EU niet van btw is vrijgesteld.

Eén btw-registratie in de hele EU

Met de nieuwe regels kunnen handelaren die grensoverschrijdend actief zijn ervoor kiezen om zich in slechts één lidstaat te laten registreren voor hun verkoop aan consumenten in de hele EU en voor hun overdracht van goederen voor opslag in andere lidstaten. Na registratie in één lidstaat zullen zij dan aan hun btw-verplichtingen kunnen voldoen via één enkel onlineportaal en uitsluitend in één taal met de belastingdienst van die lidstaat kunnen communiceren, ook al is hun verkoop in de hele EU.

Het voorstel maakt het ook verplicht voor onlineplatforms om zich te registreren voor het éénloketsysteem voor de invoer, wat de naleving van de btw verder zal verbeteren.

Volgende stappen

Het pakket voorstellen van vandaag bestaat uit wijzigingen van drie EU-wetgevingsteksten: de btw-richtlijn (2006/112/EG), Uitvoeringsverordening (EU) nr. 282/2011 van de Raad en Verordening (EU) nr. 904/2010 van de Raad betreffende administratieve samenwerking.

De Raad heeft de wetgevende bevoegdheid over deze voorstellen. In belastingzaken heeft het Europees Parlement slechts een adviserende rol. Het is dus aan de Raad om standpunten in te nemen over de voorstellen, al moet de raad wel wachten op het advies van het Europees Parlement alvorens het over kan gaan tot het aannemen van wetgeving.

Meer informatie en de voorgestelde wijzigingen aan de wetgevingsteksten kan je hier vinden.