URBACT: het EU-programma dat duurzame ontwikkeling van steden stimuleert

URBACT is vaak nog een blinde vlek in het EU-subsidielandschap. Wat houdt het precies in?

Jasper Vervloet: 'URBACT is een Europees Interreg-programma dat netwerkvorming tussen Europese steden stimuleert en capaciteitsopbouw bij steden gaat versterken. Kennisuitwisseling staat binnen dit programma centraal. De meeste focus gaat uit naar het faciliteren en ondersteunen van netwerken tussen Europese steden. In tegenstelling tot sommige andere Europese programma’s die gefocust zijn op steden (zoals  bv. EUI), is de bevolkingsgrootte van een stad niet belangrijk binnen het URBACT-programma. Alle steden zijn welkom en tijdens de huidige programmaperiode 2021-2027 worden er extra initiatieven genomen om meer kleine steden te bereiken. 

Binnen een URBACT-netwerk van steden kan er rond een ruime waaier van thema’s worden samengewerkt. Naast het faciliteren en ondersteunen van deze netwerken organiseert het URBACT-programma ook regelmatig evenementen om capaciteitsopbouw bij steden en stedelijke actoren te bevorderen.' 

Voor wie is het programma bedoeld? Naar welke partnerschappen wordt gestreefd?

'Steden zijn het belangrijkste doelpubliek van het URBACT-programma. Hierbij wordt gestreefd naar een gezonde mix van steden uit alle EU-lidstaten en regio’s (van meer ontwikkeld tot minder ontwikkeld). Naast steden kunnen in bepaalde gevallen ook andere publieke instanties partner zijn binnen een URBACT-netwerk. De juiste criteria zijn te vinden via de URBACT-website.'

Waarom zou een lokaal bestuur instappen in een URBACT-project ?

'Over het algemeen hebben de Vlaamse steden die eerder actief waren binnen URBACT positieve ervaringen met het programma. De stad Roeselare verwoordt de voordelen van URBACT als volgt: “URBACT was voor Roeselare een ander soort ervaring dan de meeste andere Europese trajecten die we lopende hebben. Naast uitwisseling met andere steden en begeleiding door de Lead Expert zat voor ons ook veel van de meerwaarde in de investering in tools en projectbegeleiding. Ze reiken heel wat originele en praktisch inzetbare methodes aan om bijvoorbeeld met je stakeholders participatief aan de slag te gaan. Eén van de zaken die wij bijvoorbeeld deden met onze lokale stakeholdersgroep was het nabouwen van het lokale ecosysteem, met lego(!), om zo de gaten en missende linken bloot te leggen. Deze oefening maakte visueel enkel openingen bloot en toonde ook heel duidelijk waar we best konden op inzetten als stad.”

Ook biedt een URBACT verhaal heel wat kansen om momentum te creëren in de stad en toekomstige plannen te verrijken door de uitwisseling met andere steden die op dezelfde domeinen inzetten.'

Welke ondersteuning bieden jullie vanuit VLAIO, hoe zijn jullie georganiseerd?

'Ikzelf zetel vanuit Vlaanderen/België in het beheerscomité van URBACT en probeer het programma in Vlaanderen bekender te maken en de eerste vragen van steden rond het programma te beantwoorden. Daarnaast is er ook een Belgisch contactpunt voor URBACT (NUP) dat steden ondersteunt bij de indiening van een projectvoorstel en de opvolging na goedkeuring. Verder organiseren zij ook regelmatig evenementen om capaciteitsopbouw bij steden te bevorderen.'

Hoe doen Vlaamse lokale besturen het in URBACT?

'We doen het vanuit Vlaanderen zeker niet slecht in het URBACT-programma en zijn vrij goed vertegenwoordigd. Al is er natuurlijk wel nog ruimte voor verbetering. Die verbetering zit voornamelijk in het betrekken van nieuwe en vooral kleine steden in het programma. De meeste grote en middelgrote steden in Vlaanderen hebben de weg al gevonden naar het URBACT-programma en zijn hierin vaak actief binnen meerdere netwerken van steden. Kleine steden blijven echter wat achterwege. We merken dat voor deze steden een Europees programma als URBACT vrij hoogdrempelig is en dat ze ervoor terugschrikken om zich te engageren. 

Vaak wordt er verwezen naar een gebrek aan capaciteit om opvolging van projecten te verzekeren. Het is aan ons om kleine steden hierin te ondersteunen en hen aan te tonen dat, ondanks de vrij grote personeelsinzet, het de moeite loont om deel te nemen aan het programma. Steden die eerder deelnamen zijn alvast overtuigd van de aanpak en de meerwaarde van het URBACT-programma. Het is aan ons om die boodschap verder uit te dragen.'

Is er al zicht op toekomstige oproepen?

'Momenteel loopt er een oproep tot 31 maart. Volgende oproepen zullen op korte termijn volgen maar momenteel zijn er nog geen exacte data bekend.

Steden doen er wel best aan door zich vooraf al te informeren over het programma en na te denken rond welk thema/welke uitdaging ze graag zouden werken. Hierdoor kan er nadien, wanneer een nieuwe call gelanceerd is, sneller geschakeld worden. Het vormen van een internationaal netwerk van steden vergt immers wel wat tijd.'

(Ultieme) tip voor potentiële indieners?

'De stad Roeselare zou alvast als ervaringsdeskundige binnen het URBACT-programma volgende tip geven: “Als ik een tip moet geven aan potentiële deelnemers, raad ik hen aan om voor een sterk partnerschap te kiezen. De partners zijn cruciaal voor het succes van je project. Vooreerst, het partnerschap een belangrijk criterium is voor de beoordeling maar hoofdzakelijk omdat de uitwisseling en samenwerking zo essentieel is voor een geslaagd project. Een gemeenschappelijke uitdaging en enthousiasme onder partners zorgt dat jullie zoveel mogelijk uit die uitwisseling kunnen halen.”'

Meer weten?

Alle informatie over dit programma vind je op de website van URBACT.
Specifieke informatie voor België vind je op de deze pagina.

Vragen?
Jasper Vervloet
VLAIO - Afdeling Europese Programma’s – EFRO / Division European Programs – ERDF 
T +32 (0)2 553 38 44
jasper.vervloet@vlaio.be
www.vlaio.be/www.efro.be

VLEVA’s aanbod voor lokale besturen

• Vind je als lokaal bestuur de weg niet meer in het doolhof van de Europese subsidies? VLEVA heeft een subsidiegids ontwikkeld waarin je alle info vindt om van start te gaan. Raadpleeg de subsidiegids voor lokale besturen hier.
• Gratis opleiding EU-subsidies voor lokale besturen (26 april en 17 mei)