EU-actieplan "zero pollution"

17 May 2021 - door Ina De Vlieger

De Commissie stelde haar actieplan zero pollution voor op 12 mei. Hiermee effent ze het pad voor de overgang van de EU naar een situatie van vervuilingsniveau van lucht, bodem en water tegen 2050 dat niet schadelijk is voor mens, natuur en ecosystemen. Hiervoor zijn ook streefcijfers voor 2030 opgenomen om de ambitie van een niet-toxisch milieu voor de menselijke gezondheid en de natuurlijke ecosystemen op lange termijn te verwezenlijken.

De mededeling is erop gericht verontreiniging te voorkomen, tot een minimum te beperken en te verhelpen door alle bronnen (landbouw, huishoudens, industrie en vervoer) aan te pakken. De Commissie wil voornamelijk de lacunes in de uitvoering van de bestaande wetgeving aanpakken en alle actoren mobiliseren.

Het EU-actieplan “zero pollution” maakt deel uit van de Europese Green Deal.

2030-doelstellingen voor “zero pollution”

Om de EU op koers te brengen naar de doelstelling voor 2050 van een gezonde planeet voor gezonde mensen, stelt de Commissies volgende 2030-doelstellingen:

Verbetering van de luchtkwaliteit om het aantal vroegtijdige sterfgevallen als gevolg van luchtverontreiniging met 55% terug te dringen
Verbetering van de waterkwaliteit door afval, plastic zwerfvuil op zee (met 50%) en microplastics die in het milieu terechtkomen (met 30%) te verminderen
Verbetering van de kwaliteit van de bodem door het verlies van nutriënten te verminderen en het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen met 50% terug te dringen
Ervoor zorgen dat in 25% minder ecosystemen in de EU luchtverontreiniging een bedreiging vormt voor de biodiversiteit
Ervoor zorgen dat 30% minder mensen chronisch hinder van verkeerslawaai ondervinden
De afvalproductie aanzienlijk verminderen en stedelijk restafval met 50% terugdringen.

Wetgevende maatregelen

De EU-strategie voor duurzame chemische stoffen en de strategie "van boer tot bord", die reeds zijn gepresenteerd, spelen een sleutelrol. De herziening van de milieuwetgeving zal het pakket vervolledigen, dit omvat:

Een herziening van de EU-wetgeving rond luchtkwaliteit in 2022 om deze beter af te stemmen op de meest recente aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie
De herziening van de kwaliteitsnormen voor zoet water en voor de zee
De vermindering van de bodemverontreiniging en de verbetering van het bodemherstel
De herziening van een groot deel van de afvalwetgeving van de EU.

De opneming van ammoniak in de herziening van de richtlijn inzake industriële emissies, door grote landbouwbedrijven daarin op te nemen, is een optie die de Commissie onderzoekt.

Digitale en regionale betrokkenheid

Het actieplan voorziet in de start van "living labs" voor groene digitale oplossingen en "slimme zero pollution" en de consolidatie van EU-kenniscentra voor nulvervuiling.

Door de belanghebbenden samen te brengen in het Zero Pollution Stakeholders’ Platform en de zero pollution productie en consumptie te bevorderen, kan iedereen worden gemobiliseerd.

Ook kondigt de Commissie de presentatie van een scorebord over de milieuprestaties van de EU-regio's ter bevordering van nulvervuiling in alle regio's aan.

Andere zaken opgenomen in EU-actieplan zero pollution

Vermindering van de ongelijkheid op gezondheidsgebied als gevolg van het onevenredig grote aandeel van negatieve gezondheidseffecten op de meest kwetsbaren
Vermindering van de externe vervuilingsvoetafdruk van de EU door beperking van de uitvoer van schadelijke en giftige producten en afval
Strengere handhaving van de Europese wetgeving, in samenwerking met de milieu-instanties

Prik 10 juni in je agenda

Dit jaar staat de European Green Week volledig in het teken van het EU-actieplan zero pollution. VLEVA organiseert een partnerevent met focust op het water-aspect binnen het actieplan.

Video-opname, presentaties en uitgebreid verslag van dit VLEVA-event zijn beschikbaar.

Bron en meer lezen over EU-actieplan zero pollution

EU Action Plan: 'Towards Zero Pollution for Air, Water and Soil', COM(2021) 400 final

A working paper on digital solutions for citizen engagement, digital skills, and big data, SWD(2021) 140 final

Website of the Commission: European Green Deal: Commission aims for zero pollution in air, water and soil