03 november 2022 - door Veronique Vennekens
De Europese Commissie wil de wetgeving rond vervuiling in grond- en oppervlaktewater herzien zodat nieuwe vervuilers ook onder de wetgeving vallen.
Op basis van wetenschappelijk onderzoek stelt de Commissie voor om de lijst van watervervuilers uit te breiden die strenger moeten worden gecontroleerd in grond- en oppervlaktewater.
25 stoffen met negatieve effecten op de natuur en op de menselijke gezondheid worden toegevoegd aan de lijst.
In de Green Deal beschreef de Europese Commissie al haar ambitie om tegen 2050 de vervuiling in het milieu naar nul terug te brengen. Dit zorgt niet alleen voor een positieve impact op het milieu maar ook op de gezondheid van mensen.
De Commissie stelde een herziening voor van de wetgeving rond luchtkwaliteit, stedelijk afvalwater en het grond- en oppervlaktewater.
Dit voorstel tot herziening bundelt de aanpassing aan drie verschillende richtlijnen rond watervervuiling: de kaderrichtlijn water, de grondwaterrichtlijn en de richtlijn milieukwaliteitsnormen.
Het voorstel zou de definities van "goede chemische toestand van oppervlaktewater", "prioritaire stoffen" en "milieukwaliteitsnorm" wijzigen om de betekenis van "chemische toestand" uit te breiden en rekening te houden met eventuele op effecten gebaseerde triggerwaarden.
Er komen daarnaast ook nieuwe definities voor "prioritaire gevaarlijke stoffen" en "stroomgebiedspecifieke verontreinigende stoffen". Om zo een onderscheid te maken tussen prioritaire stoffen die als gevaarlijk worden beschouwd vanwege hun toxische, persistente en bio accumulerende eigenschappen en verontreinigende stoffen die niet langer als prioritaire stoffen kunnen worden beschouwd, maar waarvan nog steeds wordt vastgesteld dat ze een significant risico inhouden voor het milieu.
Daarnaast zijn autoriteiten in lidstaten ook verplicht om beter samen te werken in het geval van extreme overstromingen, lange droogtes of vervuiling. Lidstaten die stroomafwaarts liggen moeten verplicht geïnformeerd worden door de lidstaat die stroomopwaarts ligt en ze moeten samenwerken om de gevolgen aan te pakken en de schade te beperken.
De huidige verplichting om driejaarlijks een tussentijds rapport op te maken over het stroomgebiedbeheersplan valt weg om de administratieve last voor lidstaten te verminderen.
De lijst met de belangrijkste vervuilers wordt aangepast zodat ook microplastics en genen voor antimicrobiële resistentie worden opgenomen.
Het voorstel introduceert drempelwaarden op Europees niveau zodat lidstaten hun eigen lijsten met drempelwaarden moeten aanpassen naar de Europese waarden.
Er komt ook een Watch List mechanisme waar maximaal 5 zeer vervuilende stoffen op staan maar waarvan er niet genoeg monitoring data van beschikbaar is. Door een uitvoeringshandeling zou de Commissie dan kunnen vragen aan lidstaten om die data te bezorgen. De Commissie wil de lijst ook steeds kunnen aanpassen op basis van nieuwe wetenschappelijke bevindingen.
Aan de lijst met vervuilende stoffen wordt onder andere verschillende PFAS toegevoegd, een reeks pesticides, Bisphenol A en geneesmiddelen zoals pijnstillers en antibiotica.
Allereerst wil de Commissie het makkelijker maken om de lijst van prioritaire stoffen aan te passen. Dit via gedelegeerde handelingen in plaats van via de normale wetgevingsprocedure.
Lidstaten zullen het Europees Agentschap voor chemische stoffen moeten informeren indien ze wijzigingen merken in het soort vervuilers in hun water en de kwaliteitsnormen. Ze stellen ook een indicatieve lijst op van stroomgebiedspecifieke verontreinigende stoffen waarvoor lidstaten kunnen overwegen om ook milieukwaliteitsnormen voor aan te nemen.
De lijst van prioritaire stoffen en hun milieukwaliteitsnormen wordt uitgebreid met 23 extra farmaceutische producten, industriële stoffen, pesticiden en metalen. De lijst catalogeert de stoffen eventueel als gevaarlijke alomtegenwoordig aanhoudend bioaccumulerend en giftige stoffen (uPBTs) en of ze over langere periode geëvalueerd moeten worden.
Het voorstel volgt de gewone wetgevingsprocedure. In het Europees Parlement zal het ENVI-comité de trekker zijn van dit dossier. Pas wanneer het Europees Parlement en de Raad de tekst allebei goedkeuren is het voorstel aangenomen.
Lees het voorstel tot herziening van de drie richtlijnen hier.